“มข.” ทำได้! แบตเตอรี่โซเดียมแทนลิเทียม ครั้งแรกในอาเซียน ต่อยอดอุตสาหกรรมยานยนต์ไฟฟ้า

ศูนย์ข่าวขอนแก่น -"มหาวิทยาลัยขอนแก่นทำสำเร็จ โชว์แบตเตอรี่โซเดียมไอออนแทนแร่ลิเทียม เผยใช้วัตถุดิบจากแหล่งเกลือหินสู่การใช้งานได้จริง รองรับอุตสาหกรรมแบตเตอรี่แห่งอนาคต ชูจุดเด่นราคาถูก เล็งต่อยอดสู่อุตสาหกรรมยานยนต์ไฟฟ้า

เมื่อเร็วๆ นี้ ที่อาคารสิริคุณากร มหาวิทยาลัยขอนแก่น (มข.) รศ.นพ.ชาญชัย พานทองวิริยะกุล อธิการบดีมหาวิทยาลัยขอนแก่น พร้อมด้วย ดร.ธีรวุธ ตันนุกิจ ผู้แทนอธิบดีกรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ ร่วมเปิดตัวแบตเตอรี่ชนิดโซเดียมไอออนจากแร่เกลือหินในประเทศไทย ภายใต้โครงการพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตแบตเตอรี่ชนิดโซเดียมไอออนจากแหล่งแร่เกลือหิน


เพื่อรองรับการพัฒนาอุตสาหกรรมศักยภาพ ซึ่ง มข.ร่วมกับกรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ กระทรวงอุตสาหกรรม ได้ทำการวิจัยและทำการผลิตจนนำมาสู่การใช้งานได้จริง โดยมีนักวิชาการ ผู้ที่สนใจในกลุ่มธุรกิจพลังงานทดแทนร่วมเป็นสักขีพยาน ตลอดจนสื่อมวลชนร่วมรับฟังแถลงข่าวและชมผลงานวิจัยดังกล่าวอย่างคับคั่ง

รศ.นพ.ชาญชัย พานทองวิริยะกุล อธิการบดีมหาวิทยาลัยขอนแก่น กล่าวว่า การพัฒนาแบตเตอรี่ชนิดโซเดียมไอออนจากแหล่งแร่เกลือหิน ซึ่งเป็นแบตเตอรี่ชนิดโซเดียมไอออนต้นแบบ ซึ่งผลิตได้เป็นที่แรกในประเทศไทย และที่แรกในระดับภูมิภาคอาเซียน โดยทำการผลิตที่โรงงานแบตเตอรี่และพลังงานยุคใหม่มหาวิทยาลัยขอนแก่น

โครงการพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตแบตเตอรี่ชนิดโซเดียมไอออนจากแหล่งแร่เกลือหินเพื่อรองรับการพัฒนาอุตสาหกรรมศักยภาพ ถือเป็นกลไกสำคัญที่จะช่วยส่งเสริมด้านการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตวัตถุดิบ ให้สามารถผลิตวัตถุดิบคุณภาพสูง รองรับอุตสาหกรรมแบตเตอรี่แห่งอนาคต โดยมีสถานประกอบการในห่วงโซ่อุปทานของอุตสาหกรรมการผลิตแบตเตอรี่แห่งอนาคตแบบครบวงจรเข้าร่วมงานด้วย

ทั้งสถานประกอบการระดับต้นน้ำ กลางน้ำ ปลายน้ำ ประกอบด้วยโครงการเหมืองแร่โปแตช บริษัท ไทยคาลิ จำกัด และบริษัท อาเซียนโปแตชชัยภูมิ จำกัด (มหาชน), ผู้ผลิตและจำหน่ายไฟฟ้าจากพลังงานทดแทน รวมทั้งสถานีอัดประจุไฟฟ้าสำหรับยานยนต์ไฟฟ้า บริษัท วี.ซี.เอ็นเนอร์ยี่ จำกัด, ผู้ผลิตและจำน่ายจักรยานยนต์ไฟฟ้า บริษัท เอ็นเซิร์ฟ โฮลดิ้ง จำกัด บริษัท อินโนวาแพค จำกัด บริษัท ทีแอนด์ที ไมโครโมบิล จำกัด เข้าร่วมชมผลงานด้วย

รศ.นพ.ชาญชัยกล่าวต่อว่า ทีมนักวิจัย มข.ประสบผลสำเร็จในการพัฒนาศึกษาวิจัยและทดลองแบตเตอรี่ชนิดโซเดียมไอออนจากแหล่งแร่เกลือหินในประเทศไทย เพื่อพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตแบตเตอรี่ทางเลือกโดยการใช้วัตถุดิบที่มีภายในประเทศทดแทนแบตเตอรี่ชนิดลิเทียมไอออน ทั้งนี้ ได้พัฒนาต่อยอดเทคโนโลยีการผลิตแบตเตอรี่ทางเลือกในระดับเซลล์จากโรงงานแบตเตอรี่และพลังงานยุคใหม่

จนออกมาเป็นผลิตภัณฑ์ต้นแบบ (Prototype) และนำไปทดลองใช้งานจริงในกลุ่มอุตสาหกรรมยานยนต์ใหม่ และระบบกักเก็บพลังงาน (Energy Storage System: ESS) ที่จะเป็นแบตเตอรี่สำหรับจักรยานไฟฟ้า แบตเตอรี่สำรองสำหรับระบบโซลาร์เซลล์ และไฟส่องสว่าง จากความสำเร็จเหล่านี้ส่งผลต่ออุตสาหกรรมไทยมีขีดความสามารถการแข่งขันและเพิ่มขีดความสามารถการแข่งขันของประเทศ ซึ่งหนึ่งในกลุ่มเป้าหมายหลักคือ อุตสาหกรรมการผลิตแบตเตอรี่แห่งอนาคตจากวัตถุดิบที่มีในประเทศ




ด้าน ดร.ธีรวุธ ตันนุกิจ ผู้แทนอธิบดีกรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ กล่าวว่า ภาคอีสานเป็นแหล่งแร่สำรองมีปริมาณมหาศาลมาก จึงให้ทุนสนับสนุนมหาวิทยาลัยขอนแก่น เพราะเล็งเห็นว่าโซเดียมไอออนแบตเตอรี่มีศักยภาพที่จะมาเป็นแบตเตอรี่ทางเลือก เพื่อจะทดแทนลิเทียมไอออนแบตเตอรี่ เพราะต้องพึ่งพาการนำเข้าจากต่างประเทศ 100% โดยปีงบประมาณหน้าทาง มข.จะทำวิจัยแบตเตอรี่โซเดียมไอออนให้มีประสิทธิภาพมากกว่าเดิม เพื่อที่จะมาเทียบกับแบตเตอรี่ลิเทียมไอออน

ตอนนี้ได้นำไปใช้กับอีไบค์ หรือจักรยานยนต์ต้นแบบที่ใช้พลังงานจากโซเดียมไอออน ซึ่งเป็นความสำเร็จจากโครงการครั้งนี้ และเป้าหมายต้องการจะสร้างอุตสาหกรรมแบตเตอรี่ครบวงจร ในส่วนตัวเกลือหินหรือเกลือสินเธาว์กิโลกรัมละไม่กี่บาท แต่พอมาทำเป็นตัววัตถุดิบตั้งต้นแบตเตอรี่โซเดียมไอออนตัวนี้จะยกระดับมูลค่าทางเศรษฐกิจแร่ตัวนี้อย่างมากในอนาคต และจะทำการต่อยอดให้เป็นอุตสาหกรรมต่อไป




สำหรับแบตเตอรี่โซเดียม-ไอออน ถือเป็นแบตเตอรี่ชนิดใหม่ที่เหมาะกับอุตสาหกรรมรถยนต์ไฟฟ้า โดยนำวัสดุโซเดียมมาแทนแร่ลิเทียม ซึ่งเป็นแร่หายาก การได้มาของแร่ลิเทียมต้องใช้การขุดลิเทียม ต้องใช้น้ำราวๆ 2 ล้านลิตรหรือ 500,000 แกลลอนต่อลิเทียมหนึ่งตัน วิธีการสกัดก็ทำได้น้อย ขณะที่ความต้องการล้นตลาด ส่งผลให้ต้นทุนรถยนต์ไฟฟ้าสูงขึ้นอีก

ขณะที่แบตเตอรี่โซเดียม-ไอออนชาร์จแบตเตอรี่ได้ 80% ภายในระยะเวลา 15 นาทีจากปกติต้องใช้เวลา 30 นาทีที่อุณหภูมิห้อง อีกทั้งปริมาณแร่โซเดียมมีมากกว่าลิเทียมถึง 1,000 เท่า ทั้งราคาถูกกว่า 20-30% และที่สำคัญคือทนร้อนทนหนาวได้ดี จึงหมดห่วงเมื่อต้องขับรถนานๆ ว่าจะเกิดไฟไหม้ ดังนั้นแบตเตอรี่โซเดียม-ไอออน จึงเหมาะกับรถยนต์ EV ทั้งชาร์จไว ปลอดภัย ราคาถูก มีปริมาณแร่มากกว่าลิเทียมหลายเท่าตัว