นายกรัฐมนตรี ชี้ภัยแล้งเป็นบางพื้นที่ ต้องปรับแผนบริหารจัดการน้ำใหม่ ให้ทุกคนมีส่วนได้เสีย ไปดูแหล่งน้ำให้ชัด หามาตรการอื่นเสริม นัดสรุปแก้ไขปัญหาสัปดาห์หน้า ยันประปามีใช้ถึง ก.ค. แต่ห่วงเจอน้ำเค็มซึม รับห้ามปลูกข้าวไม่ได้ ขู่เล่นงานคนปล่อยผ่านโรงงานปล่อยน้ำเสีย
วันนี้ (12 เม.ย.) ที่ทำเนียบรัฐบาล เมื่อเวลา 14.45 น. พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี และหัวหน้า คสช. ให้สัมภาษณ์ภายหลังการประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) ถึงสถานการณ์น้ำ ว่า สิ่งที่เราทำวันนี้เน้นย้ำเรื่องการดูแลประชาชนที่มีความเดือดร้อนจากน้ำ ซึ่งจริง ๆ แล้วไม่ได้เป็นอย่างที่บางคนบิดเบือน เหลืออยู่ 23 จังหวัด ซึ่งไม่ได้เกิดปัญหาทั้งจังหวัด แต่เป็นบางพื้นที่ บางที่ก็ขุดแหล่งน้ำไว้แล้ว ฝนไม่ตก ยังไม่มีน้ำ ก็นำรถน้ำมาเติม ก็ต้องไปขุดบ่อบาดาลเพิ่ม ต้องปรับแผนบริหารจัดการน้ำใหม่ แผนทำไว้ถึงปี 69 ประเทศจะต้องมีต้นทาง กลางทาง ปลายทางของน้ำอย่างไร ต้องมีภาคการเกษตรมาเกี่ยวข้องอย่างไร มีการใช้น้ำในการอุปโภคบริโภค ทางอุตสาหกรรมอย่างไร มีการใช้น้ำเพื่อรักษาระบบนิเวศอย่างไร เขียนเป็นแผนออกมา แล้วเราจะทำอย่างไรเขียนเป็นแผนออกมา ทั้งในเขตชลประทาน ในเขื่อน นอกเขื่อน น้ำชุมชน คิดหมด มีใครเคยคิดไหมตนอยากจะถาม ไปเอาของเก่ามาดูมีไหม 8 - 9 โมเดล ตนรู้ว่ามีแต่ไม่ได้ทำเองเลยสักอย่าง ประมูลหมด ตนถามแล้วไม่ได้อะไร มันก็ได้แต่คนที่มันเคยได้ วันนี้ทำให้บริษัทเล็กตายไปหลายปี พวกบริษัทก่อสร้างที่ถูกรวบไปทั้งหมดสู้เขาไม่ได้ โครงการที่ออกไปเป็นแสนโครงการเอามาทำก็เริ่มโตขึ้น มันถูกยึดไปตั้งนานแล้ว เราจะต้องทำให้ทุกคนมีส่วน เรียกว่า ทุกคนมีส่วนได้ส่วนเสีย ไม่ใช่เอาไปรวบกับคนใดคนหนึ่ง นี่แหละคือสิ่งที่ตนทำ วันนี้ตนขอให้นักธุรกิจร่วมกัน 12 กลุ่ม สัปดาห์หน้าเขาจะมาพูดว่าร่วมมืออะไรกับเราบ้าง
นายกฯ กล่าวว่า วันนี้กำลังจะเร่งเรื่องไปดูแหล่งน้ำให้ชัดเจน เพราะหลายอย่างทำไปแล้วแต่น้ำยังไม่มี เพราะฝนไม่ตก ก็น่าจะดีในช่วงหน้าฝนหน้า แต่ในบางพื้นที่ที่รายงานมาผู้ว่าราชการจังหวัด นายอำเภอที่ลงไป ปัญหามีอย่างเดียว คือ ปัญหาน้ำทางการเกษตรที่จำกัด ต้องไปหามาตรการอื่น เช่น การจ้างงาน หรือปลูกพืชใช้น้ำน้อย หาแหล่งน้ำ น้ำบาดาล เจาะน้ำบาดาลเพิ่ม ซึ่งตอนนี้เจาะไป 2 พันกว่าแห่ง ซึ่งมากกว่ารัฐบาลก่อนที่ทำมาหลายปี ทำไมตนทำแต่รัฐบาลก่อนไม่ทำ แล้วบ้านเราไม่เคยแล้งน้ำแบบนี้หรือ วันนี้ต้องทำทั้งการสร้างจิตสำนึก สร้างกระบวนการเรียนรู้ เปลี่ยนพฤติกรรมการปลูกพืช ปรับยุทธศาสตร์ทางการเกษตร ยุทธศาสตร์ทางเศรษฐกิจ ซึ่งเกี่ยวพันกับต่างประเทศและกฎหมาย ซึ่งไม่ใช่เรื่องง่าย ทหารยังง่ายกว่านี้เลย เพราะมีระเบียบมีวินัย ขัดคำสั่งกันได้ที่ไหน แต่ถ้าเป็นคำสั่งที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย ไม่ปฏิบัติก็ได้
ผู้สื่อข่าวถามว่า วันนี้คณะกรรมการเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหาน้ำรายงานอย่างไรบ้าง นายกฯ กล่าวว่า ดี ๆ สัปดาห์หน้าวันที่ 20 เม.ย. จะมีการสรุปอีกครั้ง วันนี้เขาทำมาแล้ว ตนได้ให้เขากลับไปสรุปว่าปี 57 - 59 เราทำอะไรเพิ่มเติมขึ้นมาบ้าง ซึ่งต้องตอบคำถามได้ทั้ง 3 ระบบในเรื่องน้ำอุปโภคบริโภค น้ำเกษตรอุตสาหกรรม และน้ำเพื่อระบบนิเวศ และมีอะไรที่เราจะทำขึ้นใหม่บ้าง เช่น ที่เก็บน้ำต้นทุน อ่างเก็บน้ำ น้ำในไร่นา น้ำนอกเขตชลประทาน ระบบส่งน้ำ ตรงไหนที่ทำอะไรไม่ได้ต้องขุดบ่อน้ำบาดาล การทำเหมือง ฝาย มีหรือไม่ การทำระบบส่งน้ำในพื้นที่ที่ไม่เคยมี ตนจะไปแก้เรื่องเหล่านี้ ส่วนเรื่องการบริหารจัดการน้ำท้องถิ่นก็มีการส่งเสริม หาแหล่งน้ำให้บริหารจัดการน้ำเอง หลายหมู่บ้านก็เห็นผลสัมฤทธิ์ ส่วนน้ำอุปโภคบริโภคเขายืนยันว่าเขาสามารถรักษาไว้ได้จนถึงเดือน ก.ค. ถ้าไม่พอจะต้องไปหาวิธีการ อาจจะต้องไปเจาะน้ำบาดาลกินกันบ้าง เพราะน้ำประปาผลิตไม่พอ นั่นคือปัญหาหากทุกคนจะปลูกข้าว ปลูกพืชเยอะ ๆ ใช้น้ำมาก ๆ จะต้องอดน้ำอุปโภคบริโภค น้ำประปาจะไม่มี ตนถึงบอกว่าเราต้องไล่ระดับความสำคัญ วันนี้ที่สำคัญอีกอย่าง คือ น้ำประปาที่มีใช้ถึง ก.ค. แต่เริ่มมีน้ำเค็มซึมเข้ามา นั่นแหละจะทำให้ทำน้ำประปาไม่ได้ เพราะน้ำไม่พอที่จะปล่อยให้รักษาระบบนิเวศในการดันน้ำทะเลที่เข้ามา นั่นคือ สิ่งที่เราผิดมาทั้งหมดที่ไม่ได้สร้างความเข้าใจกับประชาชน และท้ายที่สุดก็แก้ไม่ได้
เมื่อถามว่า ปริมาณน้ำที่จำกัดนักวิชาการเสนอมาว่าควรจะมีการพูดให้ชัดว่าจะมีการปลูกข้าวนาปีเมื่อไหร่ หรือจะมีการเลื่อนออกไป นายกฯ กล่าวว่า ตนพูดกับชาวบ้านทุกคน แล้วเขาบอกว่าก็ลองดูก่อน คือ สั่งไม่ได้เลย กฎหมายยังสั่งไม่ได้แล้วคุณจะให้เขาทำอะไร เขาบอกทำมาตั้งแต่เกิด ตั้งแต่บรรพบุรุษทำเป็นแต่ทำนา คือ พูดยังไงก็ไม่มั่นใจแล้วตนจะทำอย่างไรกับเขา จับเขาใช้มาตรา 44 ปลูกข้าวหรืออย่างไร ต้องเห็นใจเขา เราไม่ได้ให้ความรู้กับเขา ไม่ให้เขาเข้าใจถึงข้อเท็จจริงว่าจะเกิดอะไรขึ้นในโลกใบนี้ในอนาคต ไม่เคยให้ความรู้เขาเลย เขาอยากปลูกข้าวหรอ อัดน้ำให้เขาไป เขาขาดทุนเรื่องข้าวก็อุดหนุนเงินให้เขา แล้วจะแก้อะไรได้ นี่แหละคือปัญหา ปีที่ผ่านมา ปลูกข้าวใช้น้ำไปเท่าไหร่ ใช้มากกว่ากี่เท่าที่เคยปลูกมาในอดีต ฝนไม่ตกก็หนักเข้าไปอีก แล้วจะทำกันอย่างไรต่อไป ตนจึงสั่งไปให้คิดอย่างที่ต่างประเทศเขาคิด น้ำต้องเป็นสิ่งที่มีค่ามากที่สุด ทุกคนจะได้รู้คุณค่าของน้ำ บ้านเราน้ำถูกที่สุด เพราะเราคิดว่ามีเยอะแยะเลยใช้ฟุ่มเฟือย
นายกฯ กล่าวว่า น้ำทุกอันจะต้องมีแหล่งปรับปรุงคุณภาพ แล้วนำมาใช้ใหม่อย่างน้อยก็ใช้ทางการเกษตร ซึ่งตอนนี้เราเริ่มทำแล้ว ให้กระทรวงอุตสาหกรรมทำ 200 กว่าโรงงาน ได้น้ำกว่า 2,000 กว่าล้านลูกบาศก์เมตร เอามาใช้ แต่ต้องมีการตรวจคุณภาพก่อน ไม่ให้มีสิ่งปลอมปนตามมาตรฐาน ปัญหาคือ มีการปล่อยปละละเลยโรงงานที่มีคุณภาพจึงมีน้อย ซึ่งรัฐบาลนี้ไม่ได้อนุมัติว่าใครอยากลงทุนก็ลงต้องดูระบบการบริหารน้ำเสียด้วย รวมถึงคนตรวจหากเจอความผิดมีชาวบ้านร้องเรียนจะเล่นงานคนตรวจด้วย
