คณะกรรมการมรดกโลก รับขึ้นทะเบียน “ปราสาทพระวิหาร” เป็นมรดกโลกของกัมพูชาแล้ว พร้อมกับเมืองมะละกา-ปีนังของมาเลเซีย และแหล่งการเกษตรโบราณของปาปัวนิวกินี “ปองพล” อ้อมแอ้ม ไทยอาจได้ขึ้นทะเบียนบริเวณอุทยานรอบๆ ปราสาท และเทือกเขาพนมดงรักปลอบใจ
สำนักข่าวเอเอฟพีรายงานว่า คณะกรรมการมรดกโลกของยูเนสโกมีมติขึ้นทะเบียนปราสาทพระวิหารเป็นมรดกโลกของกัมพูชาแล้ว จากการประชุมที่เมืองควิเบก ประเทศแคนาดา เมื่อวันจันทร์ที่ 7 ก.ค. การประชุมครั้งนี้มีขึ้นระหว่างวันที่ 2-10 กรกฎาคม 2551 โดยมีสถานที่ที่ได้รับการเสนอชื่อขึ้นทะเบียนมรดกโลกทั้งหมด 45 แห่ง
โดย ปราสาทพระวิหาร ได้รับการขึ้นทะเบียนพร้อมๆ กับเมืองมะละกา และปีนังของมาเลเซีย และแหล่งการเกษตรยุคโบราณในปาปัวนิวกินี
อย่างไรก็ตาม ก่อนที่คณะกรรมการมรดกโลกจะมีคำตัดสิน นายปองพล อดิเรกสาร ประธานกรรมการแห่งชาติว่าด้วยอนุสัญญาคุ้มครองมรดกโลกของไทย ซึ่งไปสังเกตการณ์การประชุมคณะกรรมการมรดกโลก ครั้งที่ 32 ในฐานะรัฐภาคีอนุสัญญามรดกโลก ที่เมืองควิเบก ประเทศแคนาดา ให้สัมภาษณ์ว่า คณะกรรมการมรดกโลก 21 ประเทศ ส่วนใหญ่เห็นว่าควรขึ้นทะเบียนปราสาทพระวิหารตามที่กัมพูชาเสนอ เพราะเข้า 1 ใน 3 หลักเกณฑ์ แต่การขึ้นทะเบียนจะไม่ทำให้ไทยเสียดินแดน เนื่องจากกัมพูชายื่นจดทะเบียนปราสาทพระวิหาร ซึ่งตามแผนที่แนบท้ายแถลงการณ์ร่วมที่ไทยและกัมพูชาตกลงกันไว้ว่าจะขึ้นทะเบียนเฉพาะตัวปราสาท ซึ่งไม่ล้ำเข้ามาในเขตไทย
นายปองพล กล่าวว่า คณะกรรมการมรดกโลกเสนอทางออกให้แก่ประเทศไทย โดยให้ไทยเสนออุทยานเขาพระวิหาร และพื้นที่ป่าสมบูรณ์เทือกเขาพนมดงรักซึ่งอยู่ในเขตไทย และให้สำรวจจัดทำข้อมูลแหล่งโบราณสถานในพื้นที่ดังกล่าวเพื่อขอเสนอเป็นมรดกโลกให้เร็วที่สุด
ส่วนกรณีที่ไทยส่งหนังสือการคุ้มครองชั่วคราวของศาลปกครองให้คณะกรรมการมรดกโลกพิจารณานั้น ที่ประชุมแจ้งว่ารับทราบแล้ว แต่การจะให้เลื่อนการพิจารณาปราสาทพระวิหารออกไปคงไม่ได้ เพราะได้เลื่อนมาครั้งหนึ่งแล้ว
คณะกรรมการมรดกโลกได้ตัดสินว่าปราสาทพระวิหารเป็นมรดกโลกของกัมพูชา เมื่อเวลาประมาณ 23.00 น.ของวันที่ 7 ก.ค.ที่ผ่านมา ตามเวลาประเทศไทย
ขณะที่ พล.อ.อนุพงษ์ เผ่าจินดา ผู้บัญชาการทหารบก เปิดเผยก่อนหน้านี้ว่า ความขัดแย้งกรณีปราสาทพระวิหารระหว่างไทยกับกัมพูชา อยากให้ประชาชนทั้งสองประเทศสร้างความเข้าใจ เพื่อให้สถานการณ์ในพื้นที่ดีขึ้น เพราะการใช้ความรุนแรงไม่ใช่ทางแก้ปัญหา
ต่อมานายปองพล ให้สัมภาษณ์ภายหลังจากคณะกรรมการมรดกโลกมีมติให้ขึ้นทะเบียนปราสาทพระวิหารเป็นมรดกโลกของกัมพูชาว่า การขึ้นทะเบียนปราสาทพระวิหาร ตามข้อเสนอของกัมพูชาเป็นมรดกโลกนั้น ถือว่าเป็นการลดความน่าเชื่อถือของคณะกรรมการมรดกโลกเอง เพราะได้มีมติสวนทางกับหลักการและหลักเกณฑ์ ซึ่งคณะกรรมการฯ เป็นผู้กำหนดไว้ นั่นก็คือความสมบูรณ์ของความเป็นมรดกโลก และยังสวนทางกับรายงานของฝ่ายวิชาการ คือ องค์กร ICOMOS ของเขาเอง เพราะว่า ICOMOS บอกว่า หลักเกณฑ์ 3 หลักเกณฑ์ ที่กัมพูชาเสนอนั้น คือหลักเกณฑ์ที่ 1 หลักเกณฑ์ที่ 3 และหลักเกณฑ์ที่ 4 นั้น ผ่านเฉพาะหลักเกณฑ์ที่ 1 เท่านั้น คือ สถาปัตย์กรรมที่มาจากการสร้างสรรค์ของมนุษย์ แต่หลักเกณฑ์ที่ 3 และที่ 4 ที่เกี่ยวกับภูมิทัศน์ทางวัฒนธรรมไม่ผ่าน เพราะว่าขาดความสมบูรณ์ เนื่องจากโบราณสถานที่อยู่เขตพื้นที่ทับซ้อนก็ดี ในฝ่ายไทยก็ดี ไม่ได้นำมารวม และเมื่อวินิจฉัยและตัดสินออกมาเช่นนี้ก็ทำให้ความน่าเชื่อถือของคณะกรรมการมรดกโลกลดลงไป
อย่างไรก็ตาม นายปองพล กล่าวยืนยันว่า ประเทศกัมพูชาขึ้นทะเบียนมรดกโลกเฉพาะตัวปราสาทเท่านั้น ไม่ได้มีพื้นที่เข้ามาดินแดนประเทศไทย และประชาชนไม่ควรเสียใจที่ประเทศกัมพูชาได้ขึ้นทะเบียน เพราะเราจะดำเนินการเสนอพื้นที่บริเวณเขาพระวิหารส่วนของประเทศไทยขึ้นเป็นมรดกโลก ทั้งนี้ คณะกรรมการมรดกโลกเสนอทางออกให้แก่ประเทศไทย โดยให้ไทยเสนออุทยานเขาพระวิหาร และพื้นที่ป่าสมบูรณ์เทือกเขาพนมดงรักซึ่งอยู่ในเขตไทย และให้สำรวจจัดทำข้อมูลแหล่งโบราณสถานในพื้นที่ดังกล่าวเพื่อขอเสนอเป็นมรดกโลกให้เร็วที่สุด
นายปองพล ย้ำว่า การที่คณะกรรมการมรดกโลกขึ้นทะเบียนพระวิหารเป็นมรดกโลกถือว่าเป็นการลดความเชื่อถือของตัวคณะกรรมการ ที่มติสวนทางกับหลักการและกฎเกณฑ์ที่กำหนดไว้ ในเรื่อง ความสมบูรณ์ของความเป็นมรดกโลก รวมทั้งขาดความรอบด้านในการพิจารณา ดังนั้นแม้ประเทศกัมพูชาจะได้เป็นมรดก แต่ก็ไม่มีความสง่างาม ขาดคุณค่า ส่วนเอกสารคำแถลงการณ์ร่วมของไทยและกัมพูชา ที่ระงับโดยสารปกครองกลาง ไม่ได้มีผลใดๆ ต่อการพิจารณาของคณะกรรมการมรดกโลก
ด้านนายนพดล ปัทมะ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ กล่าวภายหลังการประชุมคณะกรรมาการมรดกโลก ครั้งที่ 32 ว่า ผู้แทนไทยเดินทางมาหลายฝ่าย และปฏิบัติตามคำสั่งศาลปกครองอย่างคร่งครัด แม้ที่สุดคณะกรรมการมรดกโลกจะมีมติขึ้นทะเบียนเขาพระวิหาร แต่ตนได้แถลงคัดค้านไม่เห็นด้วย รวมทั้งสงวนสิทธิ์ของประเทศไทย โดยเรื่องนี้ถือเป็นเรื่องละเอียดอ่อน ไม่อยากให้นำมาเป็นประเด็นที่กระทบต่อความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ และถือว่าทำเรื่องนี้อย่างดีที่สุดแล้ว
พลโทนิพัทธ์ ทองเล็ก เจ้ากรมกิจการชายแดนทหาร กล่าวว่า จากการติดตามสถานการณ์ตามแนวชายแดนได้รับรายงานว่ายังไม่มีสถานการณ์ใดๆ ที่น่าเป็นห่วงหรือกระทบต่อความสัมพันธ์ของประเทศ อย่างให้ทุกฝ่ายสบายใจในเรื่องนี้
ด้าน พันเอก นพดล โชติศิริ นายทหารกรมแผนที่ทหาร กองบัญชาการทหารสูงสุด กล่าวว่า จากการดูแผนผังในที่กัมพูชาแนบเสนอให้ปราสาทพระวิหารเป็นมรดกโลก มีมาตราส่วน 1:10,000 จากการตรวจสอบพบว่าไม่มีส่วนใดล้ำไปอยู่ในแนวเขตเขาพระวิหารตามมติของศาลโลก ส่วนโซนหมายเลข 3 ที่หลายฝ่ายเป็นห่วงก็ไม่ได้รวมอยู่ในพื้นที่ขึ้นทะเบียนเขาพระวิหาร
นายถวิล เปลี่ยนสี รองเลขาธิการสำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ กล่าวว่า ได้มีการปรึกษาหารือในเรื่องนี้อย่างรอบคอบเพื่อรักษาผลประโยชน์ให้ดีที่สุด และทำทุกอย่างเท่าที่ทำได้ ทางออกในเรื่องนี้มีไม่มากนัก อีกทั้งมีหลายเรื่องอยู่นอกเหนือการควบคุม และผลที่ออกมาก็สอดคล้องกับความพยายามที่จะลดความเสียหายที่เกิดขึ้น
