พระนครศรีอยุธยา - วัดพนัญเชิงวรวิหาร ประกอบพิธีกวนข้าวทิพย์ (มธุปายาส) ครั้งที่ 11 รับวันวิสาขบูชาโลก 13 พ.ค. ถวายเป็นพุทธบูชา
วันนี้ (11 พ.ค.) ที่วัดพนัญเชิงวรวิหาร จ.พระนครศรีอยุธยา สมเด็จพระพุทธชินวงศ์ เจ้าคณะใหญ่หนกลาง กรรมการมหาเถรสมาคม เจ้าอาวาสวัดพิชยญาติการราม เป็นประธานในพิธีพิธีกวนข้าวทิพย์ (มธุปายาส) ซึ่งวัดพนัญเชิงวรวิหาร จัดขึ้นเป็นครั้งที่ 11 โดยพระเทพรัตนากร เจ้าคณะจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ร่วมกับทางจังหวัด มีนายวิทยา ผิวผ่อง ผู้ว่าราชการจังหวัด เป็นประธานฝ่ายสงฆ์ ในการประกอบพิธีกวนข้าวทิพย์ มีการขูดมะพร้าวแบบโบราณ การฟื้นไฟแบบดั้งเดิมในการประกอบพิธีกวนข้าวทิพย์ที่ยึดถือมาแต่โบราณ โดยมีข้าราชการ และพุทธศาสนิกชนร่วมพิธีกันอย่างเนืองแน่น
สำหรับพิธีกวนข้าวทิพย์หรือ (มธุปายาส) ได้ยึดถือปฏิบัติเป็นประเพณีสืบต่อกันมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ในหมู่ของชาวพุทธ เพื่อระลึกถึงสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า และเหตุการณ์ครั้งที่นางสุชาดา ได้กวนข้าวทิพย์ในวันขึ้น 14 ค่ำ แล้วนำไปถวายพระพุทธเจ้าก่อนที่จะตรัสรู้ 1 วัน โดยถือว่ามีผลานิสงส์มาก ด้วยเหตุนี้ ชาวพุทธจึงพร้อมใจกันกวนข้าวทิพย์เพื่อถวายเป็นพุทธบูชา เทิดทูนพระเกียรติคุณด้วยความกตัญญูกตเวทิตาธรรม ข้าวทิพย์มธุปายาสนี้เชื่อกันว่า เมื่อทำครบถ้วนตามพิธีแล้วจะเป็นสิริมงคลแก่ผู้ทำ และผู้บริโภค สมควรจะเซ่นสรวงเทพารักษ์ผู้ที่ได้บริโภคข้าวทิพย์แล้ว จะประสบโชคลาภต่างๆ นานา ปราศจากโรคาพยาธิ ภัยพิบัติ ประสบสิ่งที่เป็นมงคล
ทั้งนี้ วัตถุที่กวน ได้แก่ น้ำนมโคสด (ปัจจุบันใช้นมข้นหวานแทน) น้ำผึ้ง น้ำอ้อย ชะเอมเทศ น้ำตาลกรวด น้ำตาลหม้อ ข้าวตอก ข้าวเม่า ธัญพืชต่างๆ ที่คั่วสุก ถั่ว งา ลูกเดือย เมล็ดแตง เผือกมัน เมล็ดบัว มะพร้าวแก่ มะพร้าวอ่อน ผลไม้สด ผลไม้แห้ง เช่น มะม่วง กล้วย ทุเรียน ละมุด ลำไย ส้ม ขนุน เป็นต้น ทั้งนี้ แล้วแต่ความเหมาะสมเท่าที่จะหาได้ หรือปรับปรุงให้มีรสชาติหอมหวาน อร่อย ตามความต้องการของผู้กวนในแต่ละท้องถิ่น บางท้องที่อาจใช้ผลไม้ชนิดต่างๆ
การจัดเตรียมการในพิธีกวนข้าวทิพย์ ต้องจัดเตรียมสิ่งสำคัญ ดังนี้ ต้องปลูกโรงพิธีขึ้น 1 หลัง ให้กว้างใหญ่พอสมควร เพื่อตั้งโต๊ะบูชาพระพุทธรูป อาสนสงฆ์ โต๊ะบูชาเทวรูป และที่ซึ่งผู้เข้าร่วมพิธี คือ พราหมณ์ โหร (ผู้ที่มีความรู้ในพิธีกรรมอย่างดี) เทพยดา นางฟ้า นางสุชาดา สาวพรหมจารี และทายก ทายิกา นั่งฟังพระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์ และก่อเตาตั้งกระทะกวนภายในโรงพิธี จัดหาพายสำหรับกวนกระทะละ 3 เล่ม จัดหาฟืนให้เพียงพอ และตากให้แห้งสนิท โรงพิธีทาสีขาว เครื่องประดับตกแต่งควรใช้เครื่องขาว ตั้งราชวัฏ ฉัตร ธง ผูกต้นกล้วย อ้อยทั้ง 4 มุม หรือครบ 8 ทิศยิ่งดี แล้วยกศาลเพียงตาขึ้นไว้ในทิศที่เป็นศรีของวัน คือ ทิศที่เทวดาสถิตในวันกวน ตั้งเครื่องสังเวย คือ หัวหมู บายศรี เป็ด ไก่ ขนมต้มแดง ขนมต้มขาว มะพร้าวอ่อน กล้วย และมีการจัดที่นั่งการให้โหรนั่ง 1 ที่ และจัดให้เทวดา และนางฟ้านั่งเรียงแถวหน้ากระดาน
