รายการ ฅนจริงใจไม่ท้อ วันเสาร์ที่ 23 กรกฎาคม 2565 ที่ผ่านมา พาคุณผู้ชมไปรู้จัก “ป้าสะอาด” ที่ยึดอาชีพรับจ้างและทำข้าวต้มมัดขาย หาเลี้ยงครอบครัวที่มีทั้งน้องชายสติไม่สมประกอบ และหลานสาววัยเรียนอีก 2 ชีวิต
ป้าสะอาด อ่อนประสพ กับวัย 68 ใช้ชีวิตอยู่กับน้องชายที่สติไม่ค่อยสมประกอบ และหลานสาว 2 คนในวัยเรียน ที่ อ.อัมพวา จ.สมุทรสงคราม
ด้วยเกิดมาในครอบครัวยากจน ป้าสะอาดจึงไม่มีโอกาสได้เรียนหนังสือเหมือนเด็กทั่วไป เมื่อโตขึ้น จึงเข้ามาทำงานรับจ้างในกรุงเทพฯ ก่อนจะกลับไปใช้ชีวิตในบั้นปลายที่บ้านเกิดอีกครั้งเมื่อ 10 กว่าปีที่ผ่านมา
“ดั้งเดิม เข้ากรุงเทพฯ ตั้งแต่อายุ ยังไม่ทำบัตรประชาชน เป็นลูกจ้างเขา เพราะไม่ได้เรียนหนังสือ ได้เดือนละ 300 ตอนนั้นมามันเป็นบ้านสังกะสีแบบนี้ ก็ทำเพิงอยู่ มาประมาณ 10 กว่าปีได้แล้ว ก็อยู่เรื่อยมา จนที่นี่เขาให้ช่วยทำงาน”
บ้านที่ป้าสะอาดอาศัยอยู่กับน้องชายและหลาน ตั้งอยู่บนพื้นที่สวนผลไม้ของผู้ใจบุญที่อนุญาตให้ครอบครัวของป้าอาศัยอยู่ได้ตั้งแต่รุ่นคุณแม่ของป้ายังมีชีวิตอยู่เมื่อหลายสิบปีก่อน
ป้าสะอาดต้องเป็นเสาหลักทำงานหารายได้เลี้ยงน้องชายและหลานๆ ด้วยการทำข้าวต้มมัดขาย หากไม่มีคนสั่งข้าวต้มมัด ก็ทำงานรับจ้างทั่วไป
“(ถาม-ทุกวันนี้ป้าทำอะไรบ้าง?) ถ้าว่างก็เหลาไม้กวาด ไม่นั่นก็ฉีกใบตองแห้ง ถ้าไม่มีคนสั่งทำขนม ใครจ้างก็ไป ได้นิดหน่อยก็เอา บางวันก็ไม่ได้สักบาทเดียว เพราะไม่มีใครจ้าง เพราะเห็นว่าป้าแก่แล้ว”
น้องชายสติไม่สมประกอบ หลังรักษา อาการดีขึ้น
“น้องชายทำงานก็ไม่ได้ ไม่มีใครจ้าง เขาว่าประสาทมันหลอน (ถาม-น้องชายมาอยู่นี่ได้ยังไง?) เขาอยู่กับแม่นานแล้ว พอแม่สิ้นแล้ว ป้าก็ต้องรับผิดชอบ ป้าก็ต้องเลี้ยงเขาไป (ถาม-ทุกวันนี้สุขภาพเขาเป็นยังไง?) เขาเริ่มดีขึ้น ไปหาหมอ ก่อนหน้านี้ เดินด่าทั้งวัน ไล่ตีด้วย คล้ายๆ ประสาท เห็นคนมาฆ่าเขา เขาไล่ มีอาการอย่างนี้มาตลอดตั้งแต่โดนตี พอแม่ตาย เลยพาเขาไปรักษา เลยดีขึ้น”
รับภาระดูแลหลานสาว 2 ชีวิต!!
“(ถาม-หลาน 2 คนมาอยู่กับเราตั้งแต่เมื่อไหร่?) เขาอยู่กับพ่อเขาที่กรุงเทพฯ ทีนี้พ่อเขามีเมียใหม่ เมียใหม่เขาใจร้าย เป็นญาติ ก็เลยไปรับมันมา (ถาม-แล้วค่าเลี้ยงดู?) ก็ย่ามันนี่แหละ พ่อมันมีปัญญาที่ไหน นานๆ แม่มันจะส่งมาให้สักที ตอนโรงเรียนเปิดเทอม แม่มันส่งมา 5,000 ก็ใช้จ่ายซื้อเสื้อผ้าอะไร มันก็ไม่พอใช้หรอก (ถาม-แม่เขาก็ยังส่งเสีย?) เขาก็ให้ ตอนนี้แม่เขาทำงานอยู่เมืองนอก เขาก็พอมี แต่เขามีผัวใหม่ เขาก็ต้องอยู่กับผัวใหม่”
ขายข้าวต้มมัดราคาถูก เพราะวัตถุดิบไม่ต้องซื้อ
“(ถาม-ขายมัดเท่าไหร่?) 5 บาท (ถาม-วันหนึ่งทำเยอะไหม?) บางทีก็เป็นร้อยๆ มัด (ถาม-ถ้าขายได้ 100-200 มัด กำไรเท่าไหร่?) ถ้า 100 มัด ก็ได้ 500 บาท หักต้นทุน ก็เหลือ 200 กว่าบาท เราไม่ได้ลงทุนอะไรมาก ใบตองเขาก็ให้ มะพร้าวเขาก็ให้ กล้วย บางทีไม่ได้ซื้อเลย เขาก็ให้ ที่ทำๆ นี่ เพราะเขาให้กล้วย ที่นี่สวนกล้วยมันเยอะ ถ่านเราก็ไม่ได้ซื้อ”
นอกเหนือจากข้าวต้มมัด ซึ่งป้าสะอาดไม่ได้ทำขายทุกวัน เพราะกลัวคนเบื่อ ยังมีงานรับจ้างทั่วไปที่ช่วยให้ป้ามีรายได้เสริมมาดูแลครอบครัวได้
“แล้วแต่คนเขาจ้าง บางทีไปเก็บมะพร้าว เขาขึ้น แล้วให้เราไปเก็บ ถ้ามะพร้าวเยอะ เขาให้วันละ 400 ถ้าน้อยหน่อย เขาก็ให้ 300 ออกไป 7 โมง บางทีบ่ายถึงบ้านแล้ว เก็บเสร็จ เขาก็ให้ 300 ถ้าเย็นหน่อย เขาก็ให้ 400-500”
“ถ้าหน้าลิ้นจี่ เขาก็จ้าง เอามาแต่งและทำช่อให้เขา แล้วเขาก็มาซื้อไปบรรจุเข่ง (ถาม-มีไหมวันไหนที่ไม่มีงานเลย?) ก็มีบ้างที่ไม่มีเลย ไม่ได้รายได้เลย ถ้าวันไหนไม่มี เราก็นั่งทำไม้กวาด ฉีกใบตองแห้ง (ถาม-เก็บใบตองมาจากที่ไหน?) ตามสวน (ถาม-ที่เราไปเก็บที่ใคร?) ที่คนอื่น เขาให้เก็บ เอามาฉีกและทำเป็นมัดขาย โลละ 25 บาท (ถาม-ใบตองแห้งเอาไปทำอะไร?) เขาเอาไปทำกระทงขนมเข่ง ใส่ของได้”
ชีวิตเน้นกินอยู่อย่างประหยัด ไม่กู้หนี้ยืมสิน!!
“ก็ประหยัดกินประหยัดใช้ (ถาม-ถ้าวันหนึ่งได้มา 200-300 แบ่งใช้จ่ายยังไง?) ถ้ากับข้าว โดยมากจะซื้อโครงไก่มาต้ม มาทอด ต้มกับผักให้เขากิน บางทีก็ซื้ออะไรมาแกง (ถาม-เนื้อหมูเนื้อไก่ได้กินไหม?) ไม่ค่อยได้กิน นานๆ กินที นอกจากมีตังค์ดีๆ ถึงจะได้ซื้อกิน (ถาม-มีไหมไม่มีตังค์ซื้ออาหารให้หลานกิน?) ไม่มีก็ต้องหาให้มี เพราะเด็กไม่รู้เรื่องว่าผู้ใหญ่จะมีไม่มี มีบ้าง จะมากจะน้อยก็ต้องมี ไม่มีการกู้ตังค์ใครใช้ และไม่ยืมด้วย (ถาม-เคยคิดพึ่งพาให้คนอื่นมาช่วยเหลือเราไหม?) ไม่อยากคิด พี่น้องยังไม่อยากคิดช่วยเลย เราทำของเราเองดีที่สุด เหนื่อยเอง ทำเอง กินเองสบายใจกว่า”
หลานไม่ดูดาย ช่วยแบ่งเบาภาระย่า
“(ถาม-เด็กๆ เขารู้ไหมว่าป้าต้องเหนื่อยและไม่ค่อยมีเงิน?) เขาก็รู้ เขาก็ช่วย เมื่อคืนเขาก็ช่วยมัดข้าวต้มมัดจนดึก คนเล็กกลับมา เขาก็ช่วยล้างถ้วยชาม เก็บเรียบร้อย เขาทำเขาเอง เสร็จแล้วก็ไปนั่งทำการบ้านเขา 2-3 ทุ่ม บางคืนย่าทำข้าวต้มมัดไม่เยอะ 50-60 มัด ย่าบอกนอนเถอะ ไม่ต้องช่วยย่าหรอก เดี๋ยวย่าทำเอง เขาก็นอน บางทีไปขนไม้ เสาร์อาทิตย์เขาก็ไปช่วยทำ งานที่ย่าทำ เขาก็ช่วยตั้งแต่เล็กๆ”
“(ถาม-สงสารย่าไหม ย่าทำงานเหนื่อย?) สงสารค่ะ (ถาม-รู้ใช่ไหมย่าทำงานหนักเพื่อมาดูแลเรา?) รู้ค่ะ (ถาม-ต่อไปหนูโตขึ้น หนูจะช่วยย่ายังไง?) ช่วยย่าทำมาหากินค่ะ” ฟ้าคราม รำพึงกิจ หลานป้าสะอาด
อยากให้หลานเรียนเก่งๆ จะได้ไม่ลำบากเหมือนย่า
“ให้เขามีความรู้เยอะๆ บอกให้เขาเรียนหนังสือเก่งๆ บอกว่าย่าลำบาก เพราะย่าไม่มีความรู้ ยายชวดกับตาชวดจน ไม่มีเงินส่งเสียให้เรียน ตี 5 ก็ต้องออกทำงาน สมัยก่อนขึ้นตาลกัน ที่ทำน้ำตาลมะพร้าว”
หลังการระบาดของโควิด-19 ป้าสะอาดทำมาหากินลำบากขึ้น โชคดีได้รับการช่วยเหลืออนุเคราะห์ข้าวสารอาหารแห้งและปัจจัยบางส่วนจากหลวงพ่อแดง (พระครูพิศิษฏ์ประชานาถ) เจ้าอาวาสวัดอินทาราม จ.สมุทรสงคราม
แม้ลำบาก แต่ไม่ทุกข์ เพราะไม่มีหนี้!!
“(ถาม-ผ่านความลำบากมาเยอะ มีวันไหนที่ท้อ เบื่อ ไม่อยากทำอะไรไหม?) บางทีวันไหนท้อ ขี้เกียจ มันมีวันขี้เกียจเหมือนกันนะ ไม่ใช่ไม่มี เวลามันเมื่อยมันล้า วันนั้นไม่อยากจะออกจากบ้าน อยากจะนอนอยู่อย่างนั้น พอหายก็ไปต่อ (ถาม-บางทีเราก็ทำเต็มที่แล้ว มันก็ยังไม่ดีขึ้น มันไม่พอ ทำให้จิตใจเราห่อเหี่ยวไหม?) เฉยๆ เราไม่มีหนี้ เราไม่ทุกข์ ถ้ามีหนี้มีสินสิ เราต้องขวนขวายหาเงินใช้หนี้เขาสิ มันทุกข์ตอนนี้แหละ นี่เราไม่มีหนี้”
ดูแลน้องชาย-หลานได้เท่าที่มีชีวิตอยู่ หากวันใดป้าไม่อยู่แล้ว คิดว่าทุกคนคงโตพอที่จะช่วยเหลือตัวเองได้
“น้องชายเราก็ยังไม่รู้ เขาจะทำยังไง เขาหายแล้วเขาจะหางานทำหรือเปล่า เขาก็นั่งอยู่นั่น เราจะช่วยตลอดไปก็ไม่ไหว ถ้าย่าตาย เด็กสองคนก็คงไม่อยู่หรอกที่นี่ คงให้น้องชายอยู่ เพราะเขาอยู่ได้ตลอด (ถาม-แล้วเด็กจะไปอยู่ไหน?) เด็กคงเข้าไปทำงานในกรุงเทพฯ ไปอยู่กับพ่อเขา (ถาม-ไปอยู่สภาพแวดล้อมเดิม?) เขาโตแล้วนะ เขาคงช่วยเหลือตัวเองได้แล้ว ก็สอนเขาแล้วนี่ บอกถ้าย่าไม่อยู่ ไปอยู่กรุงเทพฯ ก็ช่วยเหลือตัวเองนะ มึงอย่าไปเชื่อใครง่ายๆ นะ ก็ช่วยได้แค่นี้แหละ”
หากท่านใดต้องการช่วยเหลือครอบครัวของป้าสะอาดสามารถโอนเงินไปได้ที่ ธนาคารออมสิน สาขาอัมพวา ชื่อบัญชี นางสาวสะอาด อ่อนประสพ เลขบัญชี0-201-929-7691-6
คลิกชมรายการ ฅนจริงใจไม่ท้อ ตอน “คุณป้าสะอาด...ผู้พอเพียง”
https://www.youtube.com/watch?v=CnP7vesDxSU
ติดตามรับชมรายการ ฅนจริงใจไม่ท้อ ได้ ทุกวันเสาร์ เวลา 09.00-09.30 น. ทางสถานีโทรทัศน์ NEWS1 ( IPM ช่อง 64 / PSI ช่อง 211 )
หรือรับชมรายการย้อนหลังได้ที่เพจ ฅนจริงใจไม่ท้อhttps://web.facebook.com/KonJingJaimaitor/
หรือยูทูบฅนจริงใจไม่ท้อhttps://www.youtube.com/channel/UCsb4sLqdHs35km4uQ_tOCjQ/videos
