อยากลาออกเพราะทนความเจ้าอารมณ์เจ้านายไม่ไหว โดย อ.อภิวุฒิ พิมลแสงสุริยา

Q: หนูทำงานเป็น GB (เจเนอรัลเบ๊) ค่ะ คืออะไรที่ใครไม่อยากทำก็มาใช้หนู คือจริงๆ หนูเป็นเลขาฯ ของหัวหน้าฝ่าย นอกจากจะต้องรองรับงานแอดมินทั้งหมด ที่ใครอยากจะใช้แล้ว เจ้านายก็เป็นคนเจ้าอารมณ์มาก เขาคาดหวังว่าหนูจะทำทุกอย่างที่เขาสั่งได้ แม้จะไม่ได้อยู่ในข่ายความสามารถของหนู เช่น คิดงบประมาณ ทำบัญชี วางแผนพัฒนาทีม คือเรียกง่ายๆ ว่าเขาสั่งอย่างเดียว ที่เหลือคืองานของหนู ถ้าทำไม่ได้ก็เรียกไปด่า หนูใช้คำว่าด่าไม่ผิดนะคะ เพราะมันไม่ใช่แค่ว่า แต่เขาด่าจริงๆ (หนูต้องแอบไปร้องไห้ในห้องน้ำบ่อยๆ) หนูอยากหางานใหม่ค่ะ แต่กลัวว่าประวัติการทำงานจะดูไม่ดีถ้าจะเปลี่ยนงานตอนนี้ (5 เดือน) เวลาไปสัมภาษณ์งานใหม่ทำอย่างไรจะไม่ให้เขามองว่าเป็นคนไม่อดทนค่ะ ขอบพระคุณอาจารย์ล่วงหน้าค่ะ

A: น่าเห็นใจครับ อันที่จริงถ้าเป็นองค์กรใหญ่ๆ หรือเป็นองค์กรข้ามชาติ เรื่องแบบนี้เข้าข่ายการข่มขู่ (Harassment) เลยนะครับ ฟ้องร้องได้ถ้าอยากทำ แต่ฟังดูน้องคงไม่อยาก "มีเรื่อง" ใช่ไหม?

ถ้าอย่างนั้นมีทางออก 3 ทาง ให้เลือกครับ

1) สู้ - ถ้าเลือกแนวทางนี้ ต้องใจกล้า คิดซะว่าไม่มีอะไรจะเสียแล้ว ถ้าปล่อยไปแบบนี้ นอกจากประสาทจะเสียแล้ว งานยังเสียด้วย ดังนั้นหาจังหวะดีๆ เข้าไปพูดคุยกับหัวหน้า หาเวลาที่เขาอารมณ์ดี บอกตรงๆ ว่าเรารู้สึกอย่างไร และอยากให้เขาช่วย Support อย่างไร ประเด็นเรื่องการสั่งงานโดยไม่ให้ความช่วยเหลือ หรือคำแนะนำ ดูจะแก้ไขง่ายกว่าการที่เขาเป็นคนอารมณ์ฉุนเฉียวใช้วิธีการด่าอย่างเดียว ดังนั้นโฟกัสเรื่อง ทุกครั้งที่สั่งงานอยากให้หัวหน้าช่วยให้แนวทางหรือคำแนะนำด้วย น่าจะง่ายกว่า

นอกจากนั้นนำเรื่องนี้ไปปรึกษา HR หรืออย่างน้อยแจ้งให้ทราบไว้ หรือมองหาพี่สักคนในองค์กรที่ สามารถพูดคุยกับหัวหน้าได้ ถ้าเป็นพี่เก่าๆ ที่อยู่มานานแล้ว น่าจะช่วยเราได้มากกว่าพี่ที่เพิ่งเข้ามาใหม่ ลองเล่าความลำบากใจให้พี่คนนั้นฟังในทำนองปรึกษา หวังว่าพี่จะหาทางช่วยพูดกับหัวหน้าให้เราได้บ้าง ในจังหวะและโอกาสที่เหมาะสม ที่สำคัญตั้งใจทำงานให้ดี ทำให้เต็มที่ ทำให้องค์กรรู้สึกว่าถ้าเสียเราไปต้องเสียดายไปจนวันตาย ! เพราะถ้าเขารู้สึกอย่างนั้น เสียงเราจะดังขึ้น สิ่งที่เราพูดจะมีน้ำหนักมากขึ้น แต่ถ้าเราเป็นคนทำงาน "งั้นๆ" ไม่ได้โดดเด่นอะไร สิ่งที่เราพูดก็อาจไม่ได้รับความสนใจมากนัก โดยเฉพาะยิ่งเป็นเด็กใหม่ด้วย

2) ยอม - ถ้าเลือกแนวทางนี้ ก็ปรับมุมมอง และวิธีคิดซะใหม่ หวังว่าหัวหน้าคนนี้คงมีพฤติกรรมแบบนี้กับคนทุกคนที่ทำงานด้วย ไม่ใช่เฉพาะกับเราคนเดียว ดังนั้นมองเขาด้วยความเข้าใจ เห็นใจ และสมเพช คิดซะว่าที่บ้านคงเลี้ยงดูเขามาอย่างนี้ ชีวิตในวัยเด็กคงไม่มีโอกาสได้รับการอบรมขัดเกลา และที่สำคัญเขาคงขาดคนยกย่องเชิดชู ดังนั้นการแสดงอำนาจบาตรใหญ่ และใช้อารมณ์ตลอดเวลาคงเป็นทางเดียวที่ทำให้เขาได้รับความสนใจ ตื่นเช้าๆ ใส่บาตรให้กับเขา อย่าลืมตรวจน้ำอุทิศส่วนกุศลให้ด้วย หวังว่าชีวิตของเขาจะดีขึ้นในอนาคต คิดซะว่าทำงานกับคนบ้า จะไปบ้าตามเขาทำไม ถ้าเขาด่าก็เฉยๆ ไว้ ไม่ต้องร้องไห้ ไม่ต้องเสียใจ คล้ายๆ โดนคนบ้าด่า จะมานั่งร้องไห้ไหม ?

จากนั้นตั้งใจทำงานให้ดี มองว่าเป็นการเล่นเกมส์ ลองดูซิวันนี้จะฝ่าด่านนี้ไปได้หรือไม่ จะโดนด่าสักกี่ครั้ง ตั้งเป้าไว้เลยในแต่ละวัน ถ้าถูกด่าน้อยกว่าเป้าที่ตั้งไว้ เย็นนั้นฉลองใหญ่ ถ้าถูกด่ามากกว่าเป้า ก็คิดซะว่า วันนั้น Game Over ! พรุ่งนี้เริ่มเล่นใหม่ ทำใจให้สบาย จำไว้ว่า "ไม่มีใครทำร้ายจิตใจของเราได้...ถ้าเราไม่อนุญาต" เล่าให้ฟังสักเรื่อง ในสมัยพุทธกาลพระพุทธเจ้าออกบิณฑบาตร มีเศรษฐีคนหนึ่งไม่ชอบการที่พระมาเดินขออาหาร ทุกเช้านอกจากจะไม่ใส่บาตรแล้วยังออกมายืนด่าทุกวัน แต่พระพุทธเจ้าก็ยังแวะที่บ้านของเศรษฐีทุกวันเหมือนกัน พระสาวกที่ติดตามจึงถามพระองค์ว่า "จะมายืนให้เขาด่าทำไมทุกวัน" ท่านตรัสว่า "เราทำหน้าที่ของเรา หากเขาให้เราไม่รับ ของสิ่งนั้นก็ยังอยู่กับเขา" ดังนั้นอย่าเก็บก้อนหินแห่งความทุกข์กลับบ้านทุกวัน ทิ้งไว้ที่โต๊ะของเขานั้นแหละ ถ้าเราไม่เก็บกลับมา มันก็ยังเป็นของเขาอยู่เหมือนเดิม

3) ซื้อเวลา - บางครั้งในสถานการณ์บางอย่าง จะสู้ก็ไม่ไหว จะยอมก็ไม่ได้ ดังนั้นต้องประคองตัว "ซื้อเวลา" ไปก่อน ในระหว่างนั้นจงตั้งใจทำงานให้ดีที่สุด มีความสามารถเท่าไรขุดขึ้นมาโชว์ ทำให้ทุกคนเห็นว่าเราคือ "ดาวจรัสแสง" ในขณะเดียวกันลองมองหาพี่สักคนในองค์กรที่ไว้ใจได้ อยู่มานานพอสมควร ถ้าอยู่ HR ด้วยยิ่งดี ลองเรียบๆ เคียงๆ ถามดูซิว่ามีโอกาสจะย้ายไปทำงานอย่างอื่นในแผนกอื่นบ้างไหม หากเรามีผลงานโดดเด่นเป็นดาวจรัสแสงจริง ผมว่าน่าจะมีโอกาสบ้าง นอกจากนั้นลองมองหางานข้างนอกไปพร้อมๆ กัน เริ่มต้นจากพี่ที่รู้จักช่วยแนะนำงานที่อื่นให้ อย่าใช้วิธีร่อนใบสมัครออกไปเอง และถ้าเป็นไปได้ให้พี่ที่แนะนำเป็นคนเล่าปัญหาให้กับที่ทำงานใหม่ฟัง เวลาไปสัมภาษณ์อย่าพูดถึงปัญหาของที่ทำงานเดิม เพราะจะทำให้เสียคะแนน กลายเป็นคนทัศนคติไม่ดี

หวังว่าหนึ่งใน 3 แนวทางนี้ น่าจะตอบข้อข้องใจได้บ้าง ตัดสินใจเลือกทางไหน อย่าลืมส่งข่าวมาจะช่วยเป็นกำลังใจให้ครับ

อภิวุฒิ พิมลแสงสุริยา
apiwut@riverorchid.com