Q: อาจารย์ค่ะดิฉันเพิ่งได้รับตำแหน่งใหม่ที่สูงขึ้น แต่มีเรื่องที่หนักใจอยู่หนึ่งเรื่องก็คือเราต้องมาเป็นหัวหน้าของเพื่อนที่คบกันมานาน ดิฉันรู้สึกวางตัวลำบากอยากขอคำแนะนำจากอาจารย์ค่ะ
A: การเติบโตมาเป็นหัวหน้าของอดีตเพื่อนร่วมงาน เป็นทุกขลาภที่หลายๆ คนรู้สึกกระอักกระอ่วนหากเลือกได้ก็อยากหลีกเลี่ยง บางคนต้องเสียเพื่อนที่รักกันมานาน เพียงเพราะสถานะภาพของแต่ละฝ่ายเปลี่ยนไป ... ซึ่งก็เป็นสิ่งที่น่าเห็นใจ แต่บ่อยครั้งที่หลายอย่างเกิดขึ้นกับชีวิตเราโดยที่ไม่ได้เลือก !
เมื่อฟ้าลิขิตมาแล้ว ก็คงต้องหาทางจัดการกันไป สำหรับกรณีเช่นนี้ ผมมีข้อแนะนำ 3 อย่าง ในการบริหารจัดการอดีตเพื่อนร่วมงานที่กลายสถานะมาเป็นลูกน้อง
1) อย่าเหมือนเดิม แต่อย่าต่างจากเดิม" ฟังดูแล้วอาจจะงง "อย่าเหมือนเดิม" แปลว่า หากเมื่อก่อนเคยไปทานข้าวกลางวันกับเพื่อนคนนี้ด้วยกันทุกวัน ต่อไปนี้คงไปกินกันสองคนทุกวันเหมือนเดิมไม่ได้แล้ว ส่วน "อย่าต่างจากเดิม" หมายความว่า แต่ก็ไม่ใช่เลือกที่จะไม่ไปกินข้าวกับเพื่อนคนนี้อีกเลยเมื่อได้รับการเลื่อนตำแหน่ง ทางที่ดีที่สุดคือเดินสายกลาง แปลว่า ยังคงไปกินข้าวกับอดีตเพื่อนคนเดิมได้เสมอเพียงแต่ไม่ใช่ไปกันสองคน ทุกวันแล้ว จากนี้หากจะไปทานข้าว ควรชวนลูกน้องคนอื่นๆ ไปด้วยพร้อมๆ กัน
2) แยกเรื่องงานกับความสัมพันธ์ส่วนตัวออกจากกัน
บอกเพื่อนตั้งแต่วันแรกที่เริ่มต้นรับตำแหน่งว่า อยากให้เพื่อนเข้าใจและไม่โกรธหากในเวลาทำงานต้องสวมหัวโขนบ้าง เพราะเป็นหน้าที่ที่ต้องทำตามที่องค์กรคาดหวัง แต่หลังเลิกงานความสัมพันธ์ยังเหมือนเดิม แม้ฟังดูจะเป็นเรื่องง่ายๆ แต่ในความเป็นจริงยากฉะมัด เพราะคนส่วนใหญ่แยกลำบากระหว่างความรู้สึกส่วนตัวกับพฤติกรรมในการทำงาน .... อย่างไรก็ตาม การมีโอกาสพูดคุยกันตั้งแต่แรก อย่างน้อยก็เป็นความพยายามที่ควรทำ
3) รักษาระยะห่างของความเป็นหัวหน้าลูกน้องให้ดี
ความสัมพันธ์ฉันท์หัวหน้า-ลูกน้อง ควรมีระยะห่างที่เหมาะสม การสนิทกันเกินไปก็ไม่ดี ห่างกันเกินไปก็ไม่ควร ในชีวิตความเป็นจริงคงบอกไม่ได้ว่า "พอดี" อยู่ตรงไหน แต่พอแนะนำได้บ้างว่าเมื่อเป็นหัวหน้า อย่าคลุกคลีตีโมง พูดคุยแซวเล่นกับลูกน้องจนเกินเหตุ หัวหน้าบางคนกินเหล้าเมาปลิ้นจนลูกน้อง "อำ" เล่นอย่างสนุกสนาน แบบนี้เสียการปกครอง แต่ก็อย่าวางท่า วางก้าม เจ้ายศเจ้าอย่าง จนเข้าถึงได้ยาก แบบนี้ก็ทำงานด้วยลำบาก...ความสำเร็จอยู่ที่ ต้องหาความ "พอดี" ให้เจอ !
อภิวุฒิ พิมลแสงสุริยา
apiwut@riverorchid.com