ปั๊มยา-กระตุ้นไขสันหลัง นวัตกรรมลด “ความปวด”

อาการ “ปวด” เป็นอาการที่แทบจะพูดได้ว่าทั้งหมดของสิ่งมีชีวิตไม่อยากจะพบเจอกับอาการดังกล่าว แต่ในโลกนี้ก็ยังมี “โรค” จำนวนไม่น้อยที่ส่งผลให้เกิดความเจ็บปวดแก่ร่างกาย ซึ่งทำให้ผู้ป่วยต้องทนรับสภาพความเจ็บปวดด้วยความทุกข์ทรมาน

“ในทางการแพทย์สามารถแบ่งการปวดออกได้เป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ คือการปวดที่เกิดจากส่วนของร่างกายกำลังจะได้รับบาดเจ็บ เและการปวดที่เกิดขึ้นจากความผิดปกติของระบบประสาท” ผศ.นพ. กฤษณพันธ์ บุณยะรัตเวช จากภาควิชาประสาทศัลยศาสตร์ โรงพยาบาลจุฬาฯ ให้ข้อมูล

นอกจากนี้ประเภทการปวดยังสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 รูปแบบคือแบบเฉียบพลันและแบบเรื้อรัง แพทย์ผู้เชี่ยวชาญจากภาควิชาประสาทศัลยศาสตร์รายนี้ระบุว่า การปวดแบบเรื้อรังนั้นคืออาการปวดที่เป็นต่อเนื่องกันเป็นเวลายาวนานมากกว่า 3-6 เดือน

“ ปัจจุบันการรักษาอาการปวดมีด้วยหลายวิธี ตั้งแต่กินยาที่ออกฤทธิ์รักษาอาการปวด วิธีของเวชศาสตร์ฟื้นฟู เช่นการออกกำลัง การกระตุ้นด้วยไฟฟ้า ,การรักษาโดยการฉีดยาชาหรือเสตียรอยด์และการรักษาแบบผสมผสานและการแพทย์ทางเลือก เช่น การฝังเข็ม โยคะ การนั่งสมาธิ”

ผศ.นพ.กฤษณพันธ์ยังให้ข้อมูลต่อไปด้วยว่า นอกเหนือกจากวิธีการรักษาอาการปวดที่กล่าวมาแล้ว ยังมีการผ่าตัดที่มุ่งไปที่การแก้สาเหตุโดยตรง เช่น การผ่าตัดแก้หมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท การผ่าตัดรักษาโรคกระเพาะ การผ่าตัดรักษามะเร็ง การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่า เป็นต้น

“แต่ล่าสุดได้มีการคิดค้นนวตกรรมการผ่าตัดเพื่อบรรเทาอาการปวด ในกรณีที่ไม่สามารถรักษาที่สาเหตุได้ เพื่อจะให้อาการปวดหายไปหรือลด จนอยู่ในระดับที่ผู้ป่วยสามารถใช้ชีวิตได้ใกล้เคียงปกติมากที่สุด ซึ่งมีทางเลือกในการผ่าตัด ด้วย 2 วิธีใหญ่ๆ คือการผ่าตัดฝังเครื่องกระตุ้นไขสันหลัง และการผ่าตัดฝังเครื่องปั้มยาแก้ปวดเข้าช่องไขสันหลัง”

แพทย์ผู้เชี่ยวชาญจากภาควิชาประสาทศัลยศาสตร์รายนี้อธิบายรายละเอียดและการทำงานของเครื่องกระตุ้นไขสันหลังว่า เครื่องทำหน้าที่ผลิตกระแสไฟฟ้าขนาดอ่อนที่ฝังไว้ในตัวผู้ป่วยและต่อสายไปกระตุ้นไขสันหลัง โดยกระแสไฟฟ้าจากเครื่องนี้จะไปรบกวนการส่งสัญญาณปวดไปยังสมอง ทำให้ผู้ป่วยรับรู้ความปวดลดลง และส่งผลให้ผู้ป่วยสามารถลดการรับประทานยาแก้ปวดลงได้ การใช้เครื่องกระตุ้นไขสันหลังจะได้ผลดีกับอาการปวดที่เกิดจากโรคของระบบประสาท

“ส่วนเครื่องปั๊มยาเข้าไข้สันหลังในคนไข้ที่มีอาการปวดเรื้อรัง ที่บางครั้งทานยาแล้วอาการปวดไม่ดีขึ้น หรือจะให้อาการปวดดีขึ้น บางคนต้องทานยาในปริมาณมากขึ้นจนทำให้บางคนเวียนหัว คลื่นไส้อาเจียน หรือง่วงจนรู้สึกไม่อยากทำงาน สิ่งที่เป็นจุดเด่นของการรักษาชนิดนี้ก็คือ จะเอายาที่แทนที่จะฉีดเข้าเส้นเลือดคนไข้ เอามาฉีดเข้าทางไขสันหลังแทน ซึ่งการฉีดยาเข้าไปในไขสันหลังโดยตรงจะทำให้ยามีประสิทธิภาพมากกว่าการฉีดเข้าเส้นเลือดเป็นหลายร้อยเท่า ทำให้เราใช้ปริมาณนิดเดียวเท่านั้นเอง และตัวยาไม่กระจายเข้าสู่สายเลือดโดยตรง เพราะฉะนั้นผลข้างเคียงจะลดลงมาก”

ผศ.นพ.กฤษณพันธ์ทิ้งท้ายด้วยว่า กลุ่มโรคที่จะได้ประโยชน์จากการรักษาด้วยนวัตกรรมใหม่ทั้งสองแบบนี้ คือกลุ่มโรคการปวดเรื้อรังทั้งตัว เช่น อาการปวดหลัง คนไข้ที่เป็นมะเร็งที่ลุกลามจนไม่สามารถรักษาได้ และได้รับความทุกข์ทรมานจากอาการปวดเรื้อรัง