“ดร.ธรณ์” เล่าเรื่องขอบเขตของทะเลลึก ชี้มีแรงกดดันมหาศาล ทำยาน "ไททัน" ระเบิด

ผศ.ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ นักวิชาการด้านทะเลและสิ่งแวดล้อม ได้ออกมาโพสต์เล่าเรื่องขอบเขตของทะเลลึก ชี้ใต้ท้องทะเลมีแรงกดมหาศาล จึงทำให้ยาน "ไททัน" เกิดแรงระเบิด

หลังจากเจ้าหน้าที่กู้ภัยยืนยันการพบชิ้นส่วนเรือดำน้ำท่องเที่ยว "ไททัน" ที่สูญหายขณะดำดิ่งทะเลลึกดูซากเรือไททานิก พบว่าเศษซาก "เรือดำน้ำไททัน" เกิดระเบิดและชิ้นส่วนกระเด็นห่างจากหัวเรือไททานิก 1,600 ฟุต (500 เมตร) และผู้โดยสารในเรือทั้ง 5 รายเสียชีวิต

ล่าสุดวันนี้ (23 มิ.ย.) เฟซบุ๊ก “Thon Thamrongnawasawat” หรือ ผศ.ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ นักวิชาการด้านทะเลและสิ่งแวดล้อม และอาจารย์ประจำภาควิชาวิทยาศาสตร์ทางทะเล คณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้ออกมาโพสต์ถึงเหตุการณ์ดังกล่าวระบุว่า "คนทั้งโลกกำลังสนใจ “ทะเลลึก” จึงอยากเล่าให้เพื่อนธรณ์ทราบ ขอบเขตของทะเลลึก เริ่มจากความลึก 200 เมตร เมื่อแสงจากดวงอาทิตย์เริ่มหมดไป แสงที่ความลึกนั้นเหลือไม่ถึง 1% เนื่องจากน้ำดูดกลืนแสง

เมื่อลงไปถึง 1,000 เมตร จะไม่มีแสงใดเหลืออยู่เลย ทะเลลึกคือพื้นที่ใหญ่ที่สุดในโลก ขนาดใหญ่กว่าแผ่นดินทั้งหมดที่มนุษย์อยู่ ผิวโลกแบ่งง่ายๆ เป็นทะเล (70.8%) แผ่นดิน (29.2%) มากกว่าครึ่งหนึ่งของพื้นที่ทะเล ลึกเกิน 4,000 เมตร จุดลึกสุดของมหาสมุทร ลึกกว่าซากเรือไททานิกมาก จุดลึกสุดของแอตแลนติก 8,480 เมตร จุดลึกสุดของโลก (แปซิฟิก) ประมาณ 11 กิโลเมตร ความลึกเฉลี่ยของแอตแลนติก 3,600 เมตร น้อยกว่าไททานิกเล็กน้อย

จุดที่ไททานิกจมอยู่ จึงไม่ใช่จุดที่ลึกมากมายเมื่อเทียบกับความลึกเฉลี่ย ความลึกเฉลี่ยของแปซิฟิกคือ 4,000 เมตร ลึกกว่าไททานิก ทะเลแบ่งเป็น 5 โซน ทะเลลึกแบ่งเป็น 4 โซน (ดูภาพ) ไททานิกอยู่ในเขต Abyssopelagic ที่นั่นไม่มีแสง อุณหภูมิน้ำใกล้ศูนย์องศา (แต่ไม่เป็นศูนย์) ความเค็ม 35 ppt ปรกติ แต่ความดันแตกต่าง ความดันเพิ่ม 1 เท่าทุกความลึก 10 เมตร ความดันที่ไททานิกประมาณ 380 เท่าของผิวโลก แรงกดจึงมหาศาล คิดง่ายๆ คือพื้นที่เท่ากับแสตมป์ 1 ดวง รับน้ำหนักเท่ากับช้างหนึ่งตัว ช้างกับแสตมป์เป็นเพียงตัวอย่างให้เห็นภาพ แต่ความกดระดับนั้น หากโครงสร้างยานทนไม่ได้ เกิดระเบิด จะรุนแรงมหาศาล catastrophic implosion คือคำที่ใช้สำหรับเหตุการณ์แบบนั้น แรงกดดันจะทำลายทุกอย่างในเสี้ยววินาที ผู้จากไปแทบไม่รู้ตัวด้วยซ้ำว่าจะเกิดระเบิดเพราะแรงดัน ขอให้ดวงวิญญาณของทุกคนไปสู่สุคติครับ

ทะเลไทยมีเขตทะเลลึกในอันดามัน ไม่มีในอ่าวไทย เพราะอ่าวไทยตื้นมาก ทะเลอันดามันในส่วนของประเทศไทย (EEZ) ลึกสุดประมาณ 2 พันเมตร แต่ส่วนใหญ่อยู่ในเขต 1,000 เมตร การสำรวจทะเลลึกของไทยมีน้อยมาก เรียกว่าแทบไม่มีเลย เพราะต้องใช้อุปกรณ์ราคามหาศาล เรือสำรวจ ฯลฯ มีการสำรวจอยู่บ้าง โดยเป็นโครงการร่วมมือระหว่างประเทศ ในอนาคต หากเริ่มมีการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรพื้นทะเลอันดามัน เช่น ปิโตรเลียม เราอาจเรียนรู้เรื่องนี้มากขึ้น

เพื่อนธรณ์เรียนรู้เรื่องทะเลลึกมากกว่านี้ได้ หากลงทะเบียนเรียนวิชา man&sea มก. เทอมนี้มีนิสิตลงทะเบียนแล้วเกือบ 2 พันคน น้องๆ ไม่ว่าคณะไหนไปลงทะเบียนได้ เรากำลังจะเปิดหมู่ใหม่สำหรับนิสิตภาคปรกติ เทอมนี้จะเน้นทะเลลึกเป็นพิเศษ เปิดเทอมคอร์สแรกเริ่มวันอังคาร อาจารย์ธรณ์สอนเอง 4 หมู่ 1,200 คน แล้วจะตามไปสอนหมู่อื่นๆ จนครบ เกินวัยเรียนแล้ว? เป็นเพื่อนธรณ์ต่อไป จะนำเรื่องดีๆ จากท้องทะเลมาเล่าให้ฟังเรื่อยๆ ครับ"