รายการ ฅนจริงใจไม่ท้อ วันเสาร์ที่ 22 มิถุนายน 2562 พาคุณผู้ชมไปรู้จัก “ทัศน์พล” คนพิทักษ์ป่า ผู้ที่ทุ่มเทแรงกาย แรงใจ ฟื้นฟูป่าต้นน้ำที่ถูกทำลายจากไฟป่า ให้กลับมาอุดมสมบูรณ์อีกครั้งเท่าที่สองมือของเขาจะทำได้ โดยหวังเพียงได้เห็น “ต้นไม้รอดจากไฟ” และ “ฝายมีน้ำเต็ม”
ทัศน์พล ผลถาวร หนุ่ม จ.สิงห์บุรี ลูกชาวนา ที่แม้บ้านจะอยู่ใกล้ธรรมชาติอย่างภูเขา แต่เขาไม่เคยรู้ว่า ป่าต้นน้ำสำคัญอย่างไร กระทั่งวันหนึ่งได้ประจักษ์แก่สายตาตัวเองว่า ถ้าป่าต้นน้ำมีความอุดมสมบูรณ์ ทุกอย่างที่อยู่ปลายน้ำก็จะสมบูรณ์ไปด้วย แต่ถ้าป่าต้นน้ำไม่สมบูรณ์หรือถูกทำลาย คนที่อยู่ปลายน้ำก็จะลำบากไปด้วยเช่นกัน เขาจึงเกิดความคิดว่า “ถ้าป่าต้นน้ำไม่สมบูรณ์ เราก็ทำให้มันสมบูรณ์ซะ อะไรที่มันเสียหาย เราก็ซ่อมแซม”
ความคิดที่อยากฟื้นฟูป่าของเขา เริ่มขึ้นหลังเปิดร้านขายอุปกรณ์ตกปลาใน จ.สมุทรปราการ เขาจึงตัดสินใจย้ายร้านไปอยู่ใกล้กับธรรมชาติมากขึ้นที่ อ.สวนผึ้ง จ.ราชบุรี
“มาเที่ยวที่นี่บ่อยในช่วงเวลานั้น มาทำเรื่องอนุรักษ์ มาเที่ยวต้นน้ำลำห้วย ต้นน้ำลำธาร เที่ยวป่า ถ่ายรูปกล้วยไม้บ้าง อะไรบ้าง เลยบอก เดี๋ยวมาหาห้องแถวเช่าที่นี่สักที่หนึ่งดีกว่า เลยตัดสินใจมาอยู่ วันแรกๆ มาอยู่ปุ๊บ เริ่มต้นจาก มีอุปกรณ์ตกปลาไม่เยอะเท่าไหร่ขนเอามาขาย แล้วมันก็มีช่วงเวลาว่าง ทำอะไรดี หลังจากไปเที่ยวป่า ได้เห็นภูเขาโดนทำลาย ต้นไม่เสียหาย ปลูกป่าดีไหม ทำต้นไม้ขึ้นมาทดแทนของเก่าที่มันเสียหายไป”
“ก็เริ่มคิดที่จะเพาะกล้า ตอนนั้นเราไม่รู้จักว่าเราจะไปเอากล้าจากใคร ไม่มีตังค์ที่จะไปซื้อกล้าจากใคร ทางเดียวคือเราไปหาเมล็ดพันธุ์ และมาปลูก และเมล็ดพันธุ์ไม้ป่าคือเมล็ดพันธุ์อะไรบ้าง เราก็ดูจากพื้นที่ มีต้นมะค่า มะค่าโมง มะค่าแต้ ต้นสำโรง เราก็พยายามไปหาเมล็ดพวกนั้นมา แล้วก็เริ่มเพาะประมาณเดือน พ.ค. มิ.ย. ก.ค.ปลูกได้แล้ว ช่วงนั้นฤดูฝน ก็จะขนต้นกล้าพวกนี้ขึ้นรถ ตอนนั้นใช้รถจี๊ปคาริเบียน ก็ขนต้นกล้าขึ้นไป แล้วก็ไปปลูกตามที่ต่างๆ ที่มันเสื่อมโทรม”
ปลูกป่าไม่พอ มีงานเพิ่ม “ดับไฟป่า-ทำแนวกันไฟ”
“เริ่มต้นปีแรก ผมเอาต้นกล้าที่เพาะได้ไปปลูกในพื้นที่เสื่อมโทรม คือพื้นที่ที่โดนไฟไหม้ ลืมคิดไปว่า ตรงนี้มันเคยโดนไฟไหม้ ปรากฏพอถึงฤดูแล้งปุ๊บ ไฟก็ไหม้อีก ต้นกล้าผมไม่เหลือเลย มันก็เลยต้องเพิ่มงานขึ้นมาอีกชิ้นหนึ่ง คือการทำแนวกันไฟก่อนที่ไฟป่าจะมา เรามีเวลาว่าง เราก็จะไปช่วยเขาดับไฟ หรือบางทีไปคนเดียว ก็เคย ก็เอาเครื่องพ่นปุ๋ย มาดัดแปลงเป็นเครื่องพ่นลม เอาไปพ่นใบไม้ให้มันห่างออกจากไฟ หรือไม่ก็เข้าไปดับไฟเลย นั่นก็เลยเป็นงานอีกชิ้นหนึ่งในช่วงฤดูไฟป่า จะเกิดประมาณ ก.พ.ถึง เม.ย. ซึ่งส่วนมากไฟที่เกิดขึ้นไม่ได้เกิดจากป่า (ถาม-เกิดจากอะไร?) เกิดจากน้ำมือคนนี่แหละ”
ดีใจ หลังทำแนวกันไฟ ทำให้ปีต่อมา ต้นไม้ที่ปลูกรอดจากไฟ แต่ยังได้งานเพิ่ม “สร้างฝายกักเก็บน้ำ”
“ปีที่ 2 หลังจากปลูกไปแล้ว พอเราทำแนวกันไฟ ต้นไม้รอดจากไฟ ดีใจ แต่บางทีน้ำที่เราเห็นในลำห้วยมันแห้ง ฝนมันไม่ตก พอมันแห้งมากๆ ไฟที่มันเกิดขึ้น มันทำให้น้ำในห้วยแห้งไปด้วย มันก็เลยไม่เหลือน้ำในลำห้วยลงมาหล่อเลี้ยงผู้คนข้างล่าง ทำอย่างไรจะเก็บน้ำตรงนั้นไว้ได้เยอะๆ นอกจากทำแนวกันไฟแล้ว เราก็ทำฝายชะลอน้ำเล็กๆ ไว้ก่อน”
นอกจากทำฝายกักเก็บน้ำแล้ว แต่ละปีที่ผ่านไป คุณทัศน์พลยังต้องคอยขึ้นไปดูด้วยว่า ฝายที่สร้างไว้ชำรุดหรือต้องซ่อมแซมหรือไม่
“ปกติแล้ว ช่วงหน้าฝน น้ำจะเยอะ ทำให้ฝายบางส่วนชำรุดไป เลยต้องขึ้นไปดู ถ้าซ่อมได้ ก็จะซ่อม”
ทุนรอนไม่ค่อยมี เคยต้องแก้ปัญหาด้วยการจัดทริปเที่ยว หาทุนสร้างฝายกักเก็บน้ำ
“มีอยู่ปีหนึ่ง ปีที่ผมจะทำฝายในลำห้วยนี่แหละ ปีนั้นยังไม่มีตังค์เลย ทุนน้อยมาก ทำอย่างไรดีนะ คิดว่าเราน่าจะทำทริปเที่ยวดีไหม เรามีรถ เรามีกล้องถ่ายภาพ เราสามารถพานักท่องเที่ยวไปทำกิจกรรมต่างๆ ได้ เลยจัดเป็นทริปเที่ยว 2 วัน 1 คืน มา 2-3 คน ก็อยู่ประมาณ 3,000 บาท มีอาหาร มีเต๊นท์ ที่พักพร้อมเลย และพาขึ้นไปบนเขาถ่ายรูป ก็เปิดรับ ปีนั้นแค่ปีเดียว เยอะนะ พอลงจากเขามาเสร็จ ชุดต่อไปขึ้นเลย สลับตลอดเวลาเลย ถือว่าประสบความสำเร็จพอสมควร หลังจากทั้งทำอยู่ไม่น่าจะเกิน 20 ทริป ผมเลิก ไม่จัดอีกเลย ถือว่าพอแล้ว”
ทุกครั้งที่คุณทัศน์พลขึ้นเขาเข้าป่าเพื่ออนุรักษ์ต้นไม้และสายน้ำไว้ เขาจะนำสิ่งที่ทำมาถ่ายทอดลงเฟซบุ๊ก ซึ่งทำให้มีผู้สนใจ ทั้งในแง่ขอร่วมกิจกรรม และบริจาคสิ่งของหรือปัจจัยเพื่อสนับสนุนการฟื้นฟูและอนุรักษ์ป่า
แต่การที่มีผู้คนเริ่มบริจาคมากเข้าๆ ก็ทำให้คุณทัศน์พลถูกมองไม่ดีจากสายตาใครบางคน และนั่นก็ทำให้เขาเกิดถอดใจ จนเกือบเลิกเป็น “คนพิทักษ์ป่า”
“ตอนทำแรกๆ ถือว่ามีคนสนับสนุนเข้ามาเยอะนะ แต่มีอยู่ช่วงหนึ่ง พอเราโพสต์หนักๆ ปุ๊บ คนโน้นก็อยากให้ คนนี้ก็อยากบริจาค พอมีตัวเงินมากๆ ปุ๊บ จะมีคนมองอีกมุมหนึ่งว่า เราเอาป่าไปหากิน จากนั้นมา ทุกอย่างจบเลย ผมไม่รับ ไม่เอาอะไรเลย ไม่รับบริจาคใดๆ ทั้งสิ้น ผมจะทำในส่วนที่ผมทำได้ ปัจจุบันสิ่งที่ผมทำมาตลอด มันทำให้ธุรกิจของผมมันดีขึ้น ชีวิตผมดีขึ้น ผมจึงมีความพร้อมมากขึ้นกว่าแต่ก่อน แต่ก่อนผมมีแค่กำลัง ทุนรอนไม่มีหรอก อาศัยคนโน้นคนนี้มาช่วยบ้าง แต่ปัจจุบันไม่ต้องแล้ว ทั้งกำลัง ทั้งทุนรอน ผมมีพร้อมที่จะไปทำแล้ว”
“(ถาม-วันที่เจอแรงเสียดทาน รู้สึกอย่างไร?) ตอนนั้นมีอยู่ช่วงหนึ่ง ผมเขียนประกาศเลยว่า ขอลาออกจากคนพิทักษ์ป่า คิดจะล้มเลิก เขียนอย่างนั้นเสร็จ กลับมาทำธุรกิจของตัวเอง ทุกอย่างมันขยับดีขึ้น ก็คิดว่ามันน่าจะเป็นส่วนหนึ่งที่เราเคยทำดีให้กับแผ่นดินไว้ จนทำให้ชีวิตเราดีขึ้น ไม่ต้องไปลาออกมันหรอก ครั้งนี้ขอไปทำเงียบๆ ขอไปทำลำพัง โดยไม่ต้องไปขอรับบริจาคจากใคร ไม่ต้องบอกจะทำโครงการโน่นนี่นั่น คว้ากระสอบ คว้าต้นกล้าต่างๆ ขึ้นรถมอเตอร์ไซค์ แล้วเราก็ขับไปในที่ที่เราต้องการไปทำเลย แล้วเดี๋ยวค่อยเอาภาพมาลง ไปทำก่อน แล้วค่อยมาบอกดีกว่า”
ปัจจุบัน ยังคงมีเพื่อนพ้องน้องพี่จากที่ต่างๆ แวะเวียนมาช่วยคุณทัศน์พลปลูกป่า ทำฝายต่างๆ อยู่เสมอ
สุขใจได้เห็น “ความสำเร็จ” ของงานที่ได้ทุ่มเทลงไป
“เราเห็นความสำเร็จ เราทำฝายลำห้วยนี้ กลายเป็นมีน้ำอยู่ตลอด ไม่เคยแห้งเหือดอีกเลย เดินเข้ามาเมื่อไหร่ มีความสุข มีอยู่ครั้งหนึ่ง ผมเคยไปทำฝายที่ที่ไม่เคยมีน้ำมาก่อนเลย หนนั้นเดินเข้าไป น้ำมันเต็มฝายหมดเลย มีความสุขมาก มันทำให้เรามีกำลังใจที่จะเดินต่อ ที่จะทำต่อ ปลูกต้นไม้ก็เหมือนกัน หลังจากที่ปลูก โดนไฟๆ วันหนึ่งต้นไม้ที่ปลูกไว้ มันโต ไม่โดนไฟ มันก็ยิ่งมีกำลังใจมากขึ้น”
สุขยิ่งขึ้น เมื่อได้เป็นแบบอย่างให้ผู้อื่นนำไปต่อยอด
“ดีใจ มีความสุขที่คนอื่นได้เห็นสิ่งที่เราทำ และมีบางคนที่เอาบางส่วนบางสิ่งของผมไปต่อยอดไปทำที่อื่น ทำให้ผมมีความสุข”
ยืนยัน จะเดินหน้าอนุรักษ์-พิทักษ์ความอุดมสมบูรณ์ของป่าต้นน้ำต่อไปเรื่อยๆ
“ก็คงทำแบบนี้ไปเรื่อยๆ ผมว่าผมยังแข็งแรงอยู่นะ อาจจะมีช่วงปลายปีต้นปีที่ผ่านมา มีเรื่องหัวไหล่ที่ติดอยู่อย่างนี้ พยายามกายภาพตัวเอง ยังสามารถยกกระสอบได้ แต่อาจทำไม่ได้บ่อย น่าจะดีขึ้นในไม่ช้านี้ ยังทำต่อ ยังไม่มีกำหนดว่าจะเกษียณเมื่อไหร่”
ติดตามรับชมรายการ ฅนจริงใจไม่ท้อ ได้ ทุกวันเสาร์ เวลา 09.00-10.00 น. ทางสถานีโทรทัศน์ NEWS1 ( IPM ช่อง 64 / PSI ช่อง 211 )
รับชมรายการย้อนหลังได้ที่เพจ ฅนจริงใจไม่ท้อ https://web.facebook.com/KonJingJaimaitor/
หรือยูทูบฅนจริงใจไม่ท้อ https://www.youtube.com/channel/UCsb4sLqdHs35km4uQ_tOCjQ/videos
