วันสิ่งแวดล้อมโลก 2567 กมธ.อากาศสะอาด สานพลัง สสส.หนุน พ.ร.บ.อากาศสะอาดแก้ฝุ่น PM 2.5 ปกป้องสุขภาพคนไทยปลอดภัยจากมลพิษ มั่นใจกฎหมายเสร็จบังคับใช้ในปีนี้ หวังมอบอากาศบริสุทธิ์เป็นของขวัญปีใหม่ให้คนไทย
เมื่อวันที่ 5 มิถุนายน 2567 ที่อาคารรัฐสภา คณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่างพระราชบัญญัติบริหารจัดการเพื่ออากาศสะอาด พ.ศ. .... สภาผู้แทนราษฎร ร่วมกับ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) จัดเสวนา “พ.ร.บ.อากาศสะอาด วาระประเทศไทย..วาระโลก : แก้ฝุ่นพิษ PM 2.5 ลดโลกเดือด” โดยมี ศาสตราจารย์พิเศษพรเพชร วิชิตชลชัย ประธานวุฒิสภา ร่วมชมบูธนิทรรศการของภาคีเครือข่ายด้านการรณรงค์รักษาสิ่งแวดล้อม
นายจักรพล ตั้งสุทธิธรรม ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา และประธานคณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่าง พ.ร.บ.บริหารจัดการเพื่ออากาศสะอาด พ.ศ. ...กล่าวว่า อากาศสะอาดเป็นสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐานที่ทุกคนพึงได้รับตั้งแต่อยู่ในครรภ์มารดา รัฐบาลกำหนดให้การแก้ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมเป็นวาระแห่งชาติ โดยเฉพาะเรื่อง ฝุ่น PM 2.5 ที่นับวันทวีความรุนแรงมากขึ้นทุกปี ส่งผลกระทบต่อสุขภาพประชาชน เศรษฐกิจและสังคมโดยรวมโดยตั้งคณะกรรมการจัดการปัญหามลพิษทางอากาศเพื่อความยั่งยืนหรือคณะกรรมการ PM 2.5 แห่งชาติเป็นกลไกเร่งรัดการจัดทำแผนและการดำเนินมาตรการเพื่อลดฝุ่นควัน PM 2.5 ทั้งระบบ นอกจากนี้ รัฐบาลได้ถอดบทเรียนเพื่อหาทางป้องกันในฤดูฝุ่นที่จะมาถึงระหว่างที่กำลังรอ พ.ร.บ.บริหารจัดการเพื่ออากาศสะอาดซึ่งคณะกรรมาธิการกำลังเร่งพิจารณา
“พ.ร.บ.ฉบับนี้ จะกำหนดกลไกบริหารจัดการและควบคุมกิจกรรมต่างๆ ที่ส่งผลให้เกิดมลพิษทางอากาศในทุกมิติ มีคณะกรรมการแก้ไขปัญหาในทุกระดับ บริหารจัดการเชิงพื้นที่กำหนดมาตรการควบคุมมลพิษจากแหล่งกำเนิดครอบคลุมกิจกรรมที่ก่อให้เกิดมลพิษทุกรูปแบบ ทั้งภาคอุตสาหกรรม ภาคการเกษตร ภาคคมนาคมขนส่ง ภาคการเผาในที่โล่ง ภาคป่าไม้ และหมอกควันข้ามแดนมีการกำหนดมาตรการเร่งด่วน เครื่องมือหรือมาตรการทางเศรษฐศาสตร์ รวมถึงการมีส่วนร่วมรับผิดชอบทุกภาคส่วนขณะนี้ คณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่าง พ.ร.บ.บริหารจัดการ เพื่ออากาศสะอาด พ.ศ. ... อยู่ระหว่างพิจารณาร่าง พ.ร.บ.ฯ คาดว่าจะแล้วเสร็จและส่งกลับสภาผู้แทนราษฎรในสมัยประชุมที่จะถึงนี้ ให้ทันบังคับใช้ ในไตรมาส 4 ปีนี้เพื่อคืนอากาศบริสุทธิ์เป็นของขวัญปีใหม่ให้คนไทย” นายจักรพล กล่าว
นพ.พงศ์เทพวงศ์วัชรไพบูลย์ผู้จัดการกองทุนสสส.กล่าวว่าจากข้อมูลล่าสุดของระบบคลังข้อมูลด้านการแพทย์และสุขภาพหรือ Health Data Center (HDC)กระทรวงสาธารณสุขเก็บข้อมูลจากเขตสุขภาพทั้ง 13เขตทั่วประเทศพบว่าเฉพาะปี2567มีผู้ป่วยด้วยโรคจากมลพิษทางอากาศรวมกว่า 4,400,000คนโดยเฉพาะในพื้นที่ 8จังหวัดภาคเหนือ 8จังหวัดภาคตะวันตกและ 4จังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือโซนใต้มีผู้ป่วยฯมากกว่า 400,000คนสะท้อนความรุนแรงของฝุ่นพิษPM2.5สสส.ตระหนักถึงอันตรายต่อสุขภาพในทุกกลุ่มประชากรโดยเฉพาะกลุ่มเปราะบางได้แก่เด็กผู้สูงอายุผู้ปฏิบัติงานกลางแจ้งผู้มีความเสี่ยงและป่วยด้วยโรคทางเดินหายใจโรคหอบหืดโรคหลอดลมอักเสบและโรคไม่ติดต่อ(NCDs)จึงยกระดับการดำเนินงานด้านปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพเรื่อง “การลดผลกระทบต่อสุขภาพจากปัญหามลพิษทางสิ่งแวดล้อม”เป็น 1ใน 7ยุทธศาสตร์หลัก 10ปี (2565-2574)
“สสส.มุ่งขับเคลื่อนการป้องกันและแก้ไขปัญหาฝุ่นพิษPM2.5ด้วยการเสนอนโยบายสร้างสรรค์งานวิชาการเสริมหนุนประชาสังคมและสื่อสารสังคมมีผลงานที่สำคัญอาทิการจัดตั้งศูนย์วิชาการเพื่อขับเคลื่อนการป้องกันและแก้ไขปัญหามลพิษทางอากาศ (ศวอ.),เสริมหนุนเครือข่ายสภาลมหายใจ 15จังหวัดสานพลังภาครัฐท้องถิ่นเอกชนประชาสังคมร่วมแก้ปัญหาฝุ่นระดับพื้นที่อย่างยั่งยืน,สร้างโมเดลต้นแบบ Low Emission Zoneใน 5เขตของกรุงเทพฯ,จัดทำห้องเรียนสู้ฝุ่นที่ก้าวกระโดดไปมากกว่า 600โรงเรียน,จัดทำต้นแบบห้องปลอดฝุ่น1,000ห้องทั่วประเทศ,จัดเวทีวิชาการระดับชาติเรื่องมลพิษทางอากาศ PM2.5เพื่อระดมความคิดเห็นจากเครือข่ายนักวิชาการและภาคประชาสังคมด้านสิ่งแวดล้อมทั่วประเทศสรุปข้อเสนอและนำไปสู่การขับเคลื่อนเชิงนโยบายและร่างพ.ร.บ.กำกับดูแลการจัดการอากาศสะอาดเพื่อสุขภาพแบบบูรณาการพ.ศ. ... 1ใน 7ร่างที่เข้าสู่การพิจารณาของคณะกรรมาธิการนับเป็นข่าวดีที่สภาผู้แทนราษฎรมีมติเป็นเอกฉันท์เห็นชอบร่างกฎหมายทั้ง 7ฉบับที่มีสาระสำคัญในการกำหนดกลไกบริหารจัดการและควบคุมกิจกรรมต่างๆที่ก่อให้เกิดปัญหามลพิษทางอากาศที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพในทุกมิติ”นพ.พงศ์เทพกล่าว
นายวีระศักดิ์โควสุรัตน์สมาชิกวุฒิสภาและประธานคณะทำงานพิจารณาศึกษาร่างพระราชบัญญัติบริหารจัดการเพื่ออากาศสะอาดพ.ศ. ....วุฒิสภากล่าวว่าเมื่อพ.ร.บ.บริหารจัดการเพื่ออากาศสะอาดพ.ศ. ...ซึ่งถือเป็นกฎหมายแม่มีผลบังคับใช้จะนำไปสู่การออกกฎหมายลูกระเบียบมาตรการต่างๆซึ่งจะเป็น 1ในเครื่องมือสำคัญป้องกันและแก้ไขปัญหาฝุ่น PM 2.5ซึ่งเป็นปัญหาสำคัญของประเทศโดยปัจจุบันพื้นที่ที่มีการเผาใหญ่ที่สุดอยู่ในเขตป่า 64%โดยเฉพาะป่าอนุรักษ์รองลงมาคือพื้นที่การเกษตร 26.8%โดยเฉพาะนาข้าวที่มีการเผาฟางช่วงหลังฤดูเก็บเกี่ยวทั้งที่สามารถใช้ปรุงดินเลี้ยงสัตว์แปลงเป็นชีวมวลได้จึงต้องส่งเสริมการเพิ่มมูลค่าฟางข้าวทั้งระบบตั้งแต่การแปรรูปการขนส่งและการตลาดซึ่งจะช่วยลดการเผาได้
ดร.บัณฑูรเศรษฐศิโรตม์กรรมการจัดการปัญหามลพิษทางอากาศอย่างยั่งยืนและผู้อำนวยการสถาบันธรรมรัฐเพื่อการพัฒนาสังคมและสิ่งแวดล้อมกล่าวว่าการแก้ปัญหาฝุ่นควันมีความซับซ้อนเกินกำลังกรมควบคุมมลพิษหน่วยงานเดียวต้องอาศัยหลายหน่วยงานหลายเครื่องมือไม่สามารถจัดการได้เฉพาะในช่วงฤดูฝุ่น 3เดือนแต่ต้องดำเนินการต่อเนื่องทั้งปีด้วยสูตร8-3-1คือ 8เดือนช่วงดำเนินมาตรการป้องกันและแก้ไขออกแบบกลไกวิเคราะห์จุดอ่อนจุดแข็งลดการเผา 3เดือนช่วงเผชิญเหตุการเฝ้าระวังจุดความร้อนการบังคับใช้กฎหมายและ 1เดือนช่วงฟื้นฟูเยียวยาพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบทั้งนี้เชื่อว่าพ.ร.บ.บริหารจัดการเพื่ออากาศสะอาดพ.ศ. ...จะช่วยอุดช่องวางการทำงานป้องกันและแก้ไขปัญหาฝุ่น PM 2.5โดยเฉพาะเรื่องกลไกการทำงานระบบงบประมาณลดปัญหาความล่าช้าโดยหวังว่าวันที่7ก.ย. “วันอากาศสะอาดสากล” พ.ร.บ.ฉบับนี้จะมีผลบังคับใช้แล้ว
