แม่สาย/ท่าขี้เหล็ก - เผยผลตรวจคุณภาพน้ำสายหลังขุ่นคลั่กมาตั้งแต่เดือนมกราฯ 67..พบทองแดง นิกเกิล แมงกานีส สังกะสี แคดเมียม โครเมียม ตะกั่ว ปรอท และสารหนู ปนเปื้อน แต่ไม่เกินค่ามาตรฐาน ยกเว้นเหล็ก-ระดับความกระด้างสูงกว่าปกติ
กรณีน้ำในลำน้ำสายชายแดนไทย-เมียนมา อ.แม่สาย จ.เชียงราย ขุ่นขาวผิดปกติ ตั้งแต่วันที่ 25 ม.ค. 2567 เป็นต้นมา ต่อมาได้มีการเก็บตัวอย่างน้ำจาก 5 จุดชายแดนไปตรวจสอบ ประสานการประปาส่วนภูมิภาคสาขาแม่สายตรวจคุณภาพน้ำและวิธีกำจัดสิ่งเจือปน โรงพยาบาลแม่สายและสาธารณสุขเฝ้าระวังเรื่องสุขภาพ รวมทั้งประสานศูนย์อนามัยที่ 1 เชียงใหม่ และสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิเษที่ 1 (เชียงใหม่) กรมควบคุมมลพิษ ช่วยตรวจสอบเพิ่มเติม
ทั้งนี้ ศูนย์อนามัยที่ 1 เชียงใหม่ สำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษที่ 1 (เชียงใหม่) กรมควบคุมมลพิษ ได้ส่งเจ้าหน้าที่เข้าเก็บตัวอย่างน้ำและแจ้งผลการตรวจวัดภาคสนาม ณ จุดเก็บตัวอย่าง ทั้งค่าความเป็นกรดและด่าง ออกซิเจน และการนำไฟฟ้า พบว่าไม่เกินค่ามาตรฐาน
แต่หลังจากผ่านไป 1 สัปดาห์ ผลการตรวจวิเคราะห์จากห้องปฏิบัติการพบว่ามีปริมาณโลหะหนักปนเปื้อน 9 ชนิด คือ ทองแดง นิกเกิล แมงกานีส สังกะสี แคดเมียม โครเมียม ตะกั่ว ปรอท และสารหนู เพียงแต่อยู่ในระดับไม่เกินมาตรฐานคุณภาพน้ำ ยกเว้น "เหล็ก และความกระด้าง" ที่สูงกว่าลำน้ำทั่วไป
ด้านการประปาส่วนภูมิภาค สาขาเชียงรายและแม่สายรายงานต่อนายอำเภอว่า ค่าความขุ่นของน้ำมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นผิดปกติและผันผวนอยู่เสมอตั้งแต่เดือน ม.ค.-ก.พ. 2567 แต่จากการเก็บตัวอย่างไปตรวจวิเคราะห์ในห้องปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร์ กองควบคุมคุณภาพน้ำ การประปาส่วนภูมิภาค กรุงเทพฯ พบว่าไม่เกินค่ามาตรฐานของเกณฑ์คุณภาพน้ำประปาที่ดื่มได้ อย่างไรก็ตาม ทางการประปาแม่สายได้มีการปรับเปลี่ยนสารเคมีที่เหมาะสมและมีประสิทธิภาพในการกำจัดตะกอนลอย รวมทั้งล้างอุปกรณ์กรองน้ำดิบเพื่อให้น้ำประปาที่ได้มาตรฐานแล้ว
ขณะเดียวกัน นายอำภอแม่สายได้แจ้งผลการตรวจไปให้กับประเทศเมียนมาผ่านทางหน่วยประสานงานชายแดนไทย-เมียนมา ประจำพื้นที่ 1 เพื่อขอความร่วมมือในการแก้ไขปัญหาหากยังพบน้ำสายขุ่นผิดปกติอยู่ รวมทั้งแจ้งข้อมูลให้ประชาชนได้รับทราบว่าผลการตรวจคุณลักษณะของโลหะหนักทั้ง 5 จุดในลำน้ำสายไม่พบความผิดปกติ ยกเว้นปริมาณธาตุเหล็กซึ่งพบทั่วไปในดิน-หินธรรมชาติ และความกระด้างที่สูงกว่าลำน้ำทั่วไป รวมทั้งให้มีการเฝ้าระวังตรวจคุณภาพน้ำเป็นประจำทุกเดือนด้วย
แหล่งข่าวในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ระบุว่า ในเดือน ต.ค. 2566 ได้มีกลุ่มทุนจีนได้สัมปทานทำเหมืองแร่ทองคำและแร่แมงกานีส 2 แห่ง ที่บ้านแม่โจ๊ก และบ้านนายาว และเหมืองแร่แมงกานีสและสังกะสี 2 แห่ง ที่บ้านน้ำปรุงใหม่หรือน้ำพุร้อนใหม่ เมืองไฮ ซึ่งอยู่ทางทิศตะวันตกของ จ.ท่าขี้เหล็ก ห่างออกไปประมาณ 90 กิโลเมตร เหมืองแร่แต่ละแห่งมีการสูบน้ำไปชะล้างสินแร่และปล่อยกลับลงสู่ลำน้ำสายโดยไม่มีบ่อพักหรือบำบัด
อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีคำตอบจากทางการเมียนมาหรือเขตปกครองพิเศษที่ 2 (สหรัฐว้า) ที่ปกครองพื้นที่ดังกล่าวว่าน้ำขุ่นเกิดจากเหมืองแร่ทั้ง 4 แห่งจริงหรือไม่
