โดย...จารยา บุญมาก
พอใกล้ช่วงเทศกาลปีใหม่เข้ามาคราใด กลิ่นอายของความสุข ความอบอุ่น และการเริ่มต้นปีใหม่ด้วย “การให้” เป็นสีสันที่งดงามอยู่เสมอ หากแต่การเลือกสรรของขวัญให้กับญาติสนิท มิตรสหาย ผู้หลักผู้ใหญ่ “กระเช้าปีใหม่” อาจกลายเป็นตัวเลือกลำดับต้นๆ ที่หลายคนคิดถึง เนื่องด้วยเวลาที่จำกัด ความสะดวกสบาย และการให้บริการชุดของขวัญสำเร็จรูปที่รวมชุดผลิตภัณฑ์สารพัดชนิดทำให้สามารถเลือกซื้อได้ตามใจชอบ
ทว่า ท่ามกลางความสะดวกสบายนี้ อาจมีภาพหลอกตาจากผู้ประกอบการที่อาศัยความเร่งรีบของผู้บริโภค ยัดเยียดสินค้าคุณภาพต่ำ ที่เอารัดเอาเปรียบผู้บริโภค ด้วยเหตุนี้จึงเป็นที่มาของการออกประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่องการแสดงฉลากของอาหารจัดรวมในภาชนะ พ.ศ. 2553 โดยสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา(อย.) ซึ่งมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 14 ธ.ค.2553 เป็นต้นมา
นพ.พิพัฒน์ ยิ่งเสรี เลขาธิการ อย. กล่าวว่า การออกประกาศฯดังกล่าวเป็นการทำตามมาตรฐานการคุ้มครองผู้บริโภคในเชิงรุก โดยอาศัยกฎหมายตามมาตรา 5 และมาตรา 6 แห่งพระราชบัญญัติ(พ.ร.บ.)อาหาร พ.ศ.2522 ระบุคร่าวๆ ว่า การนำผลิตภัณฑ์อาหารสำเร็จรูป เช่น อาหารกระป๋อง ผลไม้กระป๋อง ขนม คุกกี้ นม ผลิตภัณฑ์สำเร็จรูป ฯลฯ มาจัดเป็นกระเช้าของขวัญจำหน่ายให้กับประชาชนอย่างแพร่หลาย ต้องเป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้รับอนุญาตถูกต้องจาก อย., ฉลาก ผลิตภัณฑ์ต้องแสดงวันเดือนปีที่หมดอายุ และต้องไม่เป็นผลิตภัณฑ์ที่หมดอายุ หรือใกล้หมดอายุ ที่ชัดเจน ซึ่ง อย.ต้องกำชับไปยังผู้ประกอบการและผู้แทนจำหน่ายชุดกระเช้าของขวัญ ตามห้างสรรพสินค้า ซูเปอร์มาร์เก็ต หรือร้านค้าทั่วไป ให้ปฏิบัติตามประกาศ อย่างเคร่งครัด
เลขาธิการ อย.บอกอีกว่า ที่ผ่านมาพบว่า กลยุทธ์การค้าเริ่มมีแนวโน้มที่เป็นภัยต่อผู้บริโภคมากขึ้น เนื่องจากบางครั้งมีการซ่อนสินค้า หรือซุกผลิตภัณฑ์เสื่อมคุณภาพอื่นๆ ไว้ด้านใน ซึ่งผู้บริโภคมักมองไม่เห็น ดังนั้นต้องรอบคอบก่อนตัดสินใจซื้อ โดยหากพิจารณาแล้วไม่เป็นไปตามมาตรฐานที่ อย.กำหนดก็ไม่ควรซื้อ และควรรีบแจ้งข้อมูลไปที่ สายด่วน 1556 เพื่อจะได้ดำเนินการทางกฎหมายต่อไป
“ทั้งนี้หากเจ้าหน้าที่พบผู้ประกอบการรายใด จำหน่ายผลิตภัณฑ์อาหารหมดอายุ และผลการตรวจวิเคราะห์คุณภาพพบสิ่งที่น่าเป็นอันตรายต่อสุขภาพ หรือมีการปนเปื้อนวัตถุอันตราย จะเข้าข่ายเป็นอาหารไม่บริสุทธิ์ มีโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปี หรือปรับไม่เกิน 2 หมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ และหากพบว่าผลิตภัณฑ์อาหารแสดงฉลากไม่ถูกต้อง เช่น ไม่แสดงรายการผลิตภัณฑ์, ไม่ระบุวันหมดอายุหรือควรบริโภคก่อน จะมีโทษปรับไม่เกิน 3 หมื่นบาท” นพ.พิพัฒน์ กล่าวย้ำ
นอกจากนี้ มาตรการขั้นต่อไป อย.จะลงพื้นที่สุ่มตรวจห้างสรรพสินค้า และร้านค้าในกรุงเทพฯและปริมณฑลบางส่วน เพื่อเพิ่มความมั่นใจแก่ผู้บริโภค โดยจะเริ่มลงพื้นที่ได้ราวสัปดาห์หน้า
ขณะที่นส.ทิพวรรณ ปริญญาศิริ ผู้อำนวยการสำนักอาหาร แนะนำว่า สำหรับผลิตภัณฑ์ที่ไม่แนะนำให้นำมาจัดรวมกับกระเช้าได้แก่ผลิตภัณฑ์ที่มีอายุสั้น เช่น อาหารสำหรับเด็กเล็ก นมผงสำหรับทารก ซึ่งผลิตภัณฑ์กลุ่มนี้จะมีอายุจำกัดแค่ ราว 3 เดือนหรือ 90 วันเท่านั้น จึงไม่เหมาะสำหรับการนำมาจัดกระเช้า โดยเฉพาะกลุ่มกระเช้าที่มีการแพ็กไว้ระยะยาว
แม้จะไม่ใช่เรื่องซับซ้อนมากนักแต่การใส่ใจอ่านฉลากอาหารจัดรวมในภาชนะเดียวกันนี้ ก็จะเป็นทางเลือกหนึ่งในการพิจารณาสินค้าคุณภาพที่ได้รับอนุญาตจาก อย.อย่างถูกต้อง และผู้บริโภคเชื่อมั่นได้ ดังนั้นก่อนตัดสินใจหาของขวัญแก่คนพิเศษ คงไม่ใช่เรื่องหนักหนาเกินไปในการเสียสละอ่านฉลาก เพราะไม่ใช่แค่คุณเท่านั้นที่จะได้ปรับประโยชน์ แต่หมายถึงการตัดตอนผู้ประกอบการที่เอาเปรียบประชาชนในสังคมด้วย
พอใกล้ช่วงเทศกาลปีใหม่เข้ามาคราใด กลิ่นอายของความสุข ความอบอุ่น และการเริ่มต้นปีใหม่ด้วย “การให้” เป็นสีสันที่งดงามอยู่เสมอ หากแต่การเลือกสรรของขวัญให้กับญาติสนิท มิตรสหาย ผู้หลักผู้ใหญ่ “กระเช้าปีใหม่” อาจกลายเป็นตัวเลือกลำดับต้นๆ ที่หลายคนคิดถึง เนื่องด้วยเวลาที่จำกัด ความสะดวกสบาย และการให้บริการชุดของขวัญสำเร็จรูปที่รวมชุดผลิตภัณฑ์สารพัดชนิดทำให้สามารถเลือกซื้อได้ตามใจชอบ
ทว่า ท่ามกลางความสะดวกสบายนี้ อาจมีภาพหลอกตาจากผู้ประกอบการที่อาศัยความเร่งรีบของผู้บริโภค ยัดเยียดสินค้าคุณภาพต่ำ ที่เอารัดเอาเปรียบผู้บริโภค ด้วยเหตุนี้จึงเป็นที่มาของการออกประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่องการแสดงฉลากของอาหารจัดรวมในภาชนะ พ.ศ. 2553 โดยสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา(อย.) ซึ่งมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 14 ธ.ค.2553 เป็นต้นมา
นพ.พิพัฒน์ ยิ่งเสรี เลขาธิการ อย. กล่าวว่า การออกประกาศฯดังกล่าวเป็นการทำตามมาตรฐานการคุ้มครองผู้บริโภคในเชิงรุก โดยอาศัยกฎหมายตามมาตรา 5 และมาตรา 6 แห่งพระราชบัญญัติ(พ.ร.บ.)อาหาร พ.ศ.2522 ระบุคร่าวๆ ว่า การนำผลิตภัณฑ์อาหารสำเร็จรูป เช่น อาหารกระป๋อง ผลไม้กระป๋อง ขนม คุกกี้ นม ผลิตภัณฑ์สำเร็จรูป ฯลฯ มาจัดเป็นกระเช้าของขวัญจำหน่ายให้กับประชาชนอย่างแพร่หลาย ต้องเป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้รับอนุญาตถูกต้องจาก อย., ฉลาก ผลิตภัณฑ์ต้องแสดงวันเดือนปีที่หมดอายุ และต้องไม่เป็นผลิตภัณฑ์ที่หมดอายุ หรือใกล้หมดอายุ ที่ชัดเจน ซึ่ง อย.ต้องกำชับไปยังผู้ประกอบการและผู้แทนจำหน่ายชุดกระเช้าของขวัญ ตามห้างสรรพสินค้า ซูเปอร์มาร์เก็ต หรือร้านค้าทั่วไป ให้ปฏิบัติตามประกาศ อย่างเคร่งครัด
เลขาธิการ อย.บอกอีกว่า ที่ผ่านมาพบว่า กลยุทธ์การค้าเริ่มมีแนวโน้มที่เป็นภัยต่อผู้บริโภคมากขึ้น เนื่องจากบางครั้งมีการซ่อนสินค้า หรือซุกผลิตภัณฑ์เสื่อมคุณภาพอื่นๆ ไว้ด้านใน ซึ่งผู้บริโภคมักมองไม่เห็น ดังนั้นต้องรอบคอบก่อนตัดสินใจซื้อ โดยหากพิจารณาแล้วไม่เป็นไปตามมาตรฐานที่ อย.กำหนดก็ไม่ควรซื้อ และควรรีบแจ้งข้อมูลไปที่ สายด่วน 1556 เพื่อจะได้ดำเนินการทางกฎหมายต่อไป
“ทั้งนี้หากเจ้าหน้าที่พบผู้ประกอบการรายใด จำหน่ายผลิตภัณฑ์อาหารหมดอายุ และผลการตรวจวิเคราะห์คุณภาพพบสิ่งที่น่าเป็นอันตรายต่อสุขภาพ หรือมีการปนเปื้อนวัตถุอันตราย จะเข้าข่ายเป็นอาหารไม่บริสุทธิ์ มีโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปี หรือปรับไม่เกิน 2 หมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ และหากพบว่าผลิตภัณฑ์อาหารแสดงฉลากไม่ถูกต้อง เช่น ไม่แสดงรายการผลิตภัณฑ์, ไม่ระบุวันหมดอายุหรือควรบริโภคก่อน จะมีโทษปรับไม่เกิน 3 หมื่นบาท” นพ.พิพัฒน์ กล่าวย้ำ
นอกจากนี้ มาตรการขั้นต่อไป อย.จะลงพื้นที่สุ่มตรวจห้างสรรพสินค้า และร้านค้าในกรุงเทพฯและปริมณฑลบางส่วน เพื่อเพิ่มความมั่นใจแก่ผู้บริโภค โดยจะเริ่มลงพื้นที่ได้ราวสัปดาห์หน้า
ขณะที่นส.ทิพวรรณ ปริญญาศิริ ผู้อำนวยการสำนักอาหาร แนะนำว่า สำหรับผลิตภัณฑ์ที่ไม่แนะนำให้นำมาจัดรวมกับกระเช้าได้แก่ผลิตภัณฑ์ที่มีอายุสั้น เช่น อาหารสำหรับเด็กเล็ก นมผงสำหรับทารก ซึ่งผลิตภัณฑ์กลุ่มนี้จะมีอายุจำกัดแค่ ราว 3 เดือนหรือ 90 วันเท่านั้น จึงไม่เหมาะสำหรับการนำมาจัดกระเช้า โดยเฉพาะกลุ่มกระเช้าที่มีการแพ็กไว้ระยะยาว
แม้จะไม่ใช่เรื่องซับซ้อนมากนักแต่การใส่ใจอ่านฉลากอาหารจัดรวมในภาชนะเดียวกันนี้ ก็จะเป็นทางเลือกหนึ่งในการพิจารณาสินค้าคุณภาพที่ได้รับอนุญาตจาก อย.อย่างถูกต้อง และผู้บริโภคเชื่อมั่นได้ ดังนั้นก่อนตัดสินใจหาของขวัญแก่คนพิเศษ คงไม่ใช่เรื่องหนักหนาเกินไปในการเสียสละอ่านฉลาก เพราะไม่ใช่แค่คุณเท่านั้นที่จะได้ปรับประโยชน์ แต่หมายถึงการตัดตอนผู้ประกอบการที่เอาเปรียบประชาชนในสังคมด้วย
