หลังจากที่ประกาศของกระทรวงพาณิชย์เผยแพร่อย่างเป็นทางการ บนราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 13 มิถุนายน 2562 หัวข้อเรื่อง การนำเข้ารถยนต์ใช้แล้ว ถือว่าเป็นการสร้างความชัดเจนให้กับการนำเข้ารถยนต์เก่าจากต่างประเทศเสียที หลังจากที่เกิดเรื่องราวอื้อฉาวมากมายในแวดวงธุรกิจค้าขายรถยนต์เก่าที่กระเทือนถึงภาพรวมของอุตสาหกรรมยานยนต์ไทยด้วย
จากรถหรูไฟไหม้สู่รถหรูเลี่ยงภาษี
ขออนุญาตเท้าความถึงที่มาที่ไปของการออกกฎหมายใหม่เพื่อมาจัดการกับเรื่องการนำเข้าที่ผิดกฎหมาย หากยังจำกันได้จุดประกายแรกที่เปิดเผยสู่สังคมไทยเป็นเรื่องราวของรถหรู ที่เกิดเหตุไฟไหม้ระหว่างการเคลื่อนย้ายไปส่งให้ลูกค้าที่จังหวัดโคราช นำไปสู่การเปิดเผยขบวนการนำเข้ารถหรูหลบเลี่ยงภาษีและมีการปลอมแปลงเลขตัวถังเพื่ออำพรางตัวรถที่แท้จริง
ทั้งนี้ การนำเข้าดังกล่าวเกิดขึ้นจากการอาศัยช่องว่างของกฎหมาย ที่อนุญาตให้นำเข้าตัวถังและชิ้นส่วนมาจดประกอบได้ แต่ความจริงมีกลุ่มผู้ประกอบการบางรายนำเข้าทั้งคันแล้วมาสวมสิทธิ์จดประกอบ เพื่อให้จดทะเบียนได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย ซึ่งถือว่าผิดหลักกฎหมายและจะส่งผลกระทบต่ออุตสาหกรรมการผลิตยานยนต์ในประเทศไทย หากปล่อยให้มีการนำเข้าในลักษณะนี้เกิดขึ้นต่อไป
รวมถึงหากมองในแง่ของความปลอดภัยแล้วประชาชนที่ซื้อรถในลักษณะนี้ไปใช้ จะมีความเสี่ยงสูง เนื่องจากไม่สามารถตรวจสอบคุณภาพตามมาตรฐานของผู้ผลิตได้ โดยถึงปัจจุบันยังไม่สามารถหาสาเหตุของการเกิดเพลิงไหม้ของรถหรูทั้ง 4 คันได้ว่าเกิดจากอะไร เพราะไฟติดขึ้นมาจากรถที่บรรทุกอยู่ในรถเทรลเลอร์
สำหรับการแก้ไขปัญหาดังกล่าวเบื้องต้น ทางดีเอสไอ ได้เปิดโอกาสให้ผู้ครอบครองรถหรูที่จดทะเบียนด้วยการจดประกอบสามารถนำรถเข้ามาตรวจสภาพและหากตรวจแล้วพบว่า มีการนำเข้าที่ถูกต้องตามระเบียบทางดีเอสไอ จะออกเอกสารรับรองให้ แต่หากไม่ผ่านรถจะต้องถูกยึดและดำเนินคดีตามกฎหมาย ซึ่งมีประชาชนบางส่วนนำรถเข้ามาให้ตรวจและยังคงมีบางส่วนที่ไม่นำรถเข้ามาให้ตรวจสอบ
ขณะเดียวกันกระทรวงพาณิชย์ได้มีการออกประกาศ ห้ามนำเข้าตัวถังรถยนต์และโครงรถจักรยานยนต์ที่ใช้แล้ว จึงสามารถยุติการนำเข้าชิ้นส่วนเพื่อมาจดประกอบไปได้
หลังจากข่าวนี้ไม่นานพาดหัว “ดีเอสไอ ยึดรถหรูคาโชว์รูม” กลายเป็นประเด็นร้อนต่อเนื่อง เมื่อดีเอสไอ ได้รับข้อมูลเกี่ยวกับการนำเข้าที่ผิดกฎหมายและมีการหลบเลี่ยงภาษี โดยเข้าตรวจยึดรถยนต์ ลัมโบกินี่ เพื่อทำการตรวจสอบ ซึ่งขณะนั้น นิชคาร์ เป็นตัวแทนจำหน่าย โดยถูกกล่าวหาว่า มีการนำเข้ารถที่ถูกโจรกรรมมาจากประเทศอังกฤษและมีการสำแดงเอกสารการนำเข้าเป็นเท็จเพื่อหลบเลี่ยงภาษี
จากกรณีดังกล่าวส่งผลให้ นิชคาร์ ถูกยุติบทบาทในการเป็นตัวแทนจำหน่ายรถยนต์ ลัมโบกินี่ ในประเทศไทย และทำให้ตลาดรถยนต์หรูในประเทศไทยชะงักงันไปด้วยทันที เนื่องจากกลุ่มลูกค้าชะลอการตัดสินใจซื้อ จนกระทั่งปัจจุบันสถานการณ์กลับสู่ภาวะปกติ ลัมโบกินี่ ได้ตัวแทนรายใหม่เรียบร้อย ส่วนคดีความของ นิชคาร์ ยังคงอยู่ระหว่างการดำเนินการ
เปิดเทคนิคฟอกดำเป็นขาว
นอกเหนือจาก 2 กรณีดังกล่าวแล้ว ยังมีกลุ่มผู้ประกอบการที่ใช้ช่องว่างทางกฎหมายนำเข้ารถยนต์ใช้แล้วมาจำหน่ายโดยเจตนาหลบเลี่ยง ซึ่งกลุ่มผู้นำเข้าในลักษณะนี้ จะใช้วิธีการนำเข้ารถทั้งคัน แล้วลักลอบนำออกมาจากท่าเรือมาก่อน จากนั้นจะแจ้งให้เจ้าหน้าที่ไปจับ หลังจากที่ตัวเองได้แอบถอดอุปกรณ์ เช่น กล่องควบคุม ออกไปแล้ว หรือ ถอดกล่องดังกล่าวออกก่อนส่งลงเรือ แล้วมาแจ้งให้จับที่ปลายทาง โดยไม่ต้องเสี่ยงนำรถออกจากท่าเรือ
หลังจากเจ้าหน้าที่จับกุมเรียบร้อย ตามระเบียบจะมีการตรวจยึดรถยนต์ตกเป็นของกลาง ต่อจากนั้นจะมีการจัดให้ประมูลรถยนต์ของกลาง ซึ่งตรงจุดนี้เองกลุ่มผู้ประกอบที่เก็บกล่องควบคุมเอาไว้ จะเป็นผู้ถือความได้เปรียบ เพราะจะมาประมูลรถคันนั้นๆ ออกไป
กรณีหากกลุ่มดังกล่าวประมูลไม่ได้ จะมีการติดต่อผู้ประมูลได้เพื่อขอซื้อรถต่อหรือขายกล่อง เพราะหากไม่มีกล่องควบคุมรถคันนั้นจะไม่สามารถใช้งานได้ โดยเมื่อทุกอย่างเรียบร้อย รถยนต์คันดังกล่าวจะถูกนำไปจดทะเบียนที่กรมการขนส่งทางบกกลายเป็นรถที่ถูกต้องตามกฎหมายได้ทันที
การกระทำดังกล่าวเป็นการอาศัยช่องว่างของกฎหมาย ดังนั้น เมื่อภาครัฐทราบถึงวิธีการดังกล่าวแล้วจึงได้หาทางสกัดกั้นและแก้ไข โดยวิธีการที่ถูกประกาศใช้ออกมาล่าสุด คือ การให้ทำลายรถยนต์ทุกคันที่ตรวจยึดได้ โดยจะไม่มีการนำไปประมูลอีกต่อไป
ระเบียบใหม่ ยังนำเข้ารถเก่าได้
อย่างไรก็ตาม แม้ว่าตามระเบียบใหม่นั้น จะห้ามนำเข้ารถใช้แล้วทุกชนิด แต่ยังมีส่วนที่ได้รับการยกเว้นเอาไว้ สามารถนำเข้ามาได้ โดยขึ้นอยู่กับหน่วยงานและกระทรวงต่างๆ พิจารณาตามความจำเป็นในการนำเข้า ซึ่งมีแนวทางดังต่อไปนี้
1. รถยนต์ที่จดทะเบียนในต่างประเทศไม่เกิน 60 วัน ให้ถือว่าเป็นรถยนต์ใหม่ และต้องเสียภาษีศุลกากรตามอัตรารถยนต์ใหม่ หรือรถเพื่อการทดสอบคุณภาพและวิจัยของผู้ผลิตโดยต้องมีหนังสือรับรอง
2. รถยนต์ที่ได้รับอนุญาตจากกระทรวงต่างประเทศตามสิทธิ์ทางการฑูต หรือ กระทรวงกลาโหมภายใต้การควบคุมยุทธภัณฑ์
3. รถยนต์ที่นำเข้ามาเพื่อท่องเที่ยว, เพื่อซ่อม, เพื่อจัดแสดงโดยมีกำหนดเวลาที่แน่นอนในการนำออก ซึ่งผ่านกระบวนพิธีการศุลกากรอย่างถูกต้อง
4. รถยนต์ที่จดทะเบียนในไทยแล้วนำออกไปและกลับเข้ามาภายในระยะเวลาไม่เกินสองปี
5. รถยนต์ที่ได้รับการรับรองจากกรมศิลปากร ว่าจะนำมาจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์ โดยจะไม่มีการไปจดทะเบียนกับกรมการขนส่งทางบก
ทั้งนี้ จากระเบียบใหม่ดังกล่าวจะเห็นได้ว่า การนำเข้ารถยนต์ใช้แล้วจะไม่สามารถกระทำได้อีกต่อไป เว้นแต่จะได้รับอนุญาตจากหน่วยงานของรัฐเท่านั้น ดังนั้น ประกาศนี้จึงน่าจะส่งผลให้หยุดวงจรการนำเข้ารถหลบเลี่ยงภาษีไปได้ ซึ่งจะส่งผลดีต่อภาพรวมของอุตสาหกรรมยานยนต์ไทย และช่วยป้องกันไม่ได้ประชาชนต้องตกเป็นเหยื่อของขบวนการนำเข้ารถหรูหลบเลี่ยงกฎหมาย ทำให้เสียทรัพย์ไปอย่างน่าเสียดาย
