ทุกวันนี้ เป็นที่ทราบกันดีว่า “บุหรี่” เป็นปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคนานาชนิดรวมถึงโรคร้ายแรงอย่าง “มะเร็ง” บางชนิดด้วย ทำให้ในปัจจุบัน ทั้งภาครัฐ เอกชน เอ็นจีโอ มูลนิธิ ตลอดจนหน่วยงานต่างๆ ที่ทำงานด้านสุขภาพของคนไทย ต่างก็ออกแคมเปญรณรงค์เพื่อการเลิกบุหรี่กันอย่างต่อเนื่อง รวมทั้งผุด “ตัวช่วย” เพื่อผู้สูบบุหรี่ให้เลิกบุหรี่กันเป็นจำนวนมาก
เนื่องในโอกาส “วันงดสูบบุหรี่โลก” 31 พ.ค. เพิ่งจะผ่านพ้นไปหมาดๆ จึงใคร่ขอนำท่านผู้อ่าน ไปทำความรู้จักกับฮีโร่สายพันธุ์ไทยที่หาได้ง๊าย...ง่าย ที่เป็นอีกหนึ่งตัวช่วยสำหรับผู้ที่ต้องการเลิกบุหรี่ โดยหลังจากที่ก่อนหน้านี้ มีการหยิบยก “มะนาว” ขึ้นมาเป็นพระเอกเบอร์ 1 คราวนี้ลองมาทักทายกับพระเอกเบอร์ต่อมาอย่าง “หญ้าดอกขาว” กันดูบ้าง
สำหรับข้อมูลจำเพาะทางวิทยาศาสตร์ของพืชดังกล่าวระบุว่า หญ้าดอกขาว มี ชื่อวิทยาศาสตร์ ว่า Vernonia cinerea Less .ชื่อวงศ์ : Compositae มีชื่อเรียกแตกต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่น เช่น หญ้าหมอน้อย ต้นก้านธูป , หญ้าสามวัน ,เสือสามขา,ถัวแฮะดิน ,ฝรั่งโคก เป็นไม้ล้มลุกลำต้นตั้งตรง สูง 15 - 80 เซนติเมตร ใบเดี่ยว เรียงสลับกัน ใบที่บริเวณโคนต้นขนาดใหญ่กว่าที่ปลายยอด ปลายใบมนหรือแหลม โคนใบมนหรือแหลม ขอบใบจักฟันเลื่อย ดอกช่อกระจุกแน่นมีสีม่วงเข็มแล้วค่อย ๆ จางลงเป็นสีขาว
ซึ่งจากข้อมูลของกรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกระบุว่า หญ้าดอกขาวนั้นถ้านำมาต้มจะมีสรรพคุณแก้ไข้ แก้ไอ แก้ดีซ่าน แก้ตับอักเสบเฉียบพลัน แก้ริดสีดวงทวาร บำรุงกำลัง แก้ท้องร่วง คั้นเอาน้ำดื่มกระตุ้นให้เจ็บท้องคลอด ขับรก ขับระดู แก้ปวดท้องท้องอืด ท้องเฟ้อ ดูดฝีหนอง ใบ รสเย็น ต้มดื่ม แก้บิด แก้หืด แก้หลอดลมอักเสบ แก้โรคเท้าช้าง ใช้ใบบด นำมาตำให้ละเอียดใช้พอกแผล ช่วยสมานแผล แก้ตาฟาง
แต่คุณสมบัติของมันไม่ได้หมดแค่นั้น...
ภญ.ผกากรอง ขวัญข้าว เภสัชกรชำนาญการ แห่งโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร์ ให้ข้อมูลว่า มีงานวิจัยจำนวนมากจากหลากหลายหน่วยงานและหลายสถาบัน ที่วิจัยพบว่า หญ้าดอกขาวมีสรรพคุณช่วยในการเลิกบุหรี่ โดยพบว่าในหญ้าดอกขาวมี “โพแทสเซียมไนเตรต” ที่ออกฤทธิ์ทำให้เกิดอาการ “ลิ้นชา” แล้วเมื่อสูบบุหรี่เข้าไปจะทำให้รู้สึก “ไม่อร่อย” อย่างที่เคย
“มีงานวิจัยหลายชิ้น อย่างของจุฬาฯ ที่นำหญ้าดอกขาวมาใช้ในผู้ป่วยภายในสถาบันธัญญารักษ์ที่มีอาการติดบุหรี่ด้วย ก็พบว่าได้ผลดี ส่วนงานวิจัยของตะวันตกก็มีระบุเอาไว้ด้วยว่า หากใช้วิธีการต้มเคี่ยวหญ้าดอกขาว จะพบว่ามีนิโคตินอ่อนๆ ผสมออกมาด้วย ซึ่งสอดคล้องกับผลที่ได้หลังนำไปทดลองใช้กับผู้ที่ติดบุหรี่ เพราะบุหรี่มีนิโคตินที่ทำให้เสพติด ในกรณีของคนที่ติดมากๆ อาจจะเกิดอาการ “ลงแดง” ออกอาการเมื่อไม่ได้สูบ ดังนั้นเมื่อได้รับนิโคตินอ่อนๆ ที่ได้จากการต้มเคี่ยวหญ้าดอกขาว ก็จะบรรเทาอาการอยากบุหรี่ลงไปได้บ้าง”
ภญ.ผกากรองเล่าต่ออีกว่า เดิมทีประเทศไทยในคลินิกอดบุหรี่ จะแจกน้ำยาเลิกบุหรี่แก่ผู้ที่ต้องการจะเลิก ซึ่งสารเคมีที่นำมาผสมเป็นตัวยา เป็นสารเคมีที่ต้องนำเข้าจากต่างประเทศ แต่ระยะหลังมีการนำหญ้าดอกขาวมาใช้แทน ซึ่งก็ได้ผลดี
“รพ.บางแห่งใช้มะนาวฝาน โดยให้คนไข้ติดบุหรี่อมชิ้นมะนาว ซึ่งวิธีการคล้ายๆ กันคือเมื่ออมชิ้นมะนาวแล้วจะทำให้สูบบุหรี่ไม่อร่อย แต่ที่รพ.เจ้าพระยาอภัยภูเบศรใช้หญ้าดอกขาวรักษาอาการติดบุหรี่ของคนไข้มา 4-5 ปีแล้ว โดยใช้ชงกับน้ำร้อนเป็นน้ำชา หญ้าดอกขาวถือเป็นตัวช่วยเลิกบุหรี่ที่แทบไม่มีค่าใช้จ่ายเลย เพราะตัวมันเป็นต้นไม้ที่เหมือนวัชพืช หาได้ทั่วไป ซึ่งหากประชาชนรู้จัก สามารถนำตัดทั้งต้นไปตากแห้ง แล้วใช้ชงชาดื่มวันละ 3 ครั้งหลังอาหาร สามารถทำเองได้เลย และเท่าที่มีงานวิจัยมา ยังไม่มีผลข้างเคียงร้ายแรงแต่อย่างใด”
เภสัชกรชำนาญการ รายนี้กล่าวด้วยว่า เนื่อง จากหญ้าดอกขาวเป็นสมุนไพรที่มีโปแตสเซียมสูง การใช้ควรระวังในผู้ป่วยที่มีประวัติโรคหัวใจ และการทำงานของไตบกพร่อง สำหรับผลข้างเคียงที่อาจคืออาจมีอาการคอแห้ง ปากแห้ง
เมื่ออ่านถึงตรงนี้ ผู้ที่กำลังคิดอยากเลิกบุหรี่หลายคนอาจจะสนใจอยากลองใช้สมุนไพรหญ้าดอกขาวเป็นทางออกหนึ่งในการเลิกบุหรี่ แต่ที่บางคนอาจจะยังไม่ทราบก็คือ นอกจากสมุนไพรแล้ว “กำลังใจ” และ “คำปรึกษา” ก็จำเป็นไม่แพ้กัน โดยสามารถหา “ตัวช่วย” ใกล้ๆ ตัวได้เพียงแค่ “ยกหู” และ “โทรศัพท์” ไปยังศูนย์ สายด่วน หรือโรงพยาบาลใกล้บ้านที่สะดวก ซึ่งมีอยู่มากมาย อาทิ...
สายด่วนเลิกบุหรี่ โทร 1600,รพ.ตากสิน 02-863-1371,รพ.ตำรวจ 02-207-6143,รพ.เจริญกรุงประชารักษ์ 02-289-7829,สถาบันธัญญารักษ์ 02-531-0080 ต่อ 487
รพ.นครนายก 037-311-152,080-588-2468รวมถึง “คลินิกฟ้าใส” ที่มีอยู่47 แห่งทั่วทุกภูมิภาค และร้านขายยาที่เข้าร่วมโครงการเภสัชอาสา...พาเลิกบุหรี่ 532 ร้านทั่วประเทศ รวมไปถึงคลินิกทันตกรรมทุกแห่งในกรุงเทพฯ อีกด้วย
ปิดท้ายกันที่ 1 กำลังใจของคนเล็กๆ ที่มีน้ำจิตน้ำใจยิ่งใหญ่ อย่างคุณลุงวัย 63 ที่เป็นอาสาสมัครรับโทรศัพท์สายด่วน 1600 คนหนึ่งซึ่งไม่สะดวกออกนาม ที่เล่าให้ฟังว่า เคยเป็นหนึ่งในผู้ติดบุหรี่และเลิกได้จึงรู้สึกว่าอยากเป็นกำลังใจให้ที่ติดบุหรี่อื่นๆ เลิกให้ได้เหมือนกัน จึงมาทำงานเป็นอาสาสมัครรับสาย
“รู้สึกว่าอยากเป็นกำลังใจให้คนติดบุหรี่ ถ้าเราทำให้เขาเลิกได้ ก็รู้สึกว่าเป็นการทำบุญแบบหนึ่ง ทุกวันนี้มีคนอยากเลิกเยอะ โทรมาเยอะ วันหนึ่ง 200-300 สาย ส่วนใหญ่ก็จะแนะนำ ให้กำลังใจ สายด่วน1600 เป็นการช่วยในเชิงการปรับพฤติกรรม เราจะแนะนำว่า ควรทำอย่างไร แต่ถ้าไม่ไหวจริงๆ ต้องใช้ยา เราก็จะแนะนำต่อไปตามคลินิกอดบุหรี่ต่างๆ”
คุณลุงวัย 63 รายนี้ทิ้งท้ายด้วยว่า การเลิกบุหรี่เป็นสิ่งที่ไม่ยากเกินความสามารถหากผู้ติดบุหรี่ต้องการจะเลิกอย่างจริงจัง และแนะนำให้ผู้ที่ต้องการเลิก ติดต่อมาที่สายด่วน 1600 หรือคลินิกเลิกบุหรี่ใกล้บ้าน
“ผมสูบมาตั้งแต่มศ.3 สูบมาเกิน 20 ปีครับ แล้วสุดท้ายก็เลิกได้ เลิกมาจะ 20 ปีแล้วเหมือนกัน ผมทำได้ คุณก็ทำได้ เป็นกำลังใจให้ครับ” อาสาสมัครสายด่วน 1600 รายนี้กล่าว
เนื่องในโอกาส “วันงดสูบบุหรี่โลก” 31 พ.ค. เพิ่งจะผ่านพ้นไปหมาดๆ จึงใคร่ขอนำท่านผู้อ่าน ไปทำความรู้จักกับฮีโร่สายพันธุ์ไทยที่หาได้ง๊าย...ง่าย ที่เป็นอีกหนึ่งตัวช่วยสำหรับผู้ที่ต้องการเลิกบุหรี่ โดยหลังจากที่ก่อนหน้านี้ มีการหยิบยก “มะนาว” ขึ้นมาเป็นพระเอกเบอร์ 1 คราวนี้ลองมาทักทายกับพระเอกเบอร์ต่อมาอย่าง “หญ้าดอกขาว” กันดูบ้าง
สำหรับข้อมูลจำเพาะทางวิทยาศาสตร์ของพืชดังกล่าวระบุว่า หญ้าดอกขาว มี ชื่อวิทยาศาสตร์ ว่า Vernonia cinerea Less .ชื่อวงศ์ : Compositae มีชื่อเรียกแตกต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่น เช่น หญ้าหมอน้อย ต้นก้านธูป , หญ้าสามวัน ,เสือสามขา,ถัวแฮะดิน ,ฝรั่งโคก เป็นไม้ล้มลุกลำต้นตั้งตรง สูง 15 - 80 เซนติเมตร ใบเดี่ยว เรียงสลับกัน ใบที่บริเวณโคนต้นขนาดใหญ่กว่าที่ปลายยอด ปลายใบมนหรือแหลม โคนใบมนหรือแหลม ขอบใบจักฟันเลื่อย ดอกช่อกระจุกแน่นมีสีม่วงเข็มแล้วค่อย ๆ จางลงเป็นสีขาว
ซึ่งจากข้อมูลของกรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกระบุว่า หญ้าดอกขาวนั้นถ้านำมาต้มจะมีสรรพคุณแก้ไข้ แก้ไอ แก้ดีซ่าน แก้ตับอักเสบเฉียบพลัน แก้ริดสีดวงทวาร บำรุงกำลัง แก้ท้องร่วง คั้นเอาน้ำดื่มกระตุ้นให้เจ็บท้องคลอด ขับรก ขับระดู แก้ปวดท้องท้องอืด ท้องเฟ้อ ดูดฝีหนอง ใบ รสเย็น ต้มดื่ม แก้บิด แก้หืด แก้หลอดลมอักเสบ แก้โรคเท้าช้าง ใช้ใบบด นำมาตำให้ละเอียดใช้พอกแผล ช่วยสมานแผล แก้ตาฟาง
แต่คุณสมบัติของมันไม่ได้หมดแค่นั้น...
ภญ.ผกากรอง ขวัญข้าว เภสัชกรชำนาญการ แห่งโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร์ ให้ข้อมูลว่า มีงานวิจัยจำนวนมากจากหลากหลายหน่วยงานและหลายสถาบัน ที่วิจัยพบว่า หญ้าดอกขาวมีสรรพคุณช่วยในการเลิกบุหรี่ โดยพบว่าในหญ้าดอกขาวมี “โพแทสเซียมไนเตรต” ที่ออกฤทธิ์ทำให้เกิดอาการ “ลิ้นชา” แล้วเมื่อสูบบุหรี่เข้าไปจะทำให้รู้สึก “ไม่อร่อย” อย่างที่เคย
“มีงานวิจัยหลายชิ้น อย่างของจุฬาฯ ที่นำหญ้าดอกขาวมาใช้ในผู้ป่วยภายในสถาบันธัญญารักษ์ที่มีอาการติดบุหรี่ด้วย ก็พบว่าได้ผลดี ส่วนงานวิจัยของตะวันตกก็มีระบุเอาไว้ด้วยว่า หากใช้วิธีการต้มเคี่ยวหญ้าดอกขาว จะพบว่ามีนิโคตินอ่อนๆ ผสมออกมาด้วย ซึ่งสอดคล้องกับผลที่ได้หลังนำไปทดลองใช้กับผู้ที่ติดบุหรี่ เพราะบุหรี่มีนิโคตินที่ทำให้เสพติด ในกรณีของคนที่ติดมากๆ อาจจะเกิดอาการ “ลงแดง” ออกอาการเมื่อไม่ได้สูบ ดังนั้นเมื่อได้รับนิโคตินอ่อนๆ ที่ได้จากการต้มเคี่ยวหญ้าดอกขาว ก็จะบรรเทาอาการอยากบุหรี่ลงไปได้บ้าง”
ภญ.ผกากรองเล่าต่ออีกว่า เดิมทีประเทศไทยในคลินิกอดบุหรี่ จะแจกน้ำยาเลิกบุหรี่แก่ผู้ที่ต้องการจะเลิก ซึ่งสารเคมีที่นำมาผสมเป็นตัวยา เป็นสารเคมีที่ต้องนำเข้าจากต่างประเทศ แต่ระยะหลังมีการนำหญ้าดอกขาวมาใช้แทน ซึ่งก็ได้ผลดี
“รพ.บางแห่งใช้มะนาวฝาน โดยให้คนไข้ติดบุหรี่อมชิ้นมะนาว ซึ่งวิธีการคล้ายๆ กันคือเมื่ออมชิ้นมะนาวแล้วจะทำให้สูบบุหรี่ไม่อร่อย แต่ที่รพ.เจ้าพระยาอภัยภูเบศรใช้หญ้าดอกขาวรักษาอาการติดบุหรี่ของคนไข้มา 4-5 ปีแล้ว โดยใช้ชงกับน้ำร้อนเป็นน้ำชา หญ้าดอกขาวถือเป็นตัวช่วยเลิกบุหรี่ที่แทบไม่มีค่าใช้จ่ายเลย เพราะตัวมันเป็นต้นไม้ที่เหมือนวัชพืช หาได้ทั่วไป ซึ่งหากประชาชนรู้จัก สามารถนำตัดทั้งต้นไปตากแห้ง แล้วใช้ชงชาดื่มวันละ 3 ครั้งหลังอาหาร สามารถทำเองได้เลย และเท่าที่มีงานวิจัยมา ยังไม่มีผลข้างเคียงร้ายแรงแต่อย่างใด”
เภสัชกรชำนาญการ รายนี้กล่าวด้วยว่า เนื่อง จากหญ้าดอกขาวเป็นสมุนไพรที่มีโปแตสเซียมสูง การใช้ควรระวังในผู้ป่วยที่มีประวัติโรคหัวใจ และการทำงานของไตบกพร่อง สำหรับผลข้างเคียงที่อาจคืออาจมีอาการคอแห้ง ปากแห้ง
เมื่ออ่านถึงตรงนี้ ผู้ที่กำลังคิดอยากเลิกบุหรี่หลายคนอาจจะสนใจอยากลองใช้สมุนไพรหญ้าดอกขาวเป็นทางออกหนึ่งในการเลิกบุหรี่ แต่ที่บางคนอาจจะยังไม่ทราบก็คือ นอกจากสมุนไพรแล้ว “กำลังใจ” และ “คำปรึกษา” ก็จำเป็นไม่แพ้กัน โดยสามารถหา “ตัวช่วย” ใกล้ๆ ตัวได้เพียงแค่ “ยกหู” และ “โทรศัพท์” ไปยังศูนย์ สายด่วน หรือโรงพยาบาลใกล้บ้านที่สะดวก ซึ่งมีอยู่มากมาย อาทิ...
สายด่วนเลิกบุหรี่ โทร 1600,รพ.ตากสิน 02-863-1371,รพ.ตำรวจ 02-207-6143,รพ.เจริญกรุงประชารักษ์ 02-289-7829,สถาบันธัญญารักษ์ 02-531-0080 ต่อ 487
รพ.นครนายก 037-311-152,080-588-2468รวมถึง “คลินิกฟ้าใส” ที่มีอยู่47 แห่งทั่วทุกภูมิภาค และร้านขายยาที่เข้าร่วมโครงการเภสัชอาสา...พาเลิกบุหรี่ 532 ร้านทั่วประเทศ รวมไปถึงคลินิกทันตกรรมทุกแห่งในกรุงเทพฯ อีกด้วย
ปิดท้ายกันที่ 1 กำลังใจของคนเล็กๆ ที่มีน้ำจิตน้ำใจยิ่งใหญ่ อย่างคุณลุงวัย 63 ที่เป็นอาสาสมัครรับโทรศัพท์สายด่วน 1600 คนหนึ่งซึ่งไม่สะดวกออกนาม ที่เล่าให้ฟังว่า เคยเป็นหนึ่งในผู้ติดบุหรี่และเลิกได้จึงรู้สึกว่าอยากเป็นกำลังใจให้ที่ติดบุหรี่อื่นๆ เลิกให้ได้เหมือนกัน จึงมาทำงานเป็นอาสาสมัครรับสาย
“รู้สึกว่าอยากเป็นกำลังใจให้คนติดบุหรี่ ถ้าเราทำให้เขาเลิกได้ ก็รู้สึกว่าเป็นการทำบุญแบบหนึ่ง ทุกวันนี้มีคนอยากเลิกเยอะ โทรมาเยอะ วันหนึ่ง 200-300 สาย ส่วนใหญ่ก็จะแนะนำ ให้กำลังใจ สายด่วน1600 เป็นการช่วยในเชิงการปรับพฤติกรรม เราจะแนะนำว่า ควรทำอย่างไร แต่ถ้าไม่ไหวจริงๆ ต้องใช้ยา เราก็จะแนะนำต่อไปตามคลินิกอดบุหรี่ต่างๆ”
คุณลุงวัย 63 รายนี้ทิ้งท้ายด้วยว่า การเลิกบุหรี่เป็นสิ่งที่ไม่ยากเกินความสามารถหากผู้ติดบุหรี่ต้องการจะเลิกอย่างจริงจัง และแนะนำให้ผู้ที่ต้องการเลิก ติดต่อมาที่สายด่วน 1600 หรือคลินิกเลิกบุหรี่ใกล้บ้าน
“ผมสูบมาตั้งแต่มศ.3 สูบมาเกิน 20 ปีครับ แล้วสุดท้ายก็เลิกได้ เลิกมาจะ 20 ปีแล้วเหมือนกัน ผมทำได้ คุณก็ทำได้ เป็นกำลังใจให้ครับ” อาสาสมัครสายด่วน 1600 รายนี้กล่าว
