เลย - เปิดใจ “ปรีชา การมงคล” อดีตประธานผู้ค้าสลากรายย่อย จ.เลย ยอมทิ้งแผงขายลอตเตอรี่ หันมาปลูกผักสวนครัว ยึดหลักเศรษฐกิจพอเพียงในหลวงรัชกาลที่ ๙ ปลูกผักที่กิน กินผักที่ปลูก ชี้มีรายได้จริง ค่าใช้จ่ายลด ย้ำเป็นความสุขแท้จริงของชีวิต
อำเภอวังสะพุง จังหวัดเลย เป็นพื้นที่ที่มีผู้ประกอบอาชีพค้าสลากกินแบ่งรัฐบาลรายย่อยมากที่สุดในประเทศไทย ระบบการค้าสลากจะมีการจำหน่ายสลากเป็นทอดๆ ที่เรียกว่า ยี่ปั๊ว, ซาปั๊ว เกิดขึ้น การเรียกร้องและต่อรองขอโควตาสลากกินแบ่งรัฐบาลเมื่อหลายปีก่อน จะมีชื่อของนายปรีชา การมงคล ประธานผู้ค้าสลากรายย่อยจังหวัดเลย เป็นผู้มีบทบาทร้องขอโควตาสลากให้ผู้ค้าสลากรายย่อย แต่ปัจจุบันนายปรีชาและครอบครัวได้หันหลังให้กับอาชีพเดินขายลอตเตอรี่ หันมาจับจอบเสียมเปลี่ยนชีวิตไปทำการเกษตรที่บ้านเกิดตนเอง
ปรีชาเล่าว่า เหตุที่ออกจากประธานผู้ค้ารายย่อยจังหวัดเลย เพราะกดดันในบทบาทดังกล่าว ไม่สามารถทำงานให้พี่น้องผู้ค้าสลากได้ดังใจต้องการ เช่น การต่อรองขอเพิ่มโควตาสลาก ต้องไปเจรจาต่อรองกับกองสลาก แต่ก็มีรายละเอียดที่เป็นอุปสรรคมาก ซึ่งพี่น้องไม่เข้าใจ ทั้งการขายสลากก็มีค่าใช้จ่ายสูง เมื่อต้องออกไปเร่ขายลอตเตอรี่ จึงคิดมาทบทวนมองตัวเอง ตัดสินใจผันตัวเองหันมาทำอาชีพเกษตร ยึดหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มีรายได้แบบพออยู่พอกินได้ ซึ่งการขายผลผลิตเกษตรนั้น มีรายได้เกิดขึ้นทุกวัน รายได้สัปดาห์ ต่อเนื่องเป็นปี ขณะที่ค่าใช้จ่ายมีน้อยมาก
เขามุ่งมั่นทำเกษตรผสมผสานเต็มตัว มุ่งใช้ศาสตร์พระราชา ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของในหลวงรัชกาลที่ ๙ มาเป็นหลักชีวิต ปัจจุบันปรีชาและลูกเมีย ทำเกษตรผสมผสานมา 5 ปีแล้ว มีกำลังหลัก 4 คน ประกอบด้วย พ่อ แม่ และลูก 2 คน ร่วมกันดูแลไร่สวนผสมกว่า 17 ไร่ 3 งาน 80 ตารางวา ปลูกพืชผักสวนครัวและพืชเศรษฐกิจอื่น ประกอบด้วยกล้วยหอมทอง แตงร้าน บวบเหลี่ยม บวบหอม บวบลาย มันเทศญี่ปุ่น เสาวรส หน่อไม้ผรั่ง ถั่วฝักยาว น้ำเต้า มะเขือ พริก มะเขือเทศ ข้าวโพด ขนุน ยางพารา ทั้งทำปศุสัตว์ เลี้ยงเป็ดไข่ เป็ดเทศ ไก่พื้นเมือง เลี้ยงหนูนา พร้อมกับทำโรงปุ๋ยหมักอีกด้วย
ส่วนช่องทางจำหน่ายผลผลิตการเกษตร ทุกเช้าปรีชาและครอบครัว จะนำพืชผลทางการเกษตรที่เก็บได้จากสวนไปขายในหมู่บ้านโคกมน บ้านเมตตา บ้านกกเตน บ้านโนนกกหาด และบ้านโคกแฝก ที่อยู่ในเขต อ.วังสะพุง จ.เลย มีรายได้เฉลี่ยวันละ 1,000-2,000 บาท ไม่ต้องเดินทางไปหากินไกล มีส่วนร่วมพัฒนาเศรษฐกิจท้องถิ่น ทำเกษตรอยู่บ้าน สามารถปลดหนี้สิน ครอบครัวเกิดความอบอุ่น เป็นความสุขที่แท้จริงของชีวิต
ปัจจุบันไร่ของปรีชาได้พัฒนาเป็นศูนย์เรียนรู้เพิ่มประสิทธิภาพสินค้าการเกษตร (ศภก.) อำเภอวังสะพุง จังหวัดเลย เพื่อถ่ายทอดความรู้การทำเกษตรพอเพียงไปในวงกว้าง ซึ่งมีเกษตรกรในพื้นที่จังหวัดเลย และจังหวัดใกล้เคียงเดินทางมาเรียนรู้ จากปรีชา การมงคล ซึ่งเขายินดีถ่ายทอดความรู้การทำเกษตรตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งพิสูจน์แล้วว่าสามารถเลี้ยงดูจุนเจือครอบครัวได้อย่างมีความสุข
ปรีชาเล่าต่อว่า อยากฝากไปยังพี่น้องกลุ่มผู้ค้าสลากรายย่อยว่า อยากฝากไปยังพี่น้องผู้ค้าสลากรายย่อยให้คิดใหม่ ทบทวนใหม่ เพราะทุกคนมีที่ดินทำกินอยากให้ลองปรับสถานที่คนละ 1-2 ไร่ หันมาทำเกษตรพอเพียง บางคนไม่ถนัดปลูกพืชผลก็ไปเลี้ยงสัตว์ได้ อย่าไปคิดว่าทำแล้วไม่มีที่ขาย ด้วยจุดเด่นทุกวันนี้เรามีเทคโนโลยีที่ทันสมัย หากใครอยากเลี้ยงสัตว์สามารถไปขอจดทะเบียนรวมกลุ่ม ร่วมกันทำเกษตรแปลงใหญ่ด้านการเลี้ยงสัตว์แปลงใหญ่ จะมีกระทรวงพาณิชย์มาเป็นพี่เลี้ยง พาไปอบรมเพิ่มความรู้ มีแหล่งจำหน่ายสินค้ารองรับที่แน่นอน
ขณะเดียวกัน ปศุสัตว์จังหวัดเลยมีการจดเอ็มโอเอ ข้อตกลงการซื้อขายระหว่างเกษตรกรกับพ่อค้า หากพ่อค้าไม่ซื้อตามสัญญาทำร่วมกันไว้ ถือว่าผิดกฎหมายทันที สร้างความมั่นใจให้กับเกษตรกรได้ ส่วนกรณีผู้ค้าสลากรายย่อย หากจะหันมาทำอาชีพเกษตรเสริม ไม่ทิ้งอาชีพขายสลากก็ทำได้ เพียงแค่แบ่งที่ดินทำกินที่มีอยู่มาซัก แบ่งมาซัก 2-3 ไร่ มาทำเกษตรผสมผสานไว้ด้วย ถึงช่วงเวลาเดินขายสลากก็ไปขาย ถึงช่วงว่างขายก็กลับมาดูแลไร่เกษตรผสมผสานได้ คิดว่าประมาณ 1-2 ปี พี่น้องส่วนมากที่ทำแบบนี้อาจจะเลิกขายสลากเหมือนหันมาทำเกษตรผสมผสานอย่างจริงจัง เพราะว่ามีรายได้เกิดขึ้นทุกวัน