4 องค์กรจับมือร่วมพัฒนาโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราช 21 แห่งเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเนื่องในโอกาสมหามงคลพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562มุ่งวิจัยและพัฒนาสิ่งแวดล้อมเพื่อสุขภาวะสู่“โรงพยาบาลต้นแบบแห่งความสุข”ภายในปี 2564
เมื่อวันที่ 3 ธันวาคม 2562 ที่กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข ศ.เกียรติคุณ นายแพทย์เกษม วัฒนชัย ประธานกรรมการมูลนิธิโรงพยาบาล สมเด็จพระยุพราช เป็นประธานในพิธีลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือการพัฒนาโรงพยาบาลสมเด็จ พระยุพราช เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่ เนื่องในโอกามหามงคลพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562 ระหว่างศ.เกียรติคุณ นพ.เกษม วัฒนชัย ประธานกรรมการมูลนิธิโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราช นพ.สุขุม กาญจนพิมาย ปลัดกระทรวงสาธารณสุข ผศ.รัชด ชมภูนิช รองอธิการบดีฝ่ายพัฒนา เชิงยุทธศาสตร์และสื่อสารองค์กร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ดร.สุปรีดา อดุลย์ยานนท์ ผู้จัดการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)
ศ.เกียรติคุณ นพ.เกษม วัฒนชัย ประธานกรรมการมูลนิธิโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราช กล่าวว่า โครงการวิจัยและพัฒนาสิ่งแวดล้อมเพื่อสุขภาวะ โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชทั่วไทย โดยความร่วมมือระหว่างกระทรวงสาธารณสุข มูลนิธิโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราช มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส) ที่จะมาช่วยให้การพัฒนาโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชในทศวรรษที่ 5 บรรลุเป้าหมายสูงสุดที่วางไว้ ด้วยการพัฒนาผังแม่บท แผนพัฒนาเชิงกายภาพ พื้นที่ต้นแบบอยู่ดีมีสุขที่เอื้อต่อการใช้ชีวิตภายในโรงพยาบาล ให้สอดคล้องกับบริบทเฉพาะถิ่นของผู้คนและชุมชน ผ่านกระบวนการมีส่วนร่วม รวมถึงการสร้างองค์ความรู้ ให้คนในพื้นที่สามารถหมุนความรู้ในการจัดการปัญหาสิ่งแวดล้อมทางกายภาพได้ด้วยตนเอง นอกจากนี้โครงการยังมีการขยายความร่วมมือกับภาคีเครือข่าย เพื่อเข้าร่วมทำงาน ได้แก่ สถาบันการศึกษา มหาวิทยาลัย และภาคีสถาปนิก ตามภูมิศาสตร์และที่ตั้งของโรงพยาบาล โดยทั้ง 4 หน่วยงานจะร่วมมือการพัฒนาโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราช เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสมหามงคลพระราชพิธีพระบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562 ในการดำเนินการโครงการวิจัยและพัฒนาสิ่งแวดล้อมเพื่อสุขภาวะ โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชทั่วไทย ในการจัดทำผังแม่บทที่เอื้อต่อการสร้างสุขภาวะ (Well-being Master Plan) แผนพัฒนาเชิงกายภาย (Development Master Plan) และตัวอย่างพื้นที่อยู่ดีมีสุขของโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชทั้ง 21 แห่ง ในพ.ศ. 2562 – 2564
นพ.ณรงค์ สหเมธาพัฒน์ ประธานคณะทำงานการพัฒนาห้องสมุด อาคารเฉลิมพระเกียรติและสิ่งแวดล้อม โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราช กล่าวว่า ในวาระที่โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชก้าวเข้าสู่ทศวรรษที่ 5 กระทรวงสาธารณสุข และมูลนิธิโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราช มีความเห็นร่วมกันที่จะพัฒนาให้โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชทั้ง 21 แห่ง เป็นโรงพยาบาลต้นแบบแห่งความสุข โดยมีเป้าหมายสูงสุดคือ ชุมชนมีความสุข ผู้รับบริการมีความสุข บุคลากรมีความสุข และโรงพยาบาลเป็นองค์กรแห่งความสุข การเป็นโรงพยาบาลต้นแบบแห่งความสุขนี้จะต้องเป็นโรงพยาบาลที่สร้างความสุขและสะดวกสบายให้กับผู้ป่วยและญาติให้เสมือนเป็นครอบครัวเดียวกัน เจ้าหน้าที่มีขวัญและกำลังใจในการปฏิบัติงาน และปฏิบัติหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ด้วยความสุขกาย สบายใจ รวมถึงการพัฒนาสภาพแวดล้อม ภูมิทัศน์ จนสามารถเป็นที่พักผ่อนหย่อนใจให้กับชุมชนในละแวกได้พึ่งพาอาศัยอย่างมีความสุข
นพ.สุขุม กาญจนพิมาย ปลัดกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า ตลอดระยะเวลา 4 ทศวรรษที่ผ่านมา โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชทั้ง 21 แห่ง ได้ดำเนินการจนบรรลุภารกิจเบื้องต้น คือประการแรก เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว องค์นายกกิตติมศักดิ์ของมูลนิธิฯ ประการที่สองเพื่อเป็นโรงพยาบาลแม่แบบให้กับโรงพยาบาลชุมชนอื่นๆ ในลักษณะของโรงพยาบาลพี่เลี้ยง และประการสุดท้าย คือเป็นโรงพยาบาลเพื่อประชาชน โดยคำนึงถึงคุณภาพและความต้องการของประชาชนเป็นเป้าหมายการพัฒนาโรงพยาบาลไปสู่ความเป็นเลิศในทุกด้าน เพื่อให้เป็นโรงพยาบาลต้นแบบแห่งความสุข ทั้งของผู้รับบริการและผู้ให้บริการ ทั้งด้านกายภาพและอารมณ์ โดยจะสนับสนุนข้อมูล แนวทางในการพัฒนาสิ่งแวดล้อมของโรงพยาบาลในสังกัดกระทรวงสาธารณสุข เพื่อการพัฒนาสิ่งแวดล้อมของโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราช ตลอดจนร่วมวางแผนและพัฒนาภูมิทัศน์ของโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชให้ร่มรื่น สะอาด และสวยงามเป็นประโยชน์ต่อชุมชนโดยรอบ
ดร.สุปรีดา อดุลยานนท์ ผู้จัดการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)กล่าวว่าสสส. จะสนับสนุนการพัฒนาองค์ความรู้ด้านสิ่งแวดล้อมสรรค์สร้างเพื่อสุขภาวะในหน่วยบริการทางสุขภาพ ซึ่งโรงพยาบาล เป็นสถานที่ที่เกี่ยวข้องกับชีวิตของผู้คนมากมาย ตั้งแต่ผู้ป่วย พี่ น้อง และญาติของผู้ป่วย รวมถึงแพทย์ พยาบาล เจ้าหน้าที่ที่ปฏิบัติงานอยู่ในโรงพยาบาล ดังนั้นการจัดการพื้นที่และสิ่งแวดล้อมภายในและบริเวณรอบนอกอาคารของโรงพยาบาลต้องออกแบบให้รองรับกับความแออัด หนาแน่นและความซับซ้อนของการใช้พื้นที่ และความต้องการของการดูแลรักษา ตลอดจนประเพณี วัฒนธรรมและสังคม ดังนั้นการออกแบบและการจัดการพื้นที่โรงพยาบาลให้เอื้อต่อการใช้ชีวิตของผู้คนและชุมชนนั้นมีความจำเป็นในการพัฒนารูปแบบหรือนวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาพด้านสิ่งแวดล้อมสรรค์สร้างเพื่อให้เหมาะแก่การให้บริการและยังเป็นการช่วยสร้างบรรยากาศต้อนรับ ลดภาวะตึงเครียด และเป็นการส่งเสริมสุขภาพ สร้างสุขภาวะทั้งร่างกาย จิตใจและจิตปัญญา ได้พร้อม ๆ กันนำไปสู่การเป็นโรงพยาบาลต้นแบบแห่งความสุขให้กับโรงพยาบาลชุมชนอื่น ๆ ทั่วประเทศ
ผศ.รัชด ชมภูนิช รองอธิการบดีฝ่ายพัฒนาเชิงยุทธศาสตร์และสื่อสารองค์กร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์กล่าวว่า มหาวิทยาลัยโดยคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ เห็นความสำคัญของการพัฒนาและออกแบบสิ่งแวดล้อมตามหลักคิดทางสถาปัตยกรรมและความเป็นอยู่ที่ดี โดยส่งเสริมให้เกิดพื้นที่ส่งเสริมการเรียนรู้ (Learning Environment) การเยียวยา (Healing Environment) และพื้นที่ที่เอื้อต่อการใช้ชีวิต (Supportive Environment) ภายในโรงพยาบาล โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราช มีอัตลักษณ์ที่มีความแตกต่างกันตามบริบทเฉพาะถิ่น นอกจากจะเกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้เรื่องการพัฒนาสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการสร้างสุขภาวะในโรงพยาบาล ยังก่อให้เกิดการบูรณาการความรู้ข้ามศาสตร์ทำงานร่วมกัน รวมทั้งการสร้างองค์ความรู้ในการจัดการพื้นที่สุขภาวะของผู้ป่วย ชุมชน บุคลากรและโรงพยาบาลให้เอื้อต่อการใช้ชีวิตในโรงพยาบาล ซึ่งทางกลุ่มวิจัยสิ่งแวดล้อมสรรค์สร้างเพื่อสุขภาวะ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จะเป็นผู้รับผิดชอบการดำเนินงานหลักในการพัฒนาโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชทั้ง 21 แห่งให้เป็นโรงพยาบาลต้นแบบแห่งความสุขที่แท้จริง
