น่าน - คนถีบสามล้อเมืองน่านยิ้ม หลังอาจารย์วิทยาลัยเทคนิคฯช่วยพัฒนาสามล้อติดเกียร์เสือภูเขา ทดแรงปั่นให้ผู้สูงอายุที่ยึดการถีบสามล้อเป็นอาชีพได้สำเร็จ หนุนการอนุรักษ์วิถีเก่าเมืองน่าน และการท่องเที่ยว ขณะที่อดีต ผอ.รพ.น่าน ออกหน้าเตรียมหาทุนช่วยติดเกียร์สามล้อทุกคันต่อ
รถถีบสามล้อเมืองน่าน ซึ่งมีอายุกว่า 40 ปี ของนายภาวัต สัตยวงค์ ประธานชมรมสามล้อเมืองน่าน ได้ถูกนำมาพัฒนาเป็นรถต้นแบบติดเฟืองทดเกียร์แบบรถจักรยานเสือภูเขา ซึ่งเป็นความร่วมมือจากวิทยาลัยเทคนิคน่าน โดยนายราเชนทร์ กาบคำ ผู้อำนวยการวิทยาลัยเทคนิคน่าน ที่ได้ออกแบบและพัฒนาชุดเสือภูเขาติดรถสามล้อถีบ ช่วยเบาแรงผู้สูงอายุที่ประกอบอาชีพถีบสามล้อรับจ้าง จนประสบความสำเร็จและใช้การได้เป็นอย่างดี
นายภาวัต สัตยวงค์ ประธานชมรมสามล้อเมืองน่าน เล่าว่า ตั้งแต่ปี 2548 ที่ได้มีการฟื้นฟูพัฒนาศักยภาพของอาชีพสามล้อ ตามโครงการ “นั่งสามล้อผ่อเมืองน่าน” จนเป็นที่ยอมรับจากนักท่องเที่ยวและผู้ใช้บริการทั่วไป แต่ปัจจุบันพบว่าผู้ใช้บริการ ไม่กล้าเรียกใช้บริการรถสามล้อถีบ เนื่องจากเห็นว่าเป็นผู้สูงอายุ และการออกแรงถีบรถสามล้อต้องใช้กำลังขาเป็นอย่างมาก ส่งผลกระทบต่อรายได้ของกลุ่มผู้รถถีบสามล้อลดน้อยลงไป
อย่างไรก็ตาม กว่า 2 ปีที่ผ่านมา ทางชมรมฯ ได้ร่วมกับภาคีเครือข่ายของคนที่รักและต้องการอนุรักษ์รถสามล้อถีบเมืองน่าน ได้พยายามที่จะผลักดันและพัฒนารถสามล้อถีบ ให้สามารถบรรทุกผู้โดยสาร และถีบรถขึ้นทางเนิน - สะพานได้โดยใช้แรงไม่มาก แนวคิดการนำเฟืองทดเกียร์แบบรถจักรยานเสือภูเขามาติดให้กับรถสามล้อถีบจึงเริ่มขึ้น แต่ก็ล้มเหลวไปหลายครั้ง
จนในที่สุดเมื่อช่วงเดือนกุมภาพันธ์ 2555 ที่ผ่านมา ได้มีการประชุมนอกรอบร่วมกับนายสมคิด แก้วเตชะ รองผู้อำนวยการวิทยาลัยเทคนิคน่าน พร้อมด้วยนายมานะ อินอื่น และนายปิยพงษ์ อินต๊ะยศ อาจารย์ประจำแผนกวิชาช่างกลโรงงาน ซึ่งได้คิดค้นจนสามารถพัฒนารถสามล้อถีบติดเกียร์เสือภูเขา 3 ระดับ ได้ผลสำเร็จ และนำไปทดสอบการใช้งานในช่วง 2 เดือน พบว่าได้ผลเป็นอย่างดีเยี่ยม สามารถบรรทุกผู้โดยสารถึงสองคน รวมทั้งสัมภาระ น้ำหนักรวมเกินกว่า 150-200 กิโลกรัม ได้อย่างเบาแรง
โดยเฉพาะการออกตัวรถจะไม่ต้องใช้กำลังแรงขามาก ทำให้ง่ายต่อผู้สูงอายุที่รับจ้างถีบสามล้อ และการถีบรถพาเที่ยวในเขตเทศบาลเมืองน่านได้อย่างง่ายดายและใช้แรงถีบน้อย ซึ่งจะส่งผลดีต่อผู้สูงอายุที่ยังรักที่จะประกอบอาชีพสามล้อถีบรับจ้างต่อไป
ซึ่งการนำชุดเฟืองทดเกียร์มาติดตั้งให้กับสามล้อถีบ ใช้งบประมาณคันละ 3,000 บาท เป็นเฉพาะค่าอุปกรณ์เท่านั้น ส่วนค่าฝีมือและแรงงานได้รับการสนับสนุนโดยไม่มีค่าใช้จ่ายจากวิทยาลัยเทคนิคน่าน
ด้านนายแพทย์คณิต ตันติศิริวิทย์ อดีตผู้อำนวยการโรงพยาบาลน่าน และในฐานะคนรักจักรยาน และส่งเสริมให้เมืองน่านเป็นเมืองจักรยาน เปิดเผยว่า รู้สึกยินดีอย่างมากที่ได้เห็นการพยายามรักษารถสามล้อถีบเมืองน่าน ซึ่งเป็นวิถีดั้งเดิมของคนเมืองน่าน รถสามล้อที่มีอยู่ เป็นรถเก่าแก่มีอายุมากกว่า 30-40 ปี ไม่ได้เป็นรถสามล้อที่มีการผลิตขึ้นใหม่ จึงควรจะอนุรักษ์ไว้ให้เป็นของเก่าที่ยังมีคุณค่าและมีชีวิตโลดแล่นผ่านวัดวาอารามและโบราณสถาน สอดคล้องกับวิถีเมืองเก่าน่าน ซึ่งขณะนี้ก็ได้สนับสนุนเงินจำนวน 9,000 บาท เพื่อใช้ในการพัฒนารถสามล้อถีบจำนวน 3 คัน รวมถึงรถต้นแบบคันแรกนี้ด้วย
พร้อมทั้งเตรียมหาแนวทางในการหาเงิน ซึ่งอาจเป็นการขอรับสนับสนุนจากภาคเอกชน หรือผู้ที่รักรถสามล้อถีบ เพื่อช่วยสนับสนุนในการพัฒนารถสามล้อถีบใน-นอก ชมรมฯ อีกกว่า 30 คัน ให้สามารถติดเฟืองทดเกียร์เสือภูเขาได้ครบทั้งหมด เพื่อเพิ่มสมรรถนะในการถีบรถสามล้อส่งเสริมการท่องเที่ยวแบบย้อนยุคอดีต ที่มีชีวิตในเขตเมืองเก่าน่าน ประหยัดน้ำมันเชื้อเพลิงและลดภาวะโลกร้อนด้วย
