กลิ่นตุๆ ใน สธ. ตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ผลงาน “ก๊วนอ้างชนบท” อีกแล้ว!

กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ สธ.ผุดโครงการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ด้วยการตรวจหา HPV DNA จากการเก็บตัวอย่างด้วยตนเอง คนในแวดวงสูตินรีแพทย์สงสัย เหตุใดใช้เกณฑ์เหนือมาตรฐาน ขณะวงในระบุ มีเพียงบริษัทเดียวที่สามารถตรวจได้ตามเกณฑ์ เป็นบริษัทเดิมที่ “ก๊วนอ้างชนบท” คุ้นเคยผูกพันกันมาตั้งแต่สมัยจัดซื้อ ATK ที่เรื่องยังค้างอยู่ที่ ป.ป.ช. ขณะ ผอ.ศูนย์ฯ บางเขตไม่เห็นด้วยโดนข่มขู่ บีบให้ลาออก



ในรายการ  “คุยทุกเรื่องกับสนธิ” หรือ “สนธิทอล์ก”เมื่อวันศุกร์ที่ 5 มกราคมที่ผ่านมา นายสนธิ ลิ้มทองกุล ผู้ก่อตั้งหนังสือพิมพ์เครือผู้จัดการได้กล่าวถึงเรื่องราวไม่ชอบมาพากลในกระทรวงสาธารณสุข กรณีโครงการรณรงค์ให้“สตรีไทยตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกจากการเก็บตัวอย่างด้วยตนเอง”

โดยเมื่อปลายปีที่ผ่านมา วันที่ 26 ธันวาคม 2566 กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข ร่วมกับอีกหลายหน่วยงานเช่น สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ, ราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย , สมาคมมะเร็งนรีเวชไทย เริ่มโครงการ “รณรงค์หยุดมะเร็งปากมดลูกในประเทศไทย” เปิดตัวแคมเปญตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกจากการเก็บตัวอย่างด้วยตนเองด้วยวิธี HPV DNA Test แบบแยก 14 สายพันธุ์ความเสี่ยงสูง


ในงานมี นายสันติ พร้อมพัฒน์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข เป็นประธานในพิธีเปิด

นพ.ยงยศ ธรรมวุฒิ รองปลัดกระทรวงสาธารณสุข รักษาราชการแทนอธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กล่าวว่า ได้จัดรูปแบบการคัดกรองมะเร็งปากมดลูกเชิงรุก โดยใช้ ชุดเก็บตัวอย่างด้วยตนเอง (HPV Self-Sampling) โดยบูรณาการดำเนินงานร่วมกันกับผู้ตรวจราชการกระทรวงสาธารณสุข นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัด และภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง รวมถึงมีการพัฒนาอบรมให้ความรู้กับ อสม. ซึ่งเป็นกำลังสำคัญในการให้ความรู้และกระตุ้นให้สตรีกลุ่มเป้าหมายเข้าถึงการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ด้วยการตรวจหา HPV DNA จากการเก็บตัวอย่างด้วยตนเองแบบแยก 14 สายพันธุ์ เพื่อส่งเสริมการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกให้ครอบคลุมกลุ่มเป้าหมาย รวมถึง เป็นฐานข้อมูลเชิงระบาดวิทยาของประเทศในการนำไปพัฒนาวัคซีน ให้เหมาะสมกับสายพันธุ์ที่ระบาดในประเทศ อีกทั้งในกรณีตรวจติดตามการติดเชื้อแบบแฝง (Persistent infection) โดยมีเป้าหมาย1 ล้านคนทั่วประเทศในปี 2567


ถ้าประชาชนอย่างเรา ๆ ได้ฟังแล้วก็ดูไม่มีอะไร เป็นเรื่องที่น่าสงเสริมตามหลัก “หลีกเลี่ยง-ป้องกัน-รักษา” ซึ่เป็นพื้นฐานของการสาธารณสุข

แต่สิ่งที่คนในแวดวงสูตินรีแพทย์ และผู้เชี่ยวชาญหลายคนสงสัย และตั้งคำถามก็คือ มาตรฐานการตรวจมะเร็งปากมดลูกที่ใช้กันทั่วโลก เขาตรวจแค่แบ่งกลุ่มเสี่ยงที่จะเป็นมะเร็งหรือไม่เท่านั้น ถ้าเสี่ยงก็มีแนวทางดูแลต่อชัดเจน


แต่เพราะเหตุใดกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์จึงประกาศจะใช้ “เกณฑ์ที่เหนือมาตรฐานทั่วไป”? จนหมอสูตินรีเวชทั่วประเทศข้องใจและสงสัยว่า ทำไปเพื่ออะไร?

ในขณะที่กรมการแพทย์และราชวิทยาลัยสูติฯ แห่งประเทศไทยยืนยันว่าควรตรวจคัดกรองเพื่อแยกกลุ่มเสี่ยงก็พอแล้ว เพราะการตรวจที่ละเอียดเกินไป หรือการตรวจด้วยตัวเองที่ไม่ได้มาตรฐาน จะทำให้ผลที่ออกมาผิดเพี้ยนได้ อาจจะทำให้ทั้งหมอและประชาชนสับสนว่าตัวเองมีความเสี่ยงจริงหรือเปล่า หลังจากนั้นก็ต้องไปตรวจละเอียดที่โรงพยาบาลโดยไม่จำเป็น จึงเป็นการเสียทรัพยากรประเทศโดยใช่เหตุ


ด้วยเหตุนี้เอง ว่ากันว่า อาจจะมีผลประโยชน์บางอย่างใน กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์

แต่จากเพจ "วงใน สาธา" เปรยๆ ว่า “มีบริษัทเพียงบริษัทเดียวที่สามารถตรวจได้ละเอียดเข้ามาตรฐาน ซึ่งเป็นบริษัทเดิมที่ก๊วนอ้างชนบทมีความคุ้นเคยผูกพันดูแลกันอย่างดีมาตลอดตั้งแต่สมัย ATK ที่เรื่องยังคาอยู่ที่ ป.ป.ช.

“ครั้งนี้ ถึงขนาดตั้งเป้า 1,000,000 เทสต์ในปี 2567 คิดง่ายๆ ถ้าสมมุติมีส่วนต่าง 50 บาทต่อเทสต์ รวมเป็น 50 ล้านบาท จะไปอยู่ในกระเป๋าใคร?”

“แว่ว ๆ ว่า มี ผอ.ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์บางเขต ไม่เห็นด้วยกันนโยบายไร้สาระนี้ ถึงกับถูกขู่ สั่งย้าย จนถึงบีบให้ลาออก …”
เพจ "วงใน สาธา"ทิ้งท้ายเอาไว้ว่า ไม่รู้ว่า “เจ้ากระทรวง” (ซึ่งแน่นอนหมายถึง นพ.ชลน่าน ศรีแก้ว) รู้หรือไม่? แต่ถ้าจะพึ่งรัฐมนตรีช่วย (สันติ พร้อมพัฒน์) ที่ดูแลกรมนี้คงไม่ไหว เพราะป่านนี้คงยืนงงในดงแพทย์อยู่


เรื่องนี้ก็จริง ๆ อาจถือเป็นภาคต่อของศึกเรื่องชุดตรวจโควิด-19 หรือ ATK ตั้งแต่ปี 2564 ก็ว่าได้ ซึ่งในเวลานั้น “ชมรมแพทย์ชนบท” เจ้าเก่า ได้ออกมากดดันให้มีการจัดซื้อ ATK ที่ตัวเองหนุนหลังอยู่ แม้มีราคาที่แพงกว่าราคาที่ประมูลได้มาก แล้วยังออกมาโจมตี ATK ยี่ห้อ "เล่อผู่" จากจีน ที่ชนะการประมูลอย่างสาดเสียเทเสียว่า ไม่ได้มาตรฐาน ทั้งที่ไม่ใช่หน้าที่หมอชนบทเลย แต่ก็มาทำในเรื่องนี้ สุดท้ายแล้ว ความเคลื่อนไหวดังกล่าวก็ไม่ประสบความสำเร็จ เพราะเขารู้ทันชมรมแพทย์อ้างชนบท

มาถึงวันนี้ชื่อของ “ชมรมแพทย์ชนบท” ซึ่งหลายคนเขาบอกว่าจริง ๆ ต้องเปลี่ยนชื่อได้แล้วเป็น “ชมรมแพทย์อ้างชนบท” ก็กลับมาอีกครั้ง ซึ่ง นพ.ยงยศ ธรรมวุฒิ รองปลัดกระทรวงสาธารณสุข รักษาราชการแทนอธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ซึ่งเป็นตัวตั้งตัวตีออกมาแถลงข่าว นี่ก็เคยเป็นอดีตประธานชมรมแพทย์ชนบท

แต่วันนี้ไม่ได้ออกมากดดันให้ใช้ ATK ราคาแพง ที่ตัวเองหนุนหลังอยู่ แต่เป็นโครงการอีกแบบหนึ่งคล้าย ๆ กัน คือการคัดกรองมะเร็งปากมดลูกเชิงรุก โดยใช้ ชุดเก็บตัวอย่างด้วยตนเองซึ่งในวงการแพทย์เขารู้ทัน เขาจึงถามว่าที่ผลักดันกันอยู่นี่มีวาระซ่อนเร้นอะไรหรือไม่? มีการคอร์รัปชันกันหรือไม่? กำลังปูทางนำไปสู่อะไรหรือไม่?

เรื่องนี้ “หมอชลน่าน” ในฐานะเจ้ากระทรวงสาธารณสุขต้องรีบตรวจสอบ และให้คำตอบกับประชาชน!