ผศ.นพ.สุรัตน์ ตันประเวช แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านสมอง ได้โพสต์เตือนภัยถึงเคสนักเรียน รด.ถูกสั่งวิดพื้นถึง 90 ครั้งจนกล้ามเนื้อแขนสลาย ชี้เป็นภาวะที่รุนแรงกว่าการปวดเมื่อยธรรมดามาก ระบุว่านี่ไม่ใช่การฝึก แต่เป็นการทรมานที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิต เนื่องจากของเสียจากกล้ามเนื้อที่สลายไปอาจไปอุดตันในไต ทำให้เกิดภาวะไตวายเฉียบพลันได้ เตือนให้ครูฝึกหรือผู้ดูแลระมัดระวังการฝึกที่หนักเกินไป เพราะการฝึกควรมีเป้าหมายเพื่อสร้างความอดทน ไม่ใช่ก่อให้เกิดอันตรายต่อร่างกาย
วันนี้ (8 ก.ค.) เพจ "สาระสมองกับ อจ.หมอสุรัตน์" ของ ผศ.นพ.สุรัตน์ ตันประเวช แพทย์เวชปฏิบัติทางประสาทวิทยาที่มีความเชี่ยวชาญพิเศษด้านสมองและความผิดปกติทางประสาทวิทยา ได้โพสต์เผยเคสนักเรียน รด.โดนสั่งวิดพื้น 90 ครั้ง กล้ามเนื้อแขนสลาย ค่า CK พุ่งเกิน 100,000 โดย ผศ.นพ.สุรัตน์ได้ระบุข้อความว่า
"นักเรียน รด.โดนสั่งวิดพื้น 90 ครั้ง กล้ามเนื้อแขนสลาย ค่า CK พุ่งเกิน 100,000 เรื่องนี้ฟังดูเหมือนตลก แต่ไม่ตลกนะครับ…
นักเรียน รด.โดนสั่งวิดพื้น 90 ครั้งแล้วกล้ามเนื้อแขนสลาย ใช่ครับ อ่านไม่ผิด สลาย แบบที่หมอเรียกว่า Rhabdomyolysis ไม่ใช่ปวดเมื่อยธรรมดา ไม่ใช่ “ฟิตขึ้น” อย่างที่ครูฝึกบางท่านอาจเข้าใจ ค่า CK (Creatine Kinase) ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่ออกมาจากกล้ามเนื้อเมื่อมันพังทลาย ปกติไม่ควรเกิน 200 แต่เด็กคนนี้ค่า CK พุ่งทะลุ 100,000
นี่มันไม่ใช่การฝึกครับ มันคือการทรมานแบบมีใบอนุญาต ไตของคนเรามันไม่ใช่ถังขยะที่รับทุกอย่างได้ เด็กคนนี้โชคดีที่ยังไม่เข้าภาวะไตวายเฉียบพลัน (Acute Kidney Injury) เพราะของเสียจากกล้ามเนื้อที่แตกกระจายมันเยอะมาก จนไปอุดหลอดเลือดเล็กในไตได้อย่างง่ายดาย
ไตน้องคนนี้ยังปกติดี ดีนะไตไม่วาย ไม่งั้นเดือดร้อนฟอกไตอีก โชคดีครับ เวลาฝึกหรือรับน้องโหดๆ บางทีโดนว่า “แค่นี้เอง สมัยพี่เจอหนักกว่านี้อีก” ป๊าดดดด ครูฝึก มีไว้ให้ฝึกความอดทน จิตใจ ร่างกาย ไม่ใช่ให้ก่ออันตราย ก็ต้องระวังหน่อย
ปล.เหตุแบบนี้เกิดประจำนะ ทั่วประเทศ เป็นไปกันหมด"
สำหรับค่า CK (Creatine Kinase) เป็นค่าที่บ่งบอกถึงระดับเอนไซม์ชนิดหนึ่งในเลือด ซึ่งเป็นตัวชี้วัดความเสียหายของกล้ามเนื้อ หากค่า CK สูง อาจบ่งบอกถึงภาวะต่างๆ เช่น กล้ามเนื้อได้รับบาดเจ็บ หรือภาวะกล้ามเนื้อสลาย (Rhabdomyolysis)
ค่า CK ปกติ:
ผู้ชาย: โดยทั่วไปอยู่ในช่วง 40-320 U/L, อ้างอิงจาก Medichecks
ผู้หญิง: โดยทั่วไปอยู่ในช่วง 25-200 U/L, อ้างอิงจาก Medichecks
ค่าปกติอาจแตกต่างกันเล็กน้อยในแต่ละห้องปฏิบัติการ
ค่า CK ที่สูง:
ภาวะกล้ามเนื้อสลาย ค่า CK อาจสูงขึ้นอย่างมาก (มากกว่า 5 เท่าของค่าปกติ) หรือสูงถึงหลักพันหรือหลักหมื่น
กล้ามเนื้อได้รับบาดเจ็บ ระดับ CK จะสูงขึ้นภายใน 12 ชั่วโมงหลังการบาดเจ็บ และจะกลับสู่ระดับปกติภายใน 3-5 วันหลังจากหยุดการบาดเจ็บ
ภาวะอื่นๆ โรคเกี่ยวกับกล้ามเนื้อ, การออกกำลังกายหักโหม, การบาดเจ็บที่หน้าอก, ภาวะหัวใจขาดเลือด, โรคไทรอยด์ต่ำ, โรคไตวาย และการดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป อาจทำให้ค่า CK สูงขึ้นได้
การแปลผล หากค่า CK สูงกว่าปกติ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุและทำการวินิจฉัยเพิ่มเติม การตรวจ CK-MB (Creatine Kinase-MB) อาจช่วยแยกแยะว่าความเสียหายของกล้ามเนื้อเกิดจากกล้ามเนื้อหัวใจหรือกล้ามเนื้ออื่นๆ
ข้อควรระวัง
การออกกำลังกายอย่างหนักอาจทำให้ค่า CK สูงขึ้นได้ชั่วคราว การประเมินภาวะกล้ามเนื้อสลาย (Rhabdomyolysis) เป็นสิ่งสำคัญ เนื่องจากอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้
