รายการ ฅนจริงใจไม่ท้อ วันเสาร์ที่ 19 มกราคม 2562 พาคุณผู้ชมไปพบกับเรื่องราวของ "พี่โย" พยาบาลที่ทำงานคลุกคลีใกล้ชิดกับชุมชน อุทิศตนและเวลาเพื่อสุขภาพของคนในชุมชนราวกับเป็นญาติของตัวเอง ทั้งยังคิดค้นนวัตกรรมต่างๆ เพื่อช่วยให้ชาวบ้านเข้าถึงการตรวจรักษาอีกด้วย
เมื่อพูดถึง "พยาบาล" หลายคนคิดว่า ต้องทำงานในโรงพยาบาลเท่านั้น แต่สำหรับ อุบลวรรณา เรือนทองดี หรือพี่โย พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ หัวหน้างานส่งเสริมสุขภาพ กลุ่มงานเวชปฏิบัติครอบครัวและชุมชน โรงพยาบาลบางปลาม้า จ.สุพรรณบุรี ไม่ใช่อย่างนั้น เพราะเธอไม่ต้องรอให้ผู้ป่วยมาหาหมอที่โรงพยาบาล ถึงเจอพยาบาลได้ แต่เธอออกไปดูแลชาวบ้านและผู้ป่วยถึงบ้าน ถึงชุมชนที่คนเหล่านั้นพักอาศัยอยู่เลยทีเดียว
"พยาบาลชุมชน คำว่าชุมชน มันอยู่นอกโรงพยาบาลอยู่แล้ว เราได้ใกล้ชิดประชาชนในทุกสถานที่ ทั้งที่บ้านเขา ทั้งที่โรงเรียน ที่วัด ในหมู่บ้าน เราก็ใกล้ชิดกับพวกเขา”
พยาบาลชุมชน แตกต่างจากพยาบาลในโรงพยาบาลทั่วไป เพราะไม่ได้เน้นรักษาหรือบรรเทาอาการหลังป่วย แต่เน้นเชิงป้องกันและส่งเสริมให้ประชาชนรู้จักวิธีดูแลตนเองไม่ให้ป่วยมากกว่า
“สมัยก่อนที่อยู่ศูนย์การแพทย์และอนามัยบางใหญ่ เรารักษาคนไข้อุบัติเหตุ กินยาตาย ปวดท้อง เราตรวจ รักษาให้ยา เย็บแผล ผ่าฝี เขาก็กลับบ้าน 3 วัน 5 วันกลับมา หายเลย แต่พอมาอยู่โรงพยาบาลบางปลาม้า พี่มารับตำแหน่งหัวหน้าฝ่ายส่งเสริมสุขภาพ หัวหน้าฝ่ายส่งเสริมฯ ไม่เคยจ่ายยาสักเม็ด ไม่เคยเย็บแผล แต่มีหน้าที่ส่งเสริมสุขภาพประชาชนทุกกลุ่มวัยให้สุขภาพแข็งแรง ป้องกันโรค”
พี่โยจะหมั่นขับรถไปเยี่ยมเยียนดูแลชาวบ้านในพื้นที่ที่รับผิดชอบ เพื่อสอบถามสารทุกข์สุขดิบหรือติดตามอาการป่วยอยู่เสมอ ราวกับชาวบ้านเป็นญาติของตนเอง จนหลายคนรักพี่โยเหมือนเป็นคนในครอบครัว
“หายากนะ กับคนๆ นี้ แม่เราสูงอยู่แล้ว เขามาให้แม่เรา เรียกว่าเหมือนคนในครอบครัวเลยดีกว่า เราซึ้งใจกับคนๆ นี้มาก เขาบอกว่า โยขอเป็นน้องนะ เพราะพอมาถึง เราจะถาม โยกินข้าวยัง เหมือนพี่สาวถามน้องสาวว่า กินมายัง เราก็เลยรักเขาเหมือนน้องสาว” ละม่อม แดง อาสาสมัครชุมชน เผยความรู้สึกที่รักพี่โยเหมือนน้องสาว
พี่โยไม่ใช่แค่ดูแลสุขภาพของชาวบ้านเท่านั้น แต่ยังห่วงใยถึงชีวิตความเป็นอยู่ของชาวบ้านแต่ละครอบครัวว่ายากลำบากแค่ไหน พร้อมหาวิธีช่วยเหลือ
"บ้านป้าฉวีวรรณ ผู้สูงอายุอยู่กัน 2 คน แต่บันไดบ้านที่ขึ้น ไม่มีราวจับ เสี่ยงต่อการตกบันได และส้วม เป็นแบบนั่งยองแบบโบราณ พี่ก็ไปคุยกับทางเทศบาลว่า สภาพความเป็นอยู่ไม่เหมาะสม เสี่ยงต่อการหกล้ม วิธีการแก้ไขป้องกันหกล้ม คือปรับสิ่งแวดล้อมที่จำเป็นก่อน คือ ราวบันได กับส้วม เพราะถ้าคนแก่ล้ม เสี่ยงต่อข้อสะโพกหัก ถ้าหักแล้ว โอกาสติดเตียงสูงมาก"
ในที่สุด ผลจากการประสานของพี่โย ก็ช่วยลดความเสี่ยงต่อการหกล้มของผู้สูงอายุทั้งสองคนได้ เพราะบันไดบ้านเริ่มมีราวจับ และได้ส้วมที่นั่งสบาย ไม่ต้องนั่้งยองอีกต่อไป
แม้พี่โยจะเป็นพยาบาล ที่มีความสามารถในการรักษาพยาบาลชาวบ้านที่ป่วยอยู่แล้ว แต่บางครั้งปฏิเสธไม่ได้ว่า มีเงื่อนไขบางอย่างที่ไม่เอื้อให้ผู้ป่วยเข้าถึงการตรวจรักษา เช่น การตรวจมะเร็งปากมดลูก ที่ต้องนอนบนขาหยั่ง ชาวบ้านส่วนใหญ่จะไม่อยากตรวจ เพราะอาย พี่โยจึงคิดค้นนวัตกรรมที่เรียกว่า "กางเกงวิเศษ" ขึ้นมา ซึ่งช่วยให้ผู้หญิงกล้าเข้ามาตรวจมะเร็งปากมดลูกมากขึ้น
“พี่รับเรื่องการตรวจมะเร็งปากมดลูก สมัยก่อน ผู้หญิงขึ้นเตียงก็นุ่งผ้าถุง และถลกขึ้นมาหมด มันจะโป๊ ผู้หญิงก็ไม่อยากโป๊ ...จู่ๆ ก็คิดว่า ก็เปิดเฉพาะช่องสิ ก็เลยเป็นที่มาของตัวกางเกงวิเศษ เป็นนวัตกรรม เรียกว่า เครื่องมือพิทักษ์สิทธิสตรีในการตรวจมะเร็งปากมดลูก และไปจดอนุสิทธิบัตร กางเกงธรรมดา เจาะตรงกลาง มีผ้าเตี่ยวปิดด้านหน้า เป็นนวัตกรรมชิ้นแรกที่พี่คิดขึ้นมา แล้วมันก็ได้ผลจริงๆ พอหลังจากนั้น คนมาตรวจมะเร็งปากมดลูกกับพี่เยอะ พอตรวจพบผิดปกติอะไร เราก็ส่งต่อรักษา คุณภาพชีวิตเขาก็ดีขึ้น”
โครงการต่างๆ ที่พี่โยทำ ยังมีอีกมากมาย เช่น ทำ "แผนที่โรค" ขึ้นมา เพื่อใช้วิเคราะห์คัดกรองโรคของสมาชิกในชุมชน, โครงการรักษาสิ่งแวดล้อมเพื่อสุขภาพของคนในชุมชนด้วยรั้วไม้ไผ่กั้นผักตบชวา, โครงการวัคซีนกันเด็กจมน้ำ ด้วยการสอนให้คนในชุมชนรู้จักวิธีช่วยเหลือตนเองและผู้อื่นที่กำลังจะจมน้ำ
เป็นต้น
ซึ่งทุกโครงการที่พี่โยทำ พี่โยจะทำอย่างเต็มที่ และอิ่มเอมใจทุกครั้งที่ได้ทำ แต่ละโครงการไม่เพียงช่วยให้ชุมชนอยู่ได้ แต่ยังทำให้พี่โยมีความสุขที่ด้วย
“ถ้าทำอะไร ได้รับมอบหมายอะไร ก็จะทำเต็มที่ ตัวเองจะมีคติ ถ้าไม่ลองทำ จะรู้เหรอมันจะสำเร็จหรือไม่สำเร็จ เพราะฉะนั้นต้องทำ ทำวิธีนี้ไม่ได้ ก็ย้ายไปอีกวิธี ทำเองไม่ได้ ก็ไปขอความร่วมมือ ความช่วยเหลือจากคนอื่น ไม่เคยท้อ ..เป็นคนไม่ค่อยเก็บอะไรมาคิด พี่คิดว่าถ้าพี่ทำในหน้าที่ของพี่ โดยที่พี่ไม่ได้ทำให้ใครเดือดร้อน อันนั้นพี่มั่นใจเลยว่าพี่จะทำมันต่อ ถ้าเขาไม่ร่วมมือกับพี่ ก็ไม่ได้มีเขาคนเดียว ก็ยังมีอีกตั้งหลายคน พี่ก็ต้องไปแสวงหาวิธี หาเพื่อน"
พี่โยไม่เพียงใส่ใจในสุขภาพของคนในชุมชนที่รับผิดชอบ แต่ยังมีส่วนช่วยอนุรักษ์ศิลปะของพื้นที่อีกด้วย
“รำโทนเป็นศิลปะของพื้นที่ที่นี่ พอเราฟื้นฟูกลับขึ้นมา ส่วนหนึ่งของการรำ มันทำให้เขาได้ขยับร่างกาย ส่วนใหญ่เป็นการยืดเหยียดกล้ามเนื้อ 1.ได้ยืดเหยียด 2. เรื่องการส่งเสริมสุขภาพ ทำให้กล้ามเนื้อแข็งแรง สุขภาพจิตก็จะแข็งแรง เพราะมีพูดคุย แลกเปลี่ยนเฮฮา ปาร์ตี้ ลดความเครียด เจอกันคุยกัน เกิดความสมานฉันท์รักกันในหมู่บ้าน ถามว่าเมื่อก่อนมีเท่าไหร่ มีประมาณ 6 คู่ แต่ตอนนี้เริ่มขยาย และขยายไปพื้นที่อื่น ก็เริ่มที่จะเข้มแข็ง เรื่องการส่งเสริมสุขภาพ บางครั้งต้องใช้เวลาเป็นสิบปีขึ้นไป ถึงจะวัดผลได้ชัดเจน”
ถ้าการทำงานด้วยความรักและเต็มที่กับงาน ทำให้คนเราประสบความสำเร็จในงานนั้น พี่โยคงเป็นเครื่องการันตีได้ กับรางวัลข้าราชการพลเรือนดีเด่นที่ได้รับจากสำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน (ก.พ.) ซึ่งคนรอบข้างและชาวบ้านต่างประจักษ์ดีว่า พี่โยทุ่มเทกับการเป็นพยาบาลขนาดไหน?
“คุณโยเขาช่วยจริงๆ ทำจริงๆ และให้เวลากับที่ทำงาน มืดค่ำก็ยังไม่กลับ บางทีเสาร์-อาทิตย์ยังมาทำงานเลย” ศิริปรียา หอมสุวรรณ อาสาสมัครชุมชน
“พี่โยมีความเข้มแข็ง สู้งาน ทั้งงานราชการ และงานครอบครัว พี่โยไม่เคยขาด ดูแลแม่ซึ่งอายุเยอะด้วย" วาสนา ดอกกระเบา เจ้าหน้าที่สาธารณสุข
“ขอให้กำลังใจหมอโยให้เธอเป็นผู้ที่ประสบความสำเร็จในชีวิต และเป็นต้นแบบของฅนจริงใจไม่ท้อ เพราะเธอเป็นคนทำงานจริง เป็นคนทำงาน และเสียสละจริงๆ มีจิตวิญญาณของความเป็นพยาบาล เป็นพยาบาลมืออาชีพ เป็นบุคคลที่สมควรยกย่อง เชิดชูเกียรติให้สูงขึ้นไป" อ.นิ่มนวล หาญทนงค์ ประธานรับผิดชอบการออกกำลังกาย เทศบาลตำบลโคกคราม อ.บางปลาม้า จ.สุพรรณบุรี
ติดตามรับชมรายการ ฅนจริงใจไม่ท้อ ได้ ทุกวันเสาร์ เวลา 09.00-10.00 น. ทางสถานีโทรทัศน์ NEWS1 ( IPM ช่อง 64 / PSI ช่อง 211 )
รับชมรายการย้อนหลังได้ที่เพจ ฅนจริงใจไม่ท้อ https://web.facebook.com/KonJingJaimaitor/
หรือยูทูบฅนจริงใจไม่ท้อ https://www.youtube.com/channel/UCsb4sLqdHs35km4uQ_tOCjQ/videos
