เรื่องโดย...ศูนย์วิจัยอุบัติเหตุแห่งประเทศไทย สถาบันเทคโนโลยีแห่งเอเชีย ศูนย์วิชาการเพื่อความปลอดภัยทางถนน มูลนิธิสาธารณสุขแห่งชาติ
เหตุการณ์อุบัติเหตุรถโดยสารรับจ้างไม่ประจำทางพลิกคว่ำที่อำเภอนาดี จังหวัดปราจีนบุรี เมื่อวันที่ 10 ตุลาคม 2551 จนมีผู้เสียชีวิตมากถึง 21 ราย และบาดเจ็บอีก 27 ราย โดยผู้ประสบอุบัติเหตุเหล่านั้นหลายท่านทำงานในหน่วยงานราชการ บางท่านถึงพ้นวัยเล่าเรียนแต่ก็ยังมีความมุ่งมั่นเล่าเรียนศึกษาเพิ่มเติมหลังช่วงเวลางาน เมื่อรวมกับความสูญเสียจากอุบัติเหตุรถโดยสารพลิกคว่ำก่อนหน้าในปี 2549 ที่อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ ที่มีคณะครูจากจังหวัดจันทบุรีเสียชีวิตถึง 17 ราย นั้น นำความสูญเสียใหญ่ยิ่งมาสู่ครอบครัว สังคม และประเทศชาติ
หากโศกนาฏกรรมทั้ง 2 ครั้ง กลับยังไม่นำการเปลี่ยนแปลงมาสู่สังคมไทยอย่างน่าพอใจเลย
กล่าวเฉพาะเหตุการณ์แรก เบื้องต้นคาดว่า องค์ประกอบของอุบัติเหตุครั้งนี้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการทำงานของระบบห้ามล้อของรถโดยสาร เพราะหลังจากที่ผู้ขับขี่ได้พยายามประคองรถ และตัดสินใจนำรถเข้าสู่เนินทางฉุกเฉิน แต่ก็ยังไม่สามารถลดความเร็วของรถได้อย่างเพียงพอ จนเป็นเหตุให้รถพุ่งเลยเนินดังกล่าวไปชนกับเนินเขาถัดไป ส่วนผลสรุปสุดท้ายคงจะได้รับการยืนยันจากหน่วยงานเกี่ยวข้องในลำดับถัดไป
ในภายหลังจากศูนย์วิจัยอุบัติเหตุแห่งประเทศไทยได้รับการเอื้อเฟื้อข้อมูลจากโรงพยาบาลนาดี ที่ระบุว่า ผู้เสียชีวิตทั้ง 21 รายนั้น เสียชีวิตจากการบาดเจ็บที่สมอง 10 ราย ปอดทะลุ 6 ราย เสียเลือดมาก 3 ราย และคอหัก 2 ราย ็ได้เข้าไปทำการตรวจสอบสภาพความสูญเสียของรถ ก็ทำให้พบว่าหนังม้วนเดิมกับอุบัติเหตุที่อำเภอดอยสะเก็ดเมื่อ 2 ปีก่อนกลับมาฉายอีกครั้งแล้ว
แม้หลังคารถจะอยู่ในสภาพสมบูรณ์ แต่เบาะนั่งผู้โดยสารกลับหลุดออกจากจุดยึดทั้งหมด เหลือเบาะนั่งที่ยังอยู่ในสภาพสมบูรณ์เพียงคู่เดียวเท่านั้น ซึ่งสอดคล้องกับข้อมูลของผู้บาดเจ็บที่นั่งอยู่ชั้นบนที่เล่าว่า ตนเองถูกทั้งผู้โดยสารคนอื่นและเบาะนั่งกระเด็นกระดอนมาทับจากหลายทิศทาง และสำคัญ ที่แย่กว่านั้นคือเธอต้องนอนบาดเจ็บอยู่ท่ามกลางผู้เสียชีวิตที่กระจัดกระจายล้อมหน้าล้อมหลัง เพื่อรอการช่วยเหลือจากหน่วยกู้ภัย
ทั้งนี้ ทุกท่านอาจเคยผ่านตา เคยได้ยิน หรืออาจเคยทดลองเล่นการทดสอบเอาไข่ใส่กล่องแล้วโยนลงมาจากตึกสูง กลุ่มใดที่ไข่ไม่แตกคือผู้ชนะ โดยมีหลักการง่ายๆ ว่า ตราบใดไข่ไม่ไปกระแทกกับภายในของกล่อง ไข่ก็จะไม่แตก ผู้ชนะคือผู้ที่ยึดเจ้าลูกกลมๆ รีๆ นี้ไม่ให้เคลื่อนที่ไปไหนได้นั่นเอง ฉันใดฉันนั้น เมื่อไข่หมายถึงคน กล่องหมายถึงรถ ฉะนั้นเมื่อเกิดอุบัติเหตุขึ้น ตราบใดที่เราไม่เคลื่อนที่ไปกระแทกรถหรือรถไม่ยุบมากระแทกเรา ก็จะลดการบาดเจ็บได้นั่นเอง
ดังนั้น หากทำให้เบาะยึดติดอยู่กับรถด้วยการออกแบบที่เหมาะสม และคนยึดติดอยู่กับเบาะนั่งด้วยเข็มขัดนิรภัย การเกิดอุบัติเหตุที่ไม่ได้เกิดการพลิกคว่ำหลายตลบอย่างอุบัติเหตุครั้งนี้ก็จะสามารถลดโอกาสบาดเจ็บที่ศีรษะ สมอง คอ และในช่องท้องได้มากชนิดหน้ามือเป็นหลังมือเลยทีเดียว
นอกจากนั้น หลักฐานที่ชี้ชัดอีกประการหนึ่ง คือ ณ จุดเดียวกันนี้เมื่อวันที่ 15 สิงหาคม 2550 ทางคณะเจ้าหน้าที่โรงพยาบาลจากจังหวัดขอนแก่นก็ได้ประสบอุบัติเหตุรถโดยสารสองชั้นคว่ำ แต่ครั้งนั้นเบาะที่นั่งไม่หลุดจากที่ยึด และไม่มีผู้เสียชีวิตแม้แต่รายเดียว
2 เหตุการณ์นี้แม้จะมีจุดเริ่มเดียวกันคือเดินทางจากขอนแก่น และมาจบ ณ จุดเดียวกัน แต่ผลสุดท้ายกลับแตกต่างกันลิบลับ ซึ่งคำตอบก็รู้กันดีอยู่แล้วว่าต้องเป็นแบบไหน ขึ้นอยู่เพียงแต่ว่าผู้มีส่ว นเกี่ยวข้องจะกล้าตอบและแก้ไขอย่างจริงจังหรือไม่เพียงใดเท่านั้้น
