“นพ.สงวน” ทิ้งท้ายผลงานเขียนบอกเล่าผ่านงานตัวหนังสือ “เปลี่ยนมะเร็ง เป็นพลัง” ถ่ายทอดความรู้สึกหลังรู้ว่าตัวเองมีเซลล์มะเร็งในร่างกาย ระบุการอยู่กับมะเร็งระยะสุดท้าย ตลอดระยะ 4 ปี ผ่านความทุกข์ เจ็บป่วยมาตลอด แต่อดทนมาตลอดเพื่อทำความฝันให้สำเร็จ คือการทำให้คนไทยมีคุณภาพชีวิตที่ดี พร้อมทั้งให้แง่คิดและกำลังใจสำหรับผู้ป่วยมะเร็ง ญาติและหมอผู้รักษา พร้อมนำรายได้เข้า “กองทุนนายแพทย์สงวน นิตยารัมภ์พงศ์ เพื่องานมิตรภาพบำบัด เพื่อนช่วยเพื่อน”
นายแพทย์วินัย สวัสดิวร รองเลขาธิการสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) กล่าวถึงหนังสือ “เปลี่ยนมะเร็งเป็นพลัง” ว่า หนังสือดังกล่าวเป็นการเขียนบอกเล่าถึงความรู้สึกของ นพ.สงวน นิตยารัมภ์พงศ์ เลขาธิการ สปสช.ที่เขียนบอกเล่าเรื่องราวกับโรคมะเร็งปอดที่ต้องเผชิญอยู่เป็นระยะเวลากว่า 4 ปี ก่อนที่ท่านจะจากไป ทั้งนี้ ในบทนำของหนังสือเล่มนี้ นพ.สงวนได้บอกว่า ขณะที่กำลังมุ่งมั่นอยู่กับงานที่รักและใฝ่ฝันให้เกิดขึ้นมาตลอดชีวิต เวลาหนึ่งกลับได้รับรู้ว่าตัวเองป่วยเป็นมะเร็งระยะสุดท้าย ผ่านวันเวลาแห่งการต่อสู้กับมะเร็งมาอย่างเข้มข้น ทั้งเจ็บปวด ทุกข์ และชนะก็เป็น
“วันนี้ผมอยากพูดเรื่องมะเร็งในฐานะผู้ที่ป่วยเป็นมะเร็งจริงๆว่า เป็นมะเร็งไม่ใช่ความตายทันที มันอาจทำให้เราตายก็ได้ มันอาจทำให้เราไม่ตายก็ได้ เป็นมะเร็งไม่ใช่เราจะสูญสิ้นทุกสิ่ง ในทางกลับกันมันคือเงื่อนแห่งการเปลี่ยนแปลงในชีวิต มะเร็งคือพลังอีกรูปแบบหนึ่งที่ทำให้ผมเลือกทำสิ่งดีๆ ให้เร็วขึ้นและมากขึ้น...ผมอยากให้คุณมองมะเร็งว่าเป็นเงื่อนไขที่มีพลัง...” ข้อความของ นพ.สงวน ที่ระบุในหนังสือฯ
รองเลขาธิการ สปสช. กล่าวต่อว่า หนังสือเปลี่ยนมะเร็งเป็นพลัง ผลิตขึ้นอย่างเร่งด่วนภายหลังจากที่ นพ.สงวนเสียชีวิตลง เพื่อสานต่อความตั้งใจของ นพ.สงวน ที่อยากให้ข้อเขียนของท่านเป็นประสบการณ์แง่คิดและกำลังใจสำหรับผู้ป่วยมะเร็ง ญาติและหมอผู้รักษา ซึ่งในงานสวดอภิธรรมของ นพ.สงวน ได้มีการจัดทำขึ้นเพื่อแจกเป็นหนังสือที่ระลึกหรือหากท่านใดสนใจที่จะร่วมสนับสนุนเข้ากองทุน นพ.สงวน นิตยารัมภ์พงศ์ เพื่องานมิตรภาพบำบัด เพื่อนช่วยเพื่อน เพื่อสานต่อเจตนารมณ์ของนพ.สงวนได้ นอกจากนั้นยังมีหนังสืออีก 2 เล่มที่ นพ.สงวน ได้เขียนไว้อีก 2 เล่มเมื่อรู้ตัวว่าป่วยเป็นมะเร็ง คือ
1.งานกับอุดมคติของชีวิต นพ.สงวน นิตยารัมภ์พงศ์ ซึ่ง นพ.สงวนเขียนบอกเล่าในชีวิตของท่าน บนเส้นทางสมบุกสมบัน สู่หลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าจนถึงวันที่มะเร็งเป็นเงื่อนไขใหม่ของชีวิต และมิตรภาพมีความหมายใหม่
ซึ่งในเล่มนี้ นพ.วิชัย โชควิวัฒน เขียนคำนิยมสำหรับหนังสือเล่มนี้ไว้ตอนหนึ่งว่า
“...นอกจากผลงานมากมายที่คุณหมอสงวนได้สร้างไว้ หนังสือเล่มนี้ยังเป็นพยานถึงการมีมรณานุสติและการ “เตรียมตัวตายอย่างมีสติ” ของคุณหมอสงวนอย่างชัดเจน น่าเสียดายที่หนังสือที่เป็นอัตชีวประวัติของคุณหมอสงวนเล่มนี้ยังไม่จบบริบูรณ์ ด้วยข้อจำกัดทั้งเรื่องเวลาและสุขภาพ ทำให้ยังมีเรื่องราวอีกไม่น้อยที่คุณหมอสงวนมิได้เล่าไว้ ซึ่งก็คงเหมือนงานวรรณกรรมเรื่องเอกของโลกและของไทยหลายเรื่องที่เขียนไม่จบ...”
2.นายแพทย์สงวน นิตยารัมภ์พงศ์ ผู้สร้างคุณูปการอเนกอนันต์แก่การสาธารณสุขไทย เขียนโดย นายแพทย์วิชัย โชควิวัฒน
นอกเหนือจากเพื่อการเผยแพร่ข้อเขียนที่ทรงคุณค่าให้เป็นประโยชน์กับสังคมแล้ว ส่วนหนึ่งของหนังสือทั้ง 3 เล่มนั้น เพื่อนำรายได้เข้า “กองทุนนายแพทย์สงวน นิตยารัมภ์พงศ์ เพื่องานมิตรภาพบำบัด เพื่อนช่วยเพื่อน” เพื่อสานต่อภารกิจครั้งสุดท้ายของนพ.สงวนต่อไป
ผู้ที่สนใจหนังสือทั้ง 3 เล่มสามารถติดต่อเพื่อร่วมสนับสนุนกองทุนนายแพทย์สงวนฯ ได้ที่ สำนักสนับสนุนการมีส่วนร่วมของภาคี สปสช. โทร.0-2831-4000 ต่อ 4134 และสามารถดาวน์โหลดอ่านข้อความของ นพ.สงวน ในหนังสือได้ในเว็บไซต์ สปสช. http://www.nhso.go.th