วงการสาธารณสุขร่วมอาลัย "หมอสงวน" แพทย์นักพัฒนา

วงการสาธารณสุข จัดงานอาลัย หมอสงวน นายแพทย์นักพัฒนา ยกย่อง เป็น นักพัฒนาเพื่อความเป็นธรรมในสังคม เครือข่ายคนเดือนตุลา ยกย่อง อุดมการณ์ เป็นนักยุทธวิธี แนะนำวิธีปฏิรูปสุขภาพใช้กับระบบการศึกษา ครอบครัวเตรียมมอบร่างกาย อุทิศให้เป็นอาจารย์ใหญ่ รพ.รามา รับศพวันนี้

ที่ห้องประชุมท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์ สถาบันปรีดี พนมยงค์ มีการจัดเสวนารำลึกถึงชีวิตและผลงานของ นพ.สงวน นิตยารัมภ์พงศ์ นายแพทย์นักพัฒนา เพื่อความเป็นธรรม ในสังคมโดย นพ.วิชัย กล่าวว่า ตลอด 20 ปีที่ทำงานร่วมกันมา นพ.สงวน เป็นคนที่มีความมุ่งมั่น แน่วแน่ ทุ่มเทในการทำงาน โดดเด่นในกระทรวงสาธารณสุขมากที่สุด เมื่อครั้งเป็นผอ.กองแผนงาน แม้จะเป็นตำแหน่งที่ไม่ใหญ่โต แต่สามารถผลักดันงานชิ้นใหญ่ได้

นพ.วิชัย กล่าวต่อว่า นพ.สงวน เป็นคนที่มีบุคลิกเป็นผู้นำนักศึกษา ตั้งแต่สมัย 14 ตุลา 2516 และ 6 ตุลา 2519 นพ.สงวน เป็นคนที่ทำให้ ระบบบริการ ของระบบประกันสุขภาพเข้มแข็งขึ้น โดยปรับระบบการให้บริการ มุ่งเน้นที่กำลังพล ทำให้แพทย์ พยาบาลอยากทำงานมากขึ้น และคนป่วยได้รับการรักษามากขึ้น เป็นผู้ที่ทำงานอย่างเป็นระบบมีความคิดรอบคอบ มีข้อมูลและตัวเลขสนับสนุนเช่น เรื่องระบบการเหมาจ่าย เป็นผู้ปกป้อง ไม่ยอมให้ระบบสินบนมาเกี่ยวข้องกับระบบหลักประกันสุขภาพเด็ดขาด ตนเคยบอก นพ.สงวน ว่า ให้ดูภูเขาทอง หมาจะเยี่ยวรดบ้าง ก็ช่างมันเถิดซึ่งหมอก็ได้แต่หัวเราะ แต่ตนทราบว่า นพ.สงวน ก็ยังมีความไม่สบายใจ และไม่อยากให้ปล่อยจุดที่ไม่ดีผ่านไป

นางวิภา ดาวมณี อาจารย์ประจำ วิทยาลัยนวัตกรรมอุดมศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ กล่าวว่า นพ.สงวน เป็นนักต่อสู้และนักยุทธวิธี เคยพยายามนิยามว่า สิ่งที่หมอสงวนทำ มันเป็นการสังเคราะห์ ช่วยเหลือคนจนอย่างเป็นระบบ ในสังคมไทยยกย่องคนที่ทำงานสังคมสงเคราะห์มาก ไม่ปิดบังความคิดอุดมการณ์ของตัวเอง คนที่เคยผ่าน 6 ตุลา พี่หงวน กล้าบอกว่ามีส่วนร่วม เอาตัวเข้ามาเป็นคณะกรรมการ 20 ปี 6 ตุลา หลังจากที่เรื่องราวโดนบิดเบือนมาตลอด ทั้งที่ ไม่ได้สงสัยอุดมการณ์ยุคนั้น และคิดว่าเป็นความผิดต้องซ่อนเร้น ท่านเป็นคนที่ยอมรับตัวเอง และแสดงให้เห็นว่ามีอุดมการณ์ ไม่เคยละทิ้ง การที่ทำงานได้เช่นนี้ แสดงว่าท่านคิดว่าไม่ใช่ตัวเองเก่งคนเดียว บางคนอาจคิดว่าเมื่อทำงานได้ตนเองเก่งเป็นฮีโร่ แต่นพ.สงวน ทำให้เห็นว่าคนธรรมดาก็ทำได้เช่นกัน

นางวิภา กล่าวต่อว่า คุณหมอ ถือเป็นนักยุทธศาสตร์ และยุทธวิธี ที่มีอุดมการณ์เพื่อประชาชน ส่วนหนึ่งของหนังสือ “บนเส้นทางหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า” ที่คุณหมอได้เขียนไว้สะท้อนให้เห็นอย่างชัดเจน ซึ่งท่านเป็นผู้ที่มีวิสัยทัศน์ จริงๆ คือ 1 กล้าที่จะเปลี่ยนแปลง เป็นนักปฏิรูป ที่ช่วยเหลือคนทั้งระบบ ไม่ใช่เป็นลักษณะการสงเคราะห์ แต่เป็นการเปลี่ยนทั้งระบบ และเป็นแนวคิดเชิงบวก เป็นนักนวตกรรม ที่ทำงานให้เป็นรูปธรรมชัดเจน

คุณหมอ เป็นคนที่เปลี่ยนอุปสรรค ให้เป็นโอกาส และคิดว่า อุปสรรค คือชัยชนะที่รออยู่ นอกจากนี้ ยังเปลี่ยนศัตรูให้เป็นมิตร ไม่มีพรรค ไม่มีพวก มีแต่เป้าหมายที่มุ่งทำเพื่อประชาชน ทั้งยังสร้างทีม สร้างเครือข่าย ใช้เทคโนโลยี สมัยใหม่

“แนวคิดในการปฏิรูประบบสาธารณสุข น่าจะนำมาใช้กับระบบการศึกษาไทยด้วย แม้ว่าระบบสุขภาพยังอยู่ในระบบราชการ ก็ยังสามารถปฏิรูปได้ ดังนั้น สิ่งที่สังคมไทยขาด คือ ความกล้าหาญ มุ่งมั่น หมอสงวน เป็นต้นแบบ ที่สอนให้รู้ว่า การลุกขึ้นมาปฏิรูปเราต้องกล้า” นางวิภา กล่าว

น.ส.รสนา โตสิตระกูล ผู้จัดการมูลนิธิสุขภาพไทย กล่าวว่า ได้ทำงานร่วมกับ นพ.สงวน ในองค์กรมูลนิธีสุขภาพไทย ซึ่งได้ขอให้ นพ.สงวน เป็นประธานมูลนิธิคนแรก และเป็นมาอย่างต่อเนื่องเป็นเวลา 6 ปี ซึ่งเป็นช่วงเดียวกันที่ดำรงตำแหน่งใน ผู้อำนวยการสำนักงานประกัน ที่คุมการใช้งบประมาณที่จ่ายให้โรงพยาบาล 7,000 ล้าน โดยมีการออกระเบียบใหม่ ให้มีคณะกรรมการเป็นผู้ดูแลการสั่งจ่าย เพื่อไม่ให้นักการเมือง หรือผู้บริหารของกระทรวง ไม่สามารถล้วงเงินไปใช้จ่ายได้ จนกระทั่ง เกิดกรณีการทุจริตยา นพ.สงวน ก็ถูกกดดัน เนื่องจากมีสายสัมพันธ์เพียงทางตำแหน่ง ที่ทำงานเคลื่อนไหวกรณีดังกล่าว และถูกโจมตี ใส่ร้าย ว่าอยู่เบื้องหลัง

“แม้จะถูกกดดันอย่างมาก แต่ก็ไม่เคยบ่น จนกระทั่ง ภายหลังได้ทราบว่า มีทั้งรัฐมนตรี รัฐมนตรีช่วย ปลัดกระทรวง เรียกไปเตือนว่าทำแบบนี้ ไม่ก้าวหน้าทางราชการแน่ แต่นพ.สงวน ก็ไม่เคยบอกตน จนสุดท้ายต้องขอลาออกจากตำแหน่ง คุณหมอสงวน เป็นคนดีที่ทำให้ระบบสุขภาพแย่ๆ ดีขึ้นมาได้” น.ส.รสนา กล่าว

ด้าน ร.ท.ทพญ.อพภิวันท์ นิตยารัมภ์พงศ์ ภรรยานพ.สงวน กล่าวว่า นพ.สงวน ได้มอบร่างกายอุทิศให้เป็นอาจารย์ใหญ่ของนักศึกษาแพทย์ ซึ่งคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล จะมารับร่างกาย ในเวลา 13.00 น. วันนี้(26 ม.ค.)โดยจะนำร่างกายแช่น้ำยาไว้ประมาณ 2 ปี และนำร่างกายไปใช้ในการศึกษา ระยะเวลาจะนานเพียงใด ขึ้นอยู่กับขั้นตอนการศึกษาโรงพยาบาลรามาธิบดี โดยทางสำนักพระราชวัง ได้แจ้งว่า สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมงกุฎราชกุมาร มีพระประสงค์ว่า รับเป็นประธานในพิธีพระราชทานเพลิงศพ