รัฐบาลจีนเตรียมประกาศใช้ระเบียบข้อบังคับใหม่ที่อาจสั่นสะเทือนวงการออกแบบรถยนต์ไฟฟ้าทั่วโลก หลังจากกระทรวงอุตสาหกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศของจีน (MIIT) ได้เผยแพร่ร่างข้อกำหนดด้านความปลอดภัยของมือเปิดประตูรถยนต์ฉบับใหม่ โดยสาระสำคัญระบุว่า จีนจะสั่งแบนการใช้มือเปิดประตูรถยนต์แบบไฟฟ้าที่ไม่มีระบบกลไกสำรอง (Mechanical Emergency Release) โดยจะมีผลบังคับใช้อย่างเป็นทางการตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2570 เป็นต้นไป
ข้อกำหนดใหม่นี้มุ่งเป้าไปที่รถยนต์ที่มีน้ำหนักไม่เกิน 3.5 ตัน โดยระบุอย่างชัดเจนว่าตัวรถจะต้องติดตั้งมือเปิดประตูทั้งภายในและภายนอกที่สามารถทำงานได้ด้วยระบบกลไกในกรณีฉุกเฉิน การเคลื่อนไหวครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความมั่นใจว่าผู้โดยสารจะสามารถหนีออกจากตัวรถได้เอง หรือเจ้าหน้าที่กู้ภัยจะสามารถเข้าช่วยเหลือผู้อยู่ภายในรถได้อย่างทันท่วงทีเมื่อเกิดเหตุการณ์ไฟดับหรือระบบไฟฟ้าขัดข้องหลังจากเกิดการชน
มาตรการดังกล่าวเกิดขึ้นท่ามกลางกระแสวิพากษ์วิจารณ์และความกังวลด้านความปลอดภัยที่เพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง เกี่ยวกับดีไซน์มือเปิดประตูแบบซ่อน (Retractable door handles) ที่ได้รับความนิยมอย่างมากในรถยนต์ไฟฟ้ายุคใหม่ ซึ่งค่ายรถมักโฆษณาว่าช่วยลดแรงต้านอากาศและทำให้ตัวรถดูโฉบเฉี่ยวทันสมัย อย่างไรก็ตาม ข้อมูลจากสมาคมผู้บริโภคแห่งประเทศจีนระบุว่า ในปี 2567 มียอดร้องเรียนเกี่ยวกับระบบมือเปิดประตูพุ่งสูงขึ้นอย่างผิดปกติ ไม่ว่าจะเป็นปัญหาประตูเปิดไม่ได้เมื่ออยู่ในสภาพอากาศหนาวจัดจนระบบแช่แข็ง ไปจนถึงอุบัติเหตุร้ายแรงที่ระบบไฟฟ้าตัดการทำงานหลังการชน จนทำให้ประตูถูกล็อกตายจากภายนอก
สาธารณชนจีนเริ่มให้ความสนใจเรื่องนี้อย่างจริงจังหลังจากเกิดอุบัติเหตุทางถนนที่รุนแรงหลายครั้ง เช่น อุบัติเหตุที่เมืองเฉิงตูและเมืองถงหลิง ซึ่งมีผู้เสียชีวิตเนื่องจากผู้ที่พยายามเข้าช่วยเหลือนั้นไม่สามารถเปิดประตูรถจากภายนอกได้ เหตุจากระบบมือเปิดประตูไฟฟ้าไม่ตอบสนองหลังเกิดการชนอย่างรุนแรง
นอกจากนี้ ยังมีการวิเคราะห์ถึงปัญหาการออกแบบห้องโดยสารที่เปลี่ยนไปใช้ "ปุ่มกดไฟฟ้า" แทนที่คันโยกแบบเดิม ซึ่งเมื่อระบบไฟถูกตัด ผู้โดยสารภายในที่กำลังตกใจมักจะหามือเปิดกลไกสำรองไม่พบ เนื่องจากถูกออกแบบซ่อนไว้อย่างแนบเนียนหรือไม่ชัดเจนพอที่จะใช้งานได้ในภาวะวิกฤต
ไม่เพียงแต่ในจีนเท่านั้น ปัญหานี้ยังกลายเป็นประเด็นระดับสากล เมื่อหน่วยงานความปลอดภัยด้านการจราจรบนทางหลวงแห่งชาติของสหรัฐฯ (NHTSA) ได้เริ่มดำเนินการสอบสวนรถยนต์ไฟฟ้ายอดนิยมบางรุ่น หลังจากมีรายงานว่าปัญหาขัดข้องของระบบมือเปิดประตูไฟฟ้าอาจเป็นสาเหตุที่ทำให้การช่วยเหลือผู้ประสบอุบัติเหตุล่าช้าจนนำไปสู่ความสูญเสีย
การออกมาตรการของจีนในครั้งนี้ถือเป็นการส่งสัญญาณที่ชัดเจนไปยังค่ายรถยนต์ทั่วโลก ว่าสมรรถนะด้านอากาศพลศาสตร์และความสวยงามล้ำสมัยนั้น ไม่ควรถูกนำมาแลกกับความปลอดภัยพื้นฐานของผู้โดยสาร ซึ่งคาดว่าค่ายรถยนต์ต่าง ๆ จะต้องรีบปรับเปลี่ยนกระบวนการออกแบบและผลิตรถยนต์รุ่นใหม่ ๆ เพื่อให้สอดคล้องกับมาตรฐานความปลอดภัยที่เข้มงวดนี้ก่อนกำหนดการบังคับใช้ในปี 2570
