ลึกทันใจ : รู้ยัง? ชาวบ้านค้าน”ถ่านหิน”ไม่ได้ค้าน”โรงไฟฟ้า”

รายงานพิเศษ ลึกทันใจ ตอน รู้ยัง?ชาวบ้านค้าน”ถ่านหิน”ไม่ได้ค้าน”โรงไฟฟ้า” ออกอากาศทางสถานีโทรทัศน์ผ่านดาวเทียม NEWS1 วันพฤหัสบดีที่ 21 ธันวาคม 2560



ประเด็นคัดค้านของชาวบ้านในพื้นที่ภาคใต้ในเรื่อง “การสร้างโรงไฟฟ้าที่ใช้พลังงานถ่านหิน” ซึ่งชาวบ้านยืนยันว่าคัดค้าน“การใช้ถ่านหิน” ไม่ใช่ “การสร้างโรงไฟฟ้า” เพราะสามารถนำพลังงานอื่น ๆ มาใช้ได้ ทั้งก๊าซธรรมชาติ หรือพลังงานทดแทน เช่น พลังงานลม แสงอาทิตย์ ที่นอกจากจะไม่มีวันหมด แล้วยังไม่ก่อให้เกิดมลภาวะอีกด้วย

ทำไมชาวบ้านต้องคัดค้านการใช้ถ่านหิน? คำตอบก็คือกระบวนการผลิตของโรงไฟฟ้าถ่านหินก่อให้เกิดมลพิษ โดยเฉพาะก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ หรือกำมะถัน ทำลายระบบทางเดินหายใจและอวัยวะภายในอย่างรุนแรง เมื่อก๊าซนี้สัมผัสกับน้ำ ทำให้เกิดอาการระคายเคืองต่อทางเดินหายใจ และหากก๊าซนี้เข้าสู่กระแสเลือดจะกระจายไปยังอวัยวะต่าง ๆ หากเป็นพิษเฉียบพลันจะทำให้ระคายเคือง และมีผลต่อระบบทางเดินหายใจ หายใจไม่ออก หลอดลมตีบแคบลง และอาจถึงตายได้ และยังมีไนโตรเจนออกไซด์ รวมทั้งสารปรอท ล้วนแต่เป็นสารพิษที่เป็นอันตรายต่อมนุษย์ทั้งสิ้น

เมื่อไปดูในต่างประเทศพบว่า กำลังเริ่มทยอยปิดโรงไฟฟ้าถ่านหินกันทั้งนั้น เช่น สหรัฐฯ และสหภาพยุโรปมีแผนเลิกโรงไฟฟ้าถ่านหินทั้งหมดภายในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า แล้วหันมาใช้พลังงานทดแทนมากขึ้น เนื่องจากมีต้นทุนค่อนข้างต่ำ คาดกันว่าในปี 2573 ต้นทุนในการผลิตพลังงานทางเลือกจะเทียบเท่า และเริ่มต่ำกว่าโรงไฟฟ้าพลังงานถ่านหิน เช่น พลังงานลมที่มีต้นทุนราว 50 ดอลลาร์สหรัฐ/เมกะวัตต์/ชั่วโมง แต่พลังงานถ่านหินกลับค่อย ๆ เพิ่มขึ้นจาก 50 ดอลลาร์/เมกะวัตต์/ชั่วโมง เป็น 60 ดอลลาร์/เมกะวัตต์/ชั่วโมง ในปี 2583

สำหรับประเทศไทยมีแสงแดดจัดเกือบตลอดวัน พลังงานโซลาร์เซลล์จึงเป็นทางเลือกหนึ่งในการผลิตกระแสไฟฟ้า โดยดร.สมพร ช่วยอารีย์ อาจารย์ประจำภาควิชาคณิตศาสตร์และวิทยากรคอมพิวเตอร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์วิทยาเขตปัตตานี บอกว่า การนำโซลาร์เซลล์โดยใช้แสงอาทิตย์มาผลิตไฟฟ้าไม่ใช่เรื่องใหม่ แต่ในอดีตราคายังสูงซึ่งต่างกับปัจจุบันที่ราคาถูกลงมาก

จากที่ได้ทดลองที่ผ่านมาเมื่อ 4 ปี(2556-2560) ราคาลดลงประมาณครึ่งหนึ่ง ขณะที่ประสิทธิภาพของแผงโซลาร์เซลล์เพิ่มขึ้นเมื่อเทียบจำนวนกำลังการผลิตในพื้นที่เท่ากัน ปัจจุบันในพื้นที่ 2 ตารางเมตรสามารถผลิตแผงที่มีกำลังได้ถึง 320 วัตต์ ส่วนข้อวิตกในเรื่องความสม่ำเสมอของการผลิตกระแสไฟฟ้าจากโซลาร์เซลล์นั้น แสงอาทิตย์จะมีในช่วงกลางวันตั้งแต่ 06.30-18.30 น. แผงโซลาร์เซลล์ได้รับแสง 12 ชั่วโมง เทียบกับความเข้มแสงคงที่ทั้งวันได้ประมาณ 5 ชั่วโมง ซึ่งจะผลิตไฟฟ้าแล้วใช้ทันที หรือจะผลิตแล้วเก็บสำรองไว้ก็ได้ ​

สำหรับ โรงไฟฟ้าถ่านหินเทพา กำลังผลิต 2200 เมกกะวัตต์ ค่าก่อสร้างโรงไฟฟ้าและค่าถ่านหิน ยังไม่รวมค่าสารเคมีที่ต้องใช้ในกระบวนการต่างๆ ไม่น่าจะต่ำกว่า 6 แสนล้านบาทตลอดช่วงเวลา 25-30 ปีของโรงไฟฟ้า ขณะที่ไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ ระบบออนกริด งบประมาณราวๆ 25-35 ล้านบาท และจะถูกลงอีกในอนาคต จะเห็นได้ว่าราคาเทียบกันไม่ติด และสอดคล้องกับรายงานของ BNEF หรือ Bloomberg New Energy Finance บริษัทใหญ่ด้านการเงินซึ่งระบุว่าเมื่อถึงสิ้นสุดปี 2016 ไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์มีต้นทุนต่ำที่สุด

เมื่อข้อมูลเป็นอย่างนี้ เหตุใดจึงยังจะใช้ถ่านหินผลิตไฟฟ้าอีก หรือมีเหตุผลอะไรซ่อนเร้นหรือไม่ โปรดชี้แจงให้ประชาชนได้รับทราบเพื่อให้เกิดความเข้าใจด้วย แต่ที่ชาวบ้านอยากให้ผู้มีอำนาจเข้าใจก็คือ “คัดค้านถ่านหิน ไม่ใช่คัดค้านโรงไฟฟ้า ได้ยินมั้ย”

ทีมข่าวลึกทันใจ รายงาน