กาฬสินธุ์ - พบชาวนาอำเภอยางตลาดถอดบทเรียนจากราคาปุ๋ยเคมีตามท้องตลาดราคาสูง นำหลักการศ.ดร.ทัศนีย์ อัตตะนันทน์ นักวิจัยเจ้าของผลงาน “ปุ๋ยสั่งตัด” มาคิดสูตรปรุงปุ๋ยใช้เอง ระบุค่าเฉลี่ยต่อไร่ลดต้นทุนการผลิตลงจากเดิมที่ใช้ปุ๋ยเคมี 40% ขณะที่ผลผลิตเพิ่มขึ้น 50% ยกเป็นตัวอย่างเกษตรกรเอาตัวรอดวิกฤตปุ๋ยเคมีราคาแพงได้อย่างน่าทึ่ง
ที่ศูนย์จัดการปุ๋ยสั่งตัดชุมชนยางตลาด เขตเทศบาลตำบลยางตลาด นายวิชัย น้อยเสนา ประธานกลุ่มปุ๋ยสั่งตัดและประธานศูนย์จัดการดินปุ๋ยชุมชน พร้อมกรรมการกลุ่มปุ๋ยสั่งตัด ร่วมกันทดสอบตัวอย่างค่าดิน ที่สมาชิกกลุ่มส่งเข้ามาเพื่อสกัดสารอาหารในดิน หรือหาค่าวิเคราะห์ดิน ตามหลักการของศาสตราจารย์ ดร.ทัศนีย์ อัตตะนันทน์ นักวิจัยเจ้าของผลงาน “ปุ๋ยสั่งตัด” ทั้งนี้ เพื่อค้นหาสูตรปรุงปุ๋ยให้เหมาะสมกับสภาพดิน ที่จะทำการเพาะปลูกข้าวในฤดูกาลเพาะปลูก 2565 ที่กำลังจะมาถึง
จากนั้น นายวิชัย น้อยเสนา ประธานกลุ่มปุ๋ยสั่งตัดและประธานศูนย์จัดการดินปุ๋ยชุมชน พร้อมกรรมการกลุ่มปุ๋ยสั่งตัดฯ ได้ลงพื้นที่สำรวจแปลงข้าวนาปรังที่กำลังอยู่ในช่วงออกรวงเต็มที่ โดยเป็นแปลงข้าวที่ใช้ปุ๋ยสั่งตัดบำรุงต้นข้าวต่อเนื่องมาหลายปี ทั้งนาปีและนาปรัง มีสมาชิกกลุ่ม 43 ครัวเรือน พื้นที่ 420 ไร่ ระบุว่าสมาชิกกลุ่มสามารถลดต้นทุนจากเดิมที่เคยใช้ปุ๋ยเคมีมากถึง 30-40% ขณะที่ผลผลิตเพิ่มขึ้น 50% ทีเดียว
นายวิชัยกล่าวว่า จากภาวะปุ๋ยเคมีตามท้องตลาดมีราคาสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง ทำให้เกษตรกรแบกรับภาระค่าใช้จ่ายต้นทุนที่สูงขึ้น จึงได้รวมกลุ่มเกษตรกรที่ประกอบอาชีพทำนาผลิตปุ๋ยสั่งตัดมาตั้งแต่ปี 2556 เริ่มจากเข้าร่วมโครงการพระดาบสสัญจร และดำเนินการตามผลงานวิจัยของศาสตราจารย์ ดร.ทัศนีย์ อัตตะนันทน์ นักวิจัยเจ้าของผลงาน “ปุ๋ยสั่งตัด” มาคิดสูตรปรุงปุ๋ย เป็นการใช้ปุ๋ยเคมีแบบสั่งตัด คือการใช้ปุ๋ยเคมีตามชุดดิน และค่าวิเคราะห์ดิน จึงเป็นที่มาของชื่อ “ปุ๋ยสั่งตัด” คือการสั่งทำปุ๋ยตามความต้องการของดินนั่นเอง
ท้ายที่สุดผลที่ได้คือประหยัดการใช้ปุ๋ยเคมี เดิมใช้ปุ๋ยไร่ละ 50-100 กก. แต่ใช้ปุ๋ยสั่งตัดเพียงไร่ละไม่กิน 60 กิโลกรัม ขณะที่ได้ผลผลิตเพิ่มขึ้น ค่าเฉลี่ยไร่จากเดิมไร่ละ 300-400 กก. ปัจจุบันไร่ละ 700-800 กก.ทีเดียว
ด้านนายกิตติชัย ภูตีกา อายุ 54 ปี อยู่บ้านเลขที่ 24 หมู่ 2 ต.ยางตลาด อ.ยางตลาด จ.กาฬสินธุ์ หนึ่งในกรรมการกลุ่มปุ๋ยสั่งตัดฯ กล่าวว่า เดิมใช้ปุ๋ยเคมีบำรุงต้นข้าวตามเพื่อนชาวนาคนอื่น ได้ยินใครบอกว่าปุ๋ยสูตรนั้นสูตรนี้ดี ก็ลองไปใช้กับเขา สุดท้ายไม่ได้ผล เพราะเป็นการใช้ปุ๋ยไม่เหมาะสมกับดิน เนื่องจากสภาพดินแต่ละแปลงไม่เหมือนกัน จึงต้องการสารอาหารแตกต่างกัน ปุ๋ยเคมีที่ไปใช้ตามเขาจึงไม่ถูกกับดินในนาเรา หว่านข้าวแล้วไม่เจริญงอกงาม นอกจากนี้ยังราคาแพงอีกด้วย พอมาร่วมกลุ่มปุ๋ยสั่งตัด เห็นความแตกต่าง ลดการใช้ปุ๋ยเคมี ต้นข้าวเจริญเติบโต ต้านทานโรค รวงข้าวใหญ่ เมล็ดโต น้ำหนักดี โดยเฉพาะได้ผลผลิตสูงอีกด้วย
ทั้งนี้ ความสำเร็จจากการปรุงสูตรปุ๋ยสั่งตัดตามวิธีการของศาสตราจารย์ ดร.ทัศนีย์ อัตตะนันทน์ นักวิจัยเจ้าของผลงาน “ปุ๋ยสั่งตัด” ที่กลุ่มปุ๋ยสั่งตัดและศูนย์จัดการดินปุ๋ยชุมชน ต.ยางตลาด ดำเนินการมาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2556 สามารถลดต้นทุน เพิ่มผลผลิตดังกล่าว นับเป็นตัวอย่างเกษตรกรที่สามารถเอาตัวรอดวิกฤตและตอบโจทย์ภาวะปุ๋ยเคมีราคาแพงได้อย่างน่าทึ่ง
