มหาดไทย ล้อมคอกท้องถิ่น จี้ ผู้ว่าฯเข้ม “แก๊งฮั้ว” จัดซื้อรถหลวงทุกกรณี ยก 4 เคสมติ ป.ป.ช. ห้วงปี 2564 ฟัน ผู้บริหาร-ผู้เกี่ยวข้อง กราวรูด! พบ 4 เคส ทิศทางเดียวกัน ช่วยเหลือให้ผู้เสนอราคา “ยี่ห้อเดียว” ได้มีสิทธิเข้าทำสัญญา โดยไม่เป็นธรรม กีดกันผู้เสนอราคา มิให้มีโอกาสเข้าแข่งขันเสนอราคาอย่างเป็นธรรม
วันนี้ (27 ม.ค. 65) มีรายงานจากกระทรวงมหาดไทย เปิดเผยว่า เมื่อเร็วๆ นี้ กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น (สถ.) เวียนหนังสือแนวทางปฏิปัติเกี่ยวกับการจัดซื้อรถยนต์ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ถึงผู้ว่าราชการจังหวัดทั่วประเทศ ที่กำกับ อปท.ตามกฎหมาย
โดยแนบ 4 มติคณะกรรมการ ป.ป.ช. ที่ชี้มูลความผิด ในห้วงปี 2564 เกี่ยวกับการดำเนินการจัดซื้อรถยนต์ หลัง อปท.ดำเนินการจัดซื้อในภารกิจต่างๆ พบว่า มีการขี้มูลความผิดการจัดซื้อรถยนต์เป็นไปโดยไม่ชอบด้วยกฎหมายหลายกรณี
หนังสือดังกล่าว ให้ผู้ว่าฯ แนะนำ อปท.ให้ดำเนินการจัดหาพัสดุประเภทรถยนต์ ที่ใช้ในภารกิจต่างๆ ให้เป็นไปโดยถูกต้องตามกฎหมาย มิให้เกิดการทุจริต ประกอบด้วย
“การกำหนดคุณลักษณะของพัสดุที่จัดซื้อให้เหมาะสมแก่ภารกิจ หรือการนำไปใช้งานของ อปท. หรือเป็นไปตามมาตรฐาน ครุภัณฑ์ และไม่มีลักษณะเป็นเงื่อนไขที่กีดกันผู้เสนอราคาทำให้ไม่มีการแข่งขันราคาอย่างเป็นธรรม พึงระมัดระวังโดยการตรวจสอบ ป้องกันมิให้มีการดำเนินการใดๆ ในการจัดหาพัสดุ อันมีลักษณะเป็นการกีดกันการเสนอราคา หรือการสมยอมราคากัน หรือการกระทำทุจริตอื่นใด”
รวมทั้งต้องดำเนินการในการจัดหา พัสดุให้เป็นไปโดยถูกต้องตามหลักเกณฑ์ ขั้นตอนและวิธีการที่กฎหมายว่าด้วยการพัสดุกำหนดไว้
สำหรับ 4 มติคณะกรรมการ ป.ป.ช. ที่ชี้มูลความผิด ในห้วงปี 2564 ประกอบด้วย
มติที่ 1 กรณีที่ สำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ตรวจสอบการจัดซื้อรถยนต์โดยสารขนาด 12 ที่นั่ง เครื่องยนต์ดีเซล จำนวน 1 คัน
ตามข้อเท็จจริงพบว่า การประกาศสอบราคาจัดซื้อรถยนต์ ตามเอกสารสอบราคามีการกำหนดรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะของรถยนต์โดยสารที่ต้องการจัดซื้อว่ามีขนาด 12 ที่นั่ง เครื่องยนต์ดีเซล ปริมาตรกระบอกสูบ ระบบเบรก หน้าดิสก์เบรก พร้อมครีบระบายความร้อน หลังดิสก์เบรก ชนิดเกียร์ นํ้าหนักรถ ความจุและขนาดของลังนํ้ามัน ความสูง ของตัวรถ ซึ่งรายการดังกล่าวตรงกันกับแค็ตตาล็อกรถยนต์ยี่ห้อหนึ่งทุกประการ และจากการตรวจสอบ จากตัวแทนจำหน่ายรถยนต์ในจังหวัดแล้ว ไม่มีรถยนต์โดยสารขนาด 12 ที่นั่ง ยี่ห้อใดที่มีคุณลักษณะเฉพาะ ที่สามารถเข้าร่วมแข่งขันเสนอราคาได้
กรณีดังกล่าวจึงมีการกำหนดรายละเอียด หรือคุณลักษณะเฉพาะ เพื่อประโยชน์ให้แก่ผู้ขายรายใดรายหนึ่ง อันเป็นการมุ่งหมายมิให้มีการแข่งขันในการเสนอราคาอย่างเป็นธรรม หรือเพื่อช่วยเหลือให้ผู้เสนอราคารายใดได้มีสิทธิเข้าทำสัญญากับหน่วยงานของรัฐโดยไม่เป็นธรรม หรือเพื่อกีดกันผู้เสนอราคารายใดมิให้มีโอกาสเข้าแข่งขันในการเสนอราคาอย่างเป็นธรรม อันเป็นการกระทำความผิด ตาม พ.ร.บ.ว่าด้วยความผิดเกี่ยวกับการเสนอราคาต่อหน่วยงานของรัฐ พ.ศ. 2542
มติที่ 2 ข้อกล่าวหาร้องเรียนผู้บริหารท้องถิ่น “เทศบาลแห่งหนึ่ง” ว่า ร่วมกันทุจริตโครงการจัดซื้อยานพาหนะและครุภัณฑ์ของรถดูดสิ่งโสโครกล้างทำความสะอาดท่อระบายนํ้า ชนิด 10 ล้อ
โดยกำหนดคุณลักษณะว่า ชุดถังและระบบดูดสิ่งโสโครกและล้างทำความสะอาดท่อระบายน้ำ เป็นผลิตภัณฑ์ที่ประกอบจากโรงงานที่ได้รับการรับรองระบบมาตรฐานต่างๆ ในขอบข่าย การออกแบบและพัฒนาการผลิต ซึ่งมีเพียงบริษัทเอกชนเพียงบริษัทเดียวในประเทศไทยที'ได้รับการรับรอง อันเป็นการกำหนดรายละเอียดหรือคุณลักษณะเฉพาะของพัสดุมีลักษณะ “เป็นการกีดกันไม่ให้ผู้ผลิตหรือผู้ขายพัสดุที่ผลิตในประเทศ หรือกิจการของคนไทย สามารถเข้าแข่งขันในการเสนอราคากับหน่วยการบริหารราซการส่วนท้องถิ่น”
ทำให้ไม่เกิดการแข่งขันราคาอย่างเป็นธรรม ฝ่าฝืนระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยการพัสดุของหน่วยการบริหารราชการส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2534 และ พ.ร.บ.ว่าด้วยความผิดเกี่ยวกับการเสนอราคาต่อหน่วยงานของรัฐ พ.ศ. 2542
“การที่ผู้บริหารท้องถิ่น ซึ่งมีอำนาจหน้าที่ตามกฎหมาย ในการกำหนดนโยบายและรับผิดชอบ เป็นผู้ออกคำสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการกำหนดคุณลักษณะและราคากลาง และมีอำนาจหน้าที่อนุมัติโครงการ กำหนดคุณลักษณะเฉพาะและราคากลางโดยถูกต้อง แต่กลับละเลยไม่ตรวจสอบความเป็นมา”
จึงเป็นการปฏิบัติการฝ่าฝืนความสงบ เรียบร้อยหรือสวัสดีภาพของประชาชน ละเลยไม่ปฏิบัติตามหรือปฏิบัติการไม่ชอบด้วยอำนาจหน้าที่ หรือมี ความประพฤติในทางที่จะนำมาซึ่งความเสื่อมเสียแก่ศักดิ์ตำแหน่ง หรือแก่เทศบาล หรือแก่ราชการ ตามมาตรา 73 แห่ง พ.ร.บ.เทศบาล พ.ศ. 1496 แก้ไขเพิ่มเติมถึง (ฉบับที่ 13) พ.ศ. 2542
โดยกรณีนี้ มหาดไทยเคยพบว่า มีการทุจริตการจัดซื้อรถขยะ และรถดูดโคลนใน 33 อปท.ทั่วประเทศ
มติที่ 3 กรณีที่ สตง. จังหวัดลพบุรี ได้ตรวจสอบการจัดซื้อรถยนต์ส่วนกลางอเนกประสงค์ ของ อปท.ตามฎีกาเบิกเงินนอกงบประมาณรายจ่าย ของเทศบาลแห่งหนึ่ง พบว่า มีการตราเทศบัญญัติงบประมาณรายจ่ายเพิ่มเดิม จัดซื้อรถยนต์ส่วนกลางอเนกประสงค์ จำนวน 1 คัน เป็นเงิน 1.6 ล้านบาท
จากการตรวจสอบข้อมูล เทศบาลได้ตราเทศบัญญัติงบประมาณเพิ่มเติม มีเพียงรถยนต์ยี่ห้อเดียว ที่มีคุณสมบัติตามรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะ ถือว่ามีลักษณะเป็นการเอื้อประโยซนให้กับผู้มีอาชีพขายรถยนต์ยี่ห้อนี้เพียงรายเดียว
ยังพบว่า มีการกำหนดราคากลางโดยสืบราคาจากผู้จำหน่ายรถยนต์ยี่ห้อนี้เพียงยี่ห้อเดียว ซึ่งคณะกรรมการกำหนดราคากลาง ย่อมรู้หรือควรรู้ ได้ว่า เมื่อมีการสอบราคาย่อมมีผู้เข้าร่วมแข่งขันกันในการเสนอราคาเพียงรายเดียว มีลักษณะเป็นการ เอื้อประโยขน่แก่ผู้มีอาชีพขายรายใดรายหนึ่ง เป็นการกระทำความผิดฐานทุจริตต่อหน้าที่ หรือกระทำความผิด ต่อตำแหน่งหน้าที่ราชการ
ดังนั้น การเอื้ออำนวยแก่ผู้เข้าทำการเสนอราคารายใดให้เป็นผู้มีสิทธิทำสัญญา กับหน่วยงานของรัฐ ตามพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดเกี่ยวกับการเสนอราคาต่อหน่วยงานของรัฐ พ.ศ. 2542 มาตรา 12 และมีมูลเป็นการกระทำผิด
มติที่ 4 กรณีกล่าวหาผู้บริหารท้องถิ่นเทศบาลแห่งหนึ่ง ว่ากำหนดคุณลักษณะของครุภัณฑ์ในการสอบราคาซื้อครุภัณฑ์ยานพาหนะขนส่ง (รถบรรทุกขนาด 6 ตัน 6 ล้อ) แบบอัดท้าย
โดยมุ่งหมายมิให้มีการเสนอราคาอย่างเป็นธรรม กระทำการกำหนดคุณสมบัติครุภัณฑ์ที่ดำเนินการจัดซื้อ เพิ่มเติมนอกเหนือจากที่กำหนดไว้ในมาตรฐานครุภัณฑ์สำนักงบประมาณ เพื่อเอื้อประโยชน์ไห้กับบริษัทเอกชนรายหนึ่งให้เป็นคู่สัญญากับอปท.แห่งนี้
