กทปส. จับมือ สมาคมล่ามภาษามือแห่งประเทศไทย เตรียมเปิดหลักสูตร “ทักษะสำคัญของล่ามภาษามือ” ภายใต้โครงการ “พัฒนาระดับความรู้ ความสามารถล่ามภาษามือสำหรับกิจการโทรทัศน์” ถ่ายทอดข้อความสู่เสียงให้คนพิการทางการได้ยิน เท่าเทียมกับบุคคลทั่วไป ตั้งเป้าปั้นล่ามภาษามือป้อนกิจการโทรทัศน์เพิ่ม 50 คน
นายนิพนธ์ จงวิชิต ผู้อำนวยการ กองทุนวิจัยและพัฒนา กิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคม เพื่อประโยชน์สาธารณะ (กทปส.) เปิดเผยว่า ปัจจุบันภาพของความเหลื่อมล้ำด้านการเข้าถึง การรับรู้ และการใช้ประโยชน์ข้อมูลข่าวสาร ยังพบเห็นได้ต่อเนื่อง โดยเฉพาะในกลุ่มคนพิการทางการได้ยิน และสื่อความหมาย โดยข้อมูลสถานการณ์ด้านคนพิการในประเทศไทย จากกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ปี2563 พบว่า มีกลุ่มคนพิการทางการได้ยิน และสื่อความหมาย ที่มีกว่า 3.88 แสนคน คิดเป็น 18.86% ของคนพิการทั้งหมด
นอกจากนี้ ยังพบข้อจำกัดด้านความเข้าใจของ “ล่ามภาษามือ” ในปัจจุบัน ที่ไม่สามารถสื่อสารหรือถ่ายทอดข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับคนพิการได้อย่างมีประสิทธิภาพ กทปส. จึงจัดสรรงบประมาณ 3.3 ล้านบาท อุดหนุนการพัฒนาหลักสูตร “ทักษะสำคัญของล่ามภาษามือ” ภายใต้โครงการ “พัฒนาระดับความรู้ ความสามารถล่ามภาษามือสำหรับกิจการโทรทัศน์” ของสมาคมล่ามภาษามือแห่งประเทศไทย เพื่อทลายข้อจำกัด และสร้างโอกาสการเข้าถึง/รับรู้ และใช้ประโยชน์จากรายการของกิจการโทรทัศน์ ผ่านบริการล่ามภาษามือ สื่อกลางเชื่อมโลกแห่งข่าวสาร ได้อย่างเสมอภาคกับบุคคลทั่วไป พร้อมตั้งเป้า ปี 2564 คนพิการทางการได้ยินและสื่อความหมายต้องถึงสื่อเพิ่มขึ้น
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.โสภณ ชัยวัฒนกุลวานิช นายกสมาคมล่ามภาษามือแห่งประเทศไทย หัวหน้าโครงการวิจัย “ล่ามภาษามือ” กล่าวเพิ่มเติมว่า “ล่ามในกิจการโทรทัศน์” ผู้ทำหน้าที่เผยแพร่ข้อมูลหรือข่าวสารสาธารณะ จำเป็นต้องมีความรู้ ความเข้าใจในเรื่องต่างๆ ที่กว้างขวาง มากไปกว่าการเป็นล่ามภาษามือทั่วไป โดยหากล่ามภาษามือในกิจการโทรทัศน์มีความเข้าใจ และมีความคุ้นชินกับคำ จะสามารถแปลง “ข้อความ” สู่ “เสียง” ในรูปแบบภาษามือ ให้คนพิการด้านการได้ยิน สามารถเข้าใจได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ดังนั้นหลักสูตร “ทักษะสำคัญของล่ามภาษามือ” จึงมีส่วนสำคัญในการสนับสนุนและเติมเต็มศักยภาพของล่ามภาษามือ ใน 2 ด้านสำคัญ ดังนี้
· ความรู้พื้นฐานของล่าม “ล่ามภาษามือ” จะต้องมีความรู้ความสามารถในเรื่องหลักจรรยาบรรณสื่อ สิทธิและหลักกฎหมาย ที่เกี่ยวข้องกับกิจการกระจายเสียง และกิจการโทรทัศน์ มีความรู้ความเข้าใจด้านวัฒนธรรม และมีเจตคติที่ดีต่อคนพิการทางการได้ยินและสื่อความหมาย รวมถึงหลักปฏิบัติและจรรยาบรรณของล่ามภาษามือ
· ความสามารถในการสื่อความหมาย ล่ามภาษามือที่ดี จะต้องมีทักษะในการฟัง การจับประเด็น พร้อมถ่ายทอด “ข้อความ” เป็น “เสียง” ได้อย่างถูกต้อง ทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ นอกจากนี้ ยังต้องมีพื้นฐานความรู้ความเข้าใจ ในสถานการณ์ที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่อง อาทิ เศรษฐกิจ สังคม เทคโนโลยี สถานการณ์ทางการเมือง รวมถึงคำศัพท์ภาษาอังกฤษที่จำเป็น ที่มีการปรับใช้ในบริบทหรือเหตุการณ์ต่าง ๆ จำนวนมาก
สำหรับรายละเอียดการฝึกอบรม สมาคมล่ามภาษามือฯ ได้ร่วมมือกับหน่วยงานพันธมิตรในหลายภาคส่วน ทั้งสมาคมคนหูหนวกแห่งประเทศไทย (สหท.) และนักวิชาการ/ผู้เชี่ยวชาญด้านภาษาศาสตร์ ร่วมกันวางกรอบการพัฒนาหลักสูตรดังกล่าว ใน 4 ขั้นตอน ครอบคลุมระยะเวลา 12 เดือน คือ
1. เก็บข้อมูลภาคสนาม โดยการลงพื้นที่สำรวจข้อจำกัดและความต้องการของล่ามภาษามือ 2. วิเคราะห์ข้อมูลที่ล่ามต้องการ เพื่อเป็นกรอบในการออกแบบหลักสูตรการเรียนการสอน 3. ออกแบบหลักสูตรที่มุ่งเพิ่มศักยภาพสำคัญของล่าม และ 4. พัฒนาความรู้ความสามารถที่จำเป็นต่อกิจการโทรทัศน์ โดยตั้งเป้าพัฒนาศักยภาพล่ามภาษามือในกิจการโทรทัศน์รวม 50 คน ผ่านการแบ่งกลุ่มอบรม 3 รุ่น ใน 5 วัน จากปัจจุบันประเทศไทยมีล่ามภาษามือ ที่ให้บริการในกิจการโทรทัศน์ประมาณ 50 คน
