โดยวรวรรณ ธาราภูมิ
ประธานสภาธุรกิจตลาดทุน
นายกสมาคมบริษัทจัดการลงทุน
ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บลจ.บัวหลวง
1. โครงสร้างประชากร (Demographic)
- คนชรามีสัดส่วนมากขึ้น อายุยืนขึ้น
- อัตราการเกิดน้อยลง
- มีความเป็นเมืองมากขึ้น
- ผู้หญิงมีบทบาทมากขึ้น
- อิทธิพลทางเศรษฐกิจที่สูงขึ้นของประเทศที่พัฒนาแล้ว
- การเติบโตของชนชั้นกลาง
เมื่อ ลีกวนยู เริ่มสร้างประเทศสิงคโปร์ เขาพูดว่า "จะทำให้คนสิงคโปร์มีหลักประกันความมั่นคงในชีวิต" ซึ่งเขาก็ทำได้ และคนรุ่นต่อๆ มาก็ทำกันอย่างต่อเนื่อง
ในวันนี้ ลีเซียนลุง นายกรัฐมนตรีคนปัจจุบันก็รับไม้ต่อเนื่องมาจากรุ่นพ่อ และเขากำลังปฏิรูประบบสวัสดิการบำนาญชราภาพเพื่อคนสิงคโปร์ในปัจจุบัน และอนาคต
ประเทศใดที่มีคนชรามีสัดส่วนมากขึ้น แต่มีอัตรากรเกิดใหม่น้อยลง ประชากรมีอัตราการออมต่ำ และประเทศมีหนี้สาธารณะสูง ประชากรในประเทศนั้นก็ยากที่จะพึ่งพาสวัสดิการต่างๆ จากภาครัฐโดยเฉพาะในยามเกษียณ ซึ่งสถานการณ์อย่างนี้จะยิ่งแย่ลงในประเทศที่รัฐบาลไม่เข้าใจ มองไม่ไกล หรือเข้าใจแต่ไม่ได้ให้ความสำคัญต่อหลักประกันความมั่นคงในชีวิตของประชาชน
ดังนั้นประชาชนจะต้องมีการเตรียมพร้อมเพื่อดูแลตนเอง อย่างอมืองอเท้าหวังคิดพึ่งพารัฐเพราะมันอาจสายเกินไป
2. ความเสี่ยงในด้านสิ่งแวดล้อม (Environment Risks)
- ทรัพยากรธรรมชาติเสื่อมสภาพลงอย่างรวดเร็วในอัตราเร่งเพราะความโลภ
- ดีมานด์ในสินค้าโภคภัณฑ์ของโลกที่เป็นทรัพยากรธรรมชาติสูงขึ้น ไม่ว่าจะเป็นอาหาร น้ำ พลังงาน แร่ธาตุต่างๆ ฯลฯ ทำให้เกิดความเสี่ยงในเรื่องของความพอเพียง ราคาที่ผันผวน และมีความเสี่ยงในการส่งมอบที่สูงขึ้น
- เมื่อมีความไม่มั่นคงในเรื่องทรัพยากรธรรมชาติ การลงทุนก็เปลี่ยนไปเพราะจะเกิดทั้งโอกาสในความต้องการจะลงทุน และเกิดทั้งแรงกดดันให้ลงทุนแต่ในกิจการที่คำนึงเรื่องความรับผิดชอบต่อสังคม
3. เทคโนโลยี (Technology)
- การเติบโตขนาดใหญ่ของ Big Data หรือข้อมูลขนาดใหญ่ อันมาจากการสำรวจ สอบถาม ติดตามพฤติกรรมของผู้บริโภคว่ามีความต้องการอะไรบ้าง อยากซื้อสินค้าแบบไหน อยากใช้บริการใด ผ่านนวัตกรรมทางเทคโนโลยีใหม่ๆ เช่น โซเชียลเน็ตเวิร์ก โมบายล์ อินเทอร์เน็ต และคลาวด์คอมพิวติ้ง ฯลฯ ข้อมูลเหล่านี้ (Big Data) จึงเป็นขุมทรัพย์ขนาดมหาศาลที่ใครมีแล้วรู้จักวิเคราะห์กับนำไปใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพก็ย่อมได้เปรียบ
- โลกที่เข้าสู่ยุคดิจิตอลเเล้ว และเดินหน้าไปในเส้นทางนี้อย่างไม่หยุดยั้ง ดิจิตอลทำให้การดำเนินชีวิตของผู้คนเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว ทั้งในทางธุรกิจ และในการดำเนินชีวิต ทำให้เกิดโอกาสใหม่ทางธุรกิจ และจะเดินหน้าทำลายธุรกิจที่มีอยู่แล้วแต่ไม่ได้ปรับตัวไปกับความเปลี่ยนแปลงครั้งยิ่งใหญ่นี้
- Big Data ที่ถูกนำมาวิเคราะห์อย่างชาญฉลาดจะช่วยให้เราเข้าใจพฤติกรรมและความต้องการของผู้บริโภค
- การบริหารจัดการช่องทางที่ลูกค้าเข้าถึงอย่างสร้างสรรค์ จะเป็นช่องทางการนำเสนอผลิตภัณฑ์หรือแพกเกจการลงทุนที่เหมาะสมกับคนคนนั้นได้เป็นการเฉพาะ
- ช่องทางการโฆษณาประชาสัมพันธ์ที่ได้ผลจะเปลี่ยนไป เพราะพฤติกรรมลูกค้าเปลี่ยนแปลงมากไปในยุคดิจิตอล
- หากธุรกิจไม่ตระหนักในเรื่องนี้ ไม่พัฒนา Platform ในการให้บริการเสียใหม่อย่างเร่งด่วน ไม่พัฒนาแนวทางการทำธุรกิจโดยทำให้กลุ่มเป้าหมายที่เข้าถึงบริการเราได้สะดวกง่ายดาย ธุรกิจนั้นจะถูกทิ้งไว้ข้างหลังอย่างแน่นอน
4. ค่านิยมในสังคม พฤติกรรม และจริยธรรม (Social Value, Behavior, Ethics)
- เครือข่ายและสัมพันธภาพในโลกยุคดิจิตอลทำให้ผู้คนเข้าถึงกันและกันได้สะดวก ง่ายดาย ติดต่อได้ทั่วถึงในเวลาอันรวดเร็วและประหยัด (เงิน เวลา) ทำให้ลูกค้าต้องการสินค้าและบริการที่ตนเองเข้าถึงได้ง่าย ติดต่อแล้วได้รับการสนองตอบทันที วันละ 24 ชม. สัปดาห์ละ 7 วัน ผ่านช่องทางที่เขาสะดวกที่สุด และ Personalized เฉพาะตนเองมากขึ้น
- การนำเสนอสินค้าและบริการต่อ Mass Marget ผ่านช่องทางและวิธีการเดิมๆ จะไม่ได้ผลเหมือนแต่ก่อน เพราะคนมีทางเลือกในการดู ฟัง อ่าน มากกว่าแต่ก่อนมาก
- การ "บอกต่อ" (Word of Mouth) โดยธรรมชาติ ไม่ใช่จัดทำขึ้นมาเอง เป็นพลังในการขยายตลาดดีที่สุด
- ลูกค้าจะเชื่อถือผู้ที่เป็นคนเหมือนๆ กับเขา ไม่ต้องเป็นนักบริหารใส่สูท ไม่ต้องมีคาแรกเตอร์เป็นมืออาชีพ ไม่ต้องเป็นดารา เพราะ "People like me" คือคนที่เขาเชื่อถือมากกว่า และ People like me นั้นจะต้องเป็นที่เขารักและศรัทธาในพฤติกรรม จริยธรรม และความประพฤติ
5. Globalization View from PWC ว่าจะเกิดขึ้นในปี ค.ศ. 2020
- ธุรกิจจัดการกองทุนจะออกมาดำเนินธุรกิจอย่างเป็นอิสระจากเครือข่ายธนาคารแม่และประกันชีวิต
- กองทุนต่างๆ จะขายแบบเป็นบล็อกได้ในภูมิภาคต่างๆ ได้แก่ North Asia / South Asia / Latin America และ Europe และจะทำให้บล็อกต่างๆ เหล่านี้พัฒนากฎกติกาในการกำกับและช่องทางจำหน่ายร่วมกัน
- บริษัทจัดการกองทุนพันธุ์ใหม่ในระดับโลกจะเกิดขึ้น โดยเป็น บลจ.ที่มีแพลตฟอร์มเรียบง่าย ขั้นตอนกระชับ มีประสิทธิภาพ มีทางออกที่ตรงเป้าประสงค์ของลูกค้า และเป็น Brand ที่ลูกค้าเชื่อมั่นไว้วางใจ (Trusted Brand)
- Cyber Risk เป็นเรื่องที่ต้องคำนึงถึงภัยอันตรายร้ายแรง และจะต้องป้องกันให้ได้
สรุปสาเหตุหลักที่จะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งยิ่งใหญ่ในอุตสาหกรรม
1. สมัยนี้คนชราจะต้องรับผิดชอบในการวางแผนการเงินในการเกษียณสูงขึ้นกว่าคนชราในสมัยก่อน
2. คนในเจเนอเรชันใหม่ ได้แก่ X / Y / Z จะใช้เวลามากขึ้นในการวางแผนทางการเงินรวมถึงแผนการเกษียณ
3. สังคมออนไลน์และโซเชียลเน็ตเวิร์กเป็นที่นิยมสูงขึ้น ทำให้เกิดความเชื่อร่วมกัน และทำให้ผู้คนแสวงหา "People like me" มาแนะนำการลงทุน มากกว่าจะไปแสวงหาคนที่ดูเป็นมืออาชีพ
4. อุปกรณ์และบริการทางเทคโนโลยีส่วนบุคคล ทำให้ลูกค้าคาดหวังมากขึ้นจากการสนองตอบของธุรกิจ ลูกค้าต้องการคำตอบทันที ทุกที่ ทุกเวลา และต้องเป็นคำตอบเฉพาะสำหรับเขาด้วย
