ลำปาง - มูลนิธิม้าลำปางเปิดโปรเจกต์ออดิโอไกด์ทัวร์บนเส้นทางรถม้าลำปางแห่งแรกของประเทศ เดินหน้าฟื้นสายพันธุ์-ตำนานม้าไทยโบราณที่ใช้งานกันมาตั้งแต่ศตวรรษที่ 7 จนถึงวันนี้ ดึงดูดนักท่องเที่ยวเข้าชุมชน
สพ.ญ.ดร.ศิรยา ชื่นกำไร ประธานมูลนิธิม้าลำปาง ถนนถ้านางรอย ต.เวียงเหนือ อ.เมืองลำปาง ได้เปิดตัวออดิโอไกด์ทัวร์บนรถม้า สืบสานตำนานม้าไทย แห่งแรกของจังหวัดลำปาง โดยระบุว่าม้าไทยเป็นม้าสายพันธุ์โบราณ และเป็นส่วนหนึ่งของการสร้างรายได้ให้ชุมชนด้านการท่องเที่ยวในหลายจังหวัด
ความโดดเด่นของม้าไทยจนถึงสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ ได้แก่ ม้าลากรถในจังหวัดลำปาง หากนำคุณค่าทางด้านประวัติศาสตร์และการเป็นทรัพยากรทางพันธุกรรมมาเป็นประเด็นสำคัญจะยิ่งเพิ่มคุณค่าของกิจกรรมการท่องเที่ยวในลำปาง และประชาชนจะมีความตระหนักถึงคุณค่าของม้าไทยเพิ่มขึ้นด้วย
ประธานมูลนิธิม้าลำปางกล่าวอีกว่า ม้าไทยเป็นม้าสายพันธุ์โบราณเกือบไม่มีเหลือแล้วในโลก ซึ่งหากย้อนประวัติสายพันธุ์ม้าไทย จะย้อนไปได้ถึงศตวรรษที่ 7 แต่ยังมีการใช้อยู่ในสังคมปัจจุบัน และเมืองเขลางค์นครเป็นเมืองโบราณเต็มไปด้วยอารยธรรมทางศาสนา สถาปัตยกรรม รวมถึงยังมีชุมชนเก่าแก่ตั้งรกรากอยู่
ขณะที่ม้าลากรถลำปางมีมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๕ ก็ยังมีตามท้องถนนอยู่ทุกวันนี้ และใช้เทคนิคการสร้างรถแบบดั้งเดิมควรค่าแก่การอนุรักษ์ ความรู้ทางด้านวิทยาศาสตร์ร่วมกับโบราณคดีและมานุษยวิทยาเป็นองค์ประกอบของการสร้างแหล่งท่องเที่ยวและกิจกรรมท่องเที่ยวที่มีคุณภาพสำคัญของประเทศ
แต่ที่ผ่านมาความเข้าใจผิดเรื่องสรีระ และศักยภาพของสายพันธุ์ ไม่รู้คุณค่าของม้าโบราณที่เกิดตามธรรมชาติ ทำให้นักท่องเที่ยวไม่นิยมม้าไทยหรือม้าโบราณ และสร้างปัญหาเรื่องรายได้ จนทำให้เกิดมีการผสมข้ามสายพันธุ์เพื่อให้ได้สรีระที่นักท่องเที่ยวเข้าใจว่าดี ส่งผลให้เกิดการทำลายสายพันธุ์ม้าโบราณที่เป็นมรดกโลกและมีคุณค่าความหลากหลายทางชีวภาพโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์
“ตอนนี้ลำปางเหลือม้าไทยโบราณจริงๆ ไม่ถึง 20% ดังนั้นจึงต้องช่วยกันอนุรักษ์มรดกม้าไทยโบรารณเหล่านี้ให้เป็นมรดกโลก เพราะปัจจุบันมีม้าสายพันธุ์โบราณเหลืออยู่ไม่กี่แห่งในโลก และหนึ่งในนั้นคือลำปาง”
สำหรับโปรแกรมโครงการท่องเที่ยวออดิโอไกด์ทัวร์บนเส้นทางรถม้าสืบสานตำนานม้าไทยนั้นได้รับการสนับสนุนจากบริษัท Narrowcaster Pty LTD ประเทศออสเตรเลีย ที่ได้เล็งเห็นความสำคัญและโอกาสในการสร้างการท่องเที่ยวที่มีคุณค่าในประเทศไทยให้แก่มูลนิธิม้าลำปาง เพื่อเป็นพิพิธภัณฑ์มีชีวิตแห่งแรกของประเทศไทย โดยนักท่องเที่ยวจะได้นั่งรถม้าพร้อมเรียนรู้ปกติสัตว์อย่างทศเพลินมีสาระ และได้เผยแพร่ในโลก ได้รับรู้ถึงคุณค่าของสายพันธุ์ม้าไทยที่ยังมีคนรู้อยู่น้อยมาก
โปรแกรมการท่องเที่ยวออดิโอไกด์ทัวร์บนเส้นทางรถม้าจะใช้เวลาราว 2 ชั่วโมง ทุกคนจะได้นั่งรถม้าที่มีอายุกว่า 100 ปี เริ่มจากที่ทำการมูลนิธิม้าลำปาง ไปตามเส้นทางประวัติศาสตร์เมืองลำปาง ชมวัดสำคัญเมืองโบราณผ่านชุมชน ซึ่งมีอายุกว่า 1,300 ปี เรียนรู้ประวัติศาสตร์รถม้าจากทางสมาคมฯ และประวัติม้าไทยสายพันธุ์มรดกโลก พร้อมเสียงภาพบรรยาย 2 ภาษา คือ ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ และจะมีโครงการภาษาอื่นอีก 8 ภาษาในอนาคตด้วย
