“หมอยง” ยันผู้ป่วยโควิดอาการน้อย ป่วยซ้ำได้อีก เหตุภูมิต้านทานต่ำ

ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ ผู้เชี่ยวชาญด้านไวรัสวิทยา ออกมาโพสต์ข้อความยืนยันว่าผู้ป่วยโควิด-19 ที่มีอาการน้อย เสี่ยงจะป่วยซ้ำได้อีก เนื่องจากภูมิคุ้มกันจะต่ำกว่าผู้มีอาการมาก อย่างไรก็ตาม ข้อมูลดังกล่าวมีความสำคัญต่อวัคซีนที่กำลังพัฒนา

วันนี้ (31 ส.ค.) ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยา คลินิกภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้โพสต์ข้อความยืนยันอีกครั้งว่าผู้ที่หายป่วยจากโควิด-19 โดยเฉพาะผู้ที่มีอาการป่วยน้อย จะสามารถกลับมาเป็นอีกครั้งได้ เนื่องจากภูมิคุ้มกันอยู่ได้ไม่นาน ทั้งนี้ “หมอยง” ระบุว่า ข้อมูลดังกล่าวมีความสำคัญต่อการพัฒนาวัคซีนที่จะมาใช้ในการป้องกันโรค อย่างไรก็ตาม “หมอยง” ได้ระบุข้อความว่า

“โควิด-19 เป็นแล้วเป็นอีกได้หรือไม่ เพิ่งให้สัมภาษณ์วารสารชื่อดังถึงเรื่องการเป็นซ้ำของโควิด-19 ขณะนี้ทั่วโลกมีการยืนยันว่าเป็นแล้วเป็นอีก 4 ราย คือ ในฮ่องกง เบลเยียม เนเธอร์แลนด์ และรัฐเนวาดา สหรัฐอเมริกา มีการยืนยันว่าเป็นแล้วเป็นอีก ในฮ่องกงระยะห่างกัน 4 เดือนครึ่ง ผู้ป่วยในอเมริกาเป็นครั้งที่ 2 ห่างจากครั้งแรกไม่ถึง 50 วัน ผู้ป่วยเป็นครั้งที่ 1 ไม่รุนแรง ส่วนการเป็นครั้งที่ 2 ส่วนใหญ่ก็ไม่รุนแรง ยกเว้นในผู้ป่วยของอเมริกาที่เป็นครั้งที่ 2 มีอาการปอดอักเสบ ส่วนครั้งแรกไม่รุนแรง

การติดเชื้อโควิด-19 ซ้ำ ต้องแยกจากการตรวจพบเชื้อซ้ำในผู้ที่หายจากโควิด-19 หรือที่เราชอบพูดกันว่าตรวจพบซากไวรัส จากการศึกษาของเราในการติดตามผู้ที่หายป่วยจากโควิด-19 มีการตรวจพบเชื้อซ้ำได้อีกหลังจากผู้ป่วยกลับบ้านแล้ว 14 ราย จากจำนวน 212 ราย (6.6%) ในช่วงระยะเวลาตั้งแต่ 5 สัปดาห์จนถึง 15 สัปดาห์หลังจากที่มีอาการ ภูมิต้านทานที่เกิดขึ้นจากผู้ป่วยที่มีอาการน้อย จะมีภูมิต้านทานต่ำกว่าผู้มีอาการมาก หรือปอดบวม การตรวจภูมิต้านทาน จากการติดตามของเราในผู้ป่วย 217 ราย ที่หายจากโควิด-19 แล้วในช่วง 4 สัปดาห์ถึง 14 สัปดาห์จะตรวจไม่พบภูมิต้านทาน IgG ประมาณ 12 เปอร์เซ็นต์ ส่วนใหญ่จะเป็นผู้มีอาการน้อย เราตรวจทั้งภูมิต้านทานต่อ spike protein และ neucleocapsid จากการศึกษาในอดีต coronavirus ทั่วไปที่ทำให้เกิดหวัด ภูมิต้านทานที่เกิดขึ้นค่อนข้างต่ำ และลดลงอย่างรวดเร็ว ทำให้เป็นแล้วเป็นอีกได้ เช่นเดียวกับโรคทางเดินหายใจทั่วไป เช่น RSV Rhinovirus เป็นแล้วเป็นอีกได้ ไม่แปลกเลยที่ RSV ในเด็กบางคนเป็นทุกปี เพราะเชื้อจะอยู่ในระบบทางเดินหายใจส่วนต้นเป็นส่วนใหญ่ และภูมิต้านทานที่เกิดขึ้นจึงไม่อยู่นาน และไม่สามารถปกป้องกันเป็นซ้ำได้ เช่นเดียวกัน โควิด-19 ในผู้ที่มีอาการน้อย และถ้าภูมิต้านทานต่ำ และไม่อยู่นานก็จะมีโอกาสเป็นซ้ำได้อีก คงจะต้องติดตามต่อไปว่าจะพบได้บ่อยแค่ไหน เพราะการระบาดของโรคนี้เพิ่งเป็นมาแค่ 9 เดือน คงจะก็มีข้อมูลการเป็นซ้ำเพิ่มขึ้น

ระบบภูมิต้านทานกับการติดเชื้อซ้ำของโควิด-19 จะมีความสำคัญมากกับวัคซีนที่กำลังพัฒนาในการป้องกันโรค รวมทั้งภูมิที่เกิดขึ้น จะส่งเสริมการเกิดโรคครั้งที่ 2 หรือไม่ การศึกษาภูมิระยะยาวของผู้ที่หายป่วย จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องทำการศึกษา ขณะนี้ผมและคณะร่วมกับสำนักอนามัยและการแพทย์ของกรุงเทพมหานคร และศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ กำลังทำการศึกษาติดตามภูมิต้านทานในผู้ที่หายป่วยจากโควิด-19 ระยะยาวให้ถึง 1 ปี ขณะนี้เข้าสู่เดือนที่ 6 แล้ว ขอเชิญชวนผู้ที่หายจากโรค ติดตามระดับภูมิต้านทาน เพื่อเป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับการพัฒนาวัคซีนต่อไป”