ฟ้องไปก็ไม่ชนะ-ผู้ผลิตต่างชาติคิดบวก ปัญหาจีนก๊อปรถ“รักหรอกจึงลอกแบบ”

ถ้าการลอกเลียนแบบเป็นการประจบเอาใจรูปแบบหนึ่ง บริษัทรถชั้นนำของโลกหลายแห่งคงยิ้มจนปากแทบฉีกถึงใบหูขณะเดินดูงานออโต้โชว์ที่เซี่ยงไฮ้ และเห็นรถจีนบางรุ่นที่หน้าตาเหมือนกันอย่างกับแกะกับรถของบริษัท

งานดังกล่าวถือเป็นเวทีโชว์โฉมรถยนต์ใหญ่ที่สุดในโลก แต่ขณะเดียวกัน ก็เป็นกิจกรรมที่กระตุ้นเสียงติฉินนินทาเรื่องที่ธุรกิจจีนชอบก๊อปปี้ดีไซน์ต่างชาติดังเซ็งแซ่ขึ้นมาอีกครั้ง

ภาพจากสื่อและเว็บไซต์ในงานเซี่ยง ไฮ้ ออโต้โชว์ที่เพิ่งปิดฉากลงเมื่อปลายเดือนที่แล้วเผยให้เห็นรถหลายรุ่นที่หน้าตาละม้ายปอร์เช่, แลนด์โรเวอร์, เมอร์เซเดส ฯลฯ อย่างเหลือเชื่อ

การละเมิดทรัพย์สินทางปัญญาเป็นปัญหาที่ระบาดในอุตสาหกรรมต่างๆ ของจีน ช่วงหลายปีที่ผ่านมา บริษัทรถต่างชาติหลายแห่งฟ้องร้องผู้เล่นจีนกรณีดีไซน์รถที่คล้ายกันอย่างน่าสงสัย

กระนั้น ผู้บริหารของค่ายรถต่างแดนบางแห่งเลือกที่จะมองโลกแง่บวก อย่างเช่น ฮูแบร์ตุส ทรอสกา นายใหญ่เมอร์เซเดสในจีน ที่หัวเราะอย่างอารมณ์ดีเมื่อถูกนักข่าวถามเกี่ยวกับรถจีนที่บูทฝั่งตรงข้าม ที่หน้าตาราวถอดแบบมาจากเอสยูวี G-Class ของเบนซ์ไม่มีผิด ก่อนตอบว่า นี่อาจเป็นรูปแบบหนึ่งในการแสดงความชื่นชมของบริษัทจีน

ค่ายรถจีนแห่งอื่นๆ ที่นำเสนอรถที่ดูเหมือนฝาแฝดของแบรนด์ดังจากเมืองนอกยังรวมถึงโซทายกับรถที่อาจทำให้ลูกค้าจำสลับกับเอสยูวีมาคานของปอร์เช่ ราคากว่า 3 ล้านบาท แต่รถของบริษัทแดนมังกรที่ไม่เป็นที่รู้จักมากนักแห่งนี้ตั้งราคาเพียง 100,000 หยวน หรือประมาณ 500,000 บาทต้นๆ

เช่นเดียวกัน โฆษกปอร์เช่บอกว่า บริษัทไม่เอาเรื่องนี้มาเป็นอารมณ์ เนื่องจากลูกค้าในตลาดจีนเป็นคนละกลุ่มกับค่ายรถท้องถิ่น รวมทั้งมั่นใจว่า คนที่ชื่นชอบรถจริงๆ สามารถบอกความแตกต่างระหว่างมาคานกับรถเลียนแบบได้จากดีไซน์ ความสมบูรณ์แบบ และคุณภาพโดยรวม

เรนจ์ โรเวอร์ อีโวคของแลนด์โรเวอร์โคจรมาพบรถฝาแฝดที่ยังมีคดีกันไม่จบในงานเซี่ยงไฮ้ ออโต้โชว์ รถที่ว่าพะยี่ห้อแลนด์วินด์ ซึ่งเมื่อ 3 ปีก่อน ค่ายรถดังจากอังกฤษยื่นฟ้องเพื่อให้สิทธิบัตรที่ออกให้เอสยูวี X7 ของแลนด์วินด์เป็นโมฆะ ทำให้แบรนด์จีนตอบโต้ด้วยการฟ้องกลับและคดีนี้ยังต่อสู้กันอยู่ในศาลจนถึงวันนี้

หลี่ ยันเว่ย นักวิเคราะห์จากสมาคมผู้จำหน่ายยานยนต์จีน บอกว่า โอกาสที่บริษัทเมืองนอกจะชนะคดีในจีนต่ำมากเมื่อพิจารณาจากแนวทางที่จีนร่างกฎหมายสิทธิบัตรที่ทำให้การพิสูจน์ความผิดมีเพียงวิธีเดียวคือ ทั้งดีไซน์และขนาดของรถทั้งสองรุ่นต้องเหมือนกันเป๊ะ ดังนั้น หากผู้เล่นจีนแค่ปรับพารามิเตอร์บางอย่าง บริษัทรถต่างชาติก็หมดสิทธิ์ชนะแล้ว

บริษัทรถระดับโลกส่วนใหญ่จึงต้องกล้ำกลืนยอมรับการลอกเลียนแบบของผู้เล่นจีน และท่องให้ขึ้นใจว่า ลูกค้าที่ต้องการเป็นคนละกลุ่มกัน

ทั้งนี้ เมื่อปี 2004 ฮอนด้า มอเตอร์เคยฟ้องร้องว่า Shuanghuan Automobile ก๊อปปี้การออกแบบภายนอกของ CRV ซึ่งนอกจากเรื่องจะลากยาวจนถึงปี 2015 แล้ว ฮอนด้ายังแพ้คดีและต้องจ่ายค่าว่าจ้างทนายและค่าเสียหายฐานทำให้เสื่อมเสียชื่อเสียงให้ Shuanghuan เป็นเงินถึง 16 ล้านหยวน หรือประมาณ 80 ล้านบาท และจบคดีนี้เบ็ดเสร็จเมื่อปีที่แล้ว

ผู้สังเกตการณ์ในอุตสาหกรรมคาดว่า ข้อพิพาททำนองนี้จะน้อยลงเนื่องจากผู้ผลิตจีนยกระดับความสามารถในการออกแบบของตนเอง

คริสโตเฟอร์ เคย์รอล หัวหน้าศูนย์ออกแบบในเซี่ยงไฮ้ของซีตรองจากฝรั่งเศส มองแง่ดีว่า ที่ผ่านมาดีไซน์อาจไม่ใช่เรื่องหลักที่ค่ายรถจีนทุ่มเทความสนใจ แต่วันนี้การสร้างดีไซน์ต้นแบบเป็นแนวคิดที่กำลังบานสะพรั่งในจีน