ไอลอว์ยื่นผู้ตรวจฯ ชงศาล รธน.วินิจฉัย ย้ายทะเบียนบ้านไม่ถึงปีถูกลิดรอนสิทธิเลือก อบจ.

ตัวแทนไอลอว์ ยื่นผู้ตรวจฯ ส่งศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยกรณีถูกตัดสิทธิลงคะแนนเลือกตั้ง อบจ. เหตุย้ายทะเบียนบ้านไม่ถึง 1 ปี เป็นการลิดรอนสิทธิเสรีภาพ สร้างความไม่เป็นธรรม

วันนี้ (18 ธ.ค.) นายอัมรินทร์ สายจันทร์ นักกฎหมายไอลอว์ ในฐานะตัวแทนประชาชนผู้ถูกตัดสิทธิเลือกตั้งสมาชิกและนายก อบจ. เนื่องจากย้ายบ้านก่อนการเลือกตั้งไม่ถึง 1 ปี ยื่นคำร้องขอให้ผู้ตรวจการแผ่นดิน เสนอเรื่องให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยว่า พ.ร.บ.เลือกตั้งท้องถิ่น มาตรา 38 (3) เป็นบทบัญญัติที่ละเมิดสิทธิเสรีภาพ สร้างความไม่เป็นธรรมแก่ประชาชนเกินสมควรแก่เหตุ และขัดแย้งต่อรัฐธรรมนูญหรือไม่ เนื่องจากเห็นว่าการกำหนดให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้ง อบจ.ต้องมีชื่อในทะเบียนบ้านไม่น้อยกว่า 1 ปีนั้น ขัดต่อสิทธิเสรีภาพในการเลือกตั้ง สิทธิในการเลือกถิ่นที่อยู่ รวมทั้งการมีส่วนร่วมในการปกครองส่วนท้องถิ่น เพราะตามมาตรา 106 ของ พ.ร.ป.เลือกตั้ง ส.ส. มีการกำหนดระยะเวลาว่าต้องมีชื่อในเขตเลือกตั้งติดต่อกัน ไม่น้อยกว่า 90 ถึงวันเลือกตั้ง แต่หากมีชื่อในทะเบียนบ้านน้อยกว่า 90 วัน ก็ยังสามารถไปลงคะแนนได้ที่ภูมิลำเนาเดิม แต่กฎหมายเลือกตั้งท้องถิ่นกับมีการกำหนดที่แตกต่างออกไป

“ถ้ากฎหมายหรือระบบให้ความสำคัญ ให้คืนได้ไปใช้สิทธิเลือกตั้งท้องถิ่นได้มีส่วนร่วมกับระบบการปกครองส่วนท้องถิ่นจริงๆ ก็ต้องวางเงื่อนไขให้เอื้อต่อการเลือกตั้งมากกว่านี้ แม้จะเข้าใจว่าเป็นเหตุผลที่ต้องการป้องกันการทุจริต การขนคนไปเตรียมรอเลือกตั้ง แต่ผมคิดว่าน่าจะมีมาตราการหรือวิธีการอื่นที่จะป้องกันปัญหา โดยไม่ต้องมาจำกัดสิทธิของคนที่ย้ายบ้านโดยที่ไม่ได้ทำผิดอะไร”

นายอัมรินทร์ยังเห็นว่า การที่กฎหมายเลือกตั้งท้องถิ่นกำหนดให้อยู่ในพื้นที่เลือกตั้งครบ 1 ปีจึงจะสามารถใช้สิทธิได้ซึ่งมีผลกระทบต่อผู้ที่ไปซื้อบ้าน เรียนหนังสือ ทำงาน ต่างถิ่นจะต้องวางแผนล้วงหน้าถึง 1 ปี ที่พบว่านอกตนเองที่ซื้อบ้านแล้วย้ายเข้าไปอยู่ยังไม่ครบ 1 ปีทำให้ไม่สามารถใช้สิทธิได้ ยังมีผู้ที่รู้จักซึ่งย้ายทะเบียนบ้านวันที่ 23 ธันวาคม 2562 ทำให้ไม่สามารถใช้สิทธิเลือก อบจ.วันที่ 20 ธันวาคม ทั้งที่ขาดเพียง 3 วัน จะครบ 1 ปี ตามที่กฎหมายกำหนด อย่างไรก็ตาม เชื่อว่าเรื่องนี้จะกระทบกับอีกหลายคนที่จะเสียสิทธิในการเลือกตั้งองค์กรท้องถิ่นรูปแบบอื่นที่จะมีขึ้นหลังจากนี้

ด้าน พ.ต.ท.กีรป กฤตธีรานนท์ เลขาธิการสำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดิน กล่าวว่า เรื่องนี้เป็นเรื่องที่สำคัญโดยเฉพาะเรื่องสิทธิพลเมืองที่ผู้ตรวจการแผ่นดินให้ความสำคัญและตระหนักถึงเรื่องนี้ เพราะการเลือกตั้งท้องถิ่นเป็นเรื่องที่ควรส่งเสริมเพื่อเป็นการให้ประชาชนได้เรียนรู้ในการที่จะไปเลือกตั้ง ส.ส.ในระดับประเทศต่อไป ซึ่งก็ต้องไปดูเหตุผลว่าทำไมกฎหายถึงมีความแตกต่างกัน ระหว่าการเลือกตั้ง ส.ส. และการเลือกตั้งท้องถิ่น มีที่มาที่ไปในการร่างกฎหมายหรือการวางกฎเกณท์เหล่านี้มีเหตุผลสมควรหรือไม่ เป็นการละเมิดสิทธิของประชาชนหรือไม่ ซึ่งสำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดินจะรับเรื่องไว้เพื่อดำเนินการต่อไป