สธ.เร่งจัดทำบัญชียาสมุนไพรไทย เพื่อให้สถานพยาบาลทุกแห่งใช้เป็นมาตรฐานการเบิกจ่ายยา ส่งเสริมการใช้ยาสมุนไพรทดแทนยาแผนปัจจุบัน เผยขณะนี้เบิกได้ทั้งค่ายาสมุนไพรในบัญชียาหลัก 19 รายการ ยาที่สถานพยาบาลผลิตเอง และยาสมุนไพรนอกบัญชียาหลักที่แพทย์รับรองว่าจำเป็นต้องใช้ ตามที่สถานพยาบาลประกาศจนกว่าบัญชียาสมุนไพรไทยจะเสร็จสมบูรณ์ ในวันที่ 31 ธ.ค.นี้
นายแพทย์ไพจิตร์ วราชิต ปลัดกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) เปิดเผยถึงความคืบหน้าการปรับปรุงหลักเกณฑ์การเบิกจ่ายค่ายาสมุนไพรไทยว่า สธ.มีนโยบายส่งเสริมการใช้ยาสมุนไพรไทย โดยให้โรงพยาบาลศูนย์/โรงพยาบาลทั่วไป ใช้ยาสมุนไพรที่มีผลการวิจัยรับรองประสิทธิภาพในการรักษาทดแทนยาแผนปัจจุบัน ไม่น้อยกว่าร้อยละ 5 ส่วนโรงพยาบาลชุมชนใช้ไม่น้อยกว่าร้อยละ 10 เพื่อลดภาระค่าใช้จ่ายการซื้อยาแผนปัจจุบันที่มีราคาแพง ซึ่งขณะนี้โรงพยาบาลหลายแห่งสามารถผลิตยาสมุนไพรไทยโดยใช้วัตถุดิบจากท้องถิ่น เพิ่มรายได้แก่ประชาชนในท้องถิ่นอีกทางหนึ่งด้วย
นพ.ไพจิตร์ กล่าวต่อว่า หลังจากที่กระทรวงการคลังได้ปรึกษาหารือกับ สธ.เพื่อแก้ไขประกาศของกรมบัญชีกลางเกี่ยวกับหลักเกณฑ์การเบิกค่ายาสมุนไพร ซึ่งให้เบิกได้เฉพาะยาสมุนไพรที่อยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ ที่มีเพียง 19 รายการเท่านั้น เนื่องจากยังไม่ครอบคลุมโรค หรืออาการที่สามารถใช้การรักษาด้วยการแพทย์แผนไทย จึงได้ยกเลิกประกาศดังกล่าวและให้กลับไปใช้หลักเกณฑ์ คือให้เบิกค่ายาสมุนไพรได้ 3 ประเภท ได้แก่ ยาสมุนไพรที่อยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ ยาสมุนไพรที่สถานพยาบาลแต่ละแห่งผลิตเอง และยาสมุนไพรที่อยู่ในรายการบัญชียาของสถานพยาบาลแต่ไม่ได้อยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ ซึ่งการใช้ยาดังกล่าวจะต้องให้แพทย์วินิจฉัยความจำเป็นในการใช้ และมีใบรับรองในการเบิกค่ายาไปก่อน นอกจากนี้ได้มอบหมายให้กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก เร่งจัดทำบัญชียาสมุนไพรของสถานพยาบาลให้เสร็จสมบูรณ์ ภายในวันที่ 31 ธันวาคม 2552 เพื่อใช้เป็นรายการยาสมุนไพรที่เป็นมาตรฐานเดียวกันทั่วประเทศ และสามารถเบิกจ่ายได้
ด้าน แพทย์หญิงวิลาวัณย์ จึงประเสริฐ อธิบดีกรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กล่าวว่า กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยฯ ได้ทำหนังสือแจ้งหลักเกณฑ์การเบิกค่ายาสมุนไพรไปยังสำนักงานสาธารณสุขจังหวัด และโรงพยาบาลทั้งในและนอกสังกัดทุกแห่งแล้ว ขณะนี้อยู่ระหว่างการรวบรวมข้อมูลบัญชียาสมุนไพรที่สถานพยาบาลต่างๆ ผลิตเองหรือจัดหาเพื่อให้บริการแก่ผู้ป่วย และส่งให้คณะกรรมการพิจารณารายการยาสมุนไพรนำมาจัดทำบัญชียาสมุนไพรของสถานพยาบาล ส่งให้กรมบัญชีกลางพิจารณาร่วมกัน โดยจะประกาศใช้เป็นบัญชียาสมุนไพรมาตรฐานของประเทศภายใน 31 ธันวาคม 2552
ทั้งนี้ ยาสมุนไพร 19 รายการที่บรรจุในบัญชียาหลักแห่งชาติล่าสุด พ.ศ.2549 ประกอบด้วย 1.ยาแผนไทย เป็นยาตำรับประกอบด้วยสมุนไพรหลายชนิด จำนวน 11 ตำรับ ได้แก่ ยาแก้ไข้ห้าราก ยาเขียวหอม ยาเหลืองปิดสมุทร ยาจันทน์ลีลา ยาถ่ายดีเกลือฝรั่ง ยาธาตุบรรจบ ยาประสะกานพลู ยาประสะไพล ยาประสะมะแว้ง ยาหอมเทพจิตร ยาหอมนวโกฐ และ 2. ยาพัฒนาจากสมุนไพร 8 รายการ ได้แก่ ขมิ้นชัน ขิง ชุมเห็ดเทศ บัวบก พญายอ พริก ไพล และฟ้าทะลายโจร