เลย-ชาวนาแห้ว สืบประเพณีทำบุญหินสี่ก้อน รักษาป่า ฟื้นฟู ดิน น้ำสมบูรณ์ เข้าสู่ฤดูแล้ง
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า เมื่อเข้าสู่ฤดูแล้ง ชาวบ้านในบ้านแสงภา อำเภอนาแห้ว จังหวัดเลย จะร่วมกันเดินขึ้นภูสนทราย บริเวณอุทยานแห่งชาติภูสนทราย เพื่อร่วมทำพิธีและร่วมสักการะ ความเชื่อพระธาตุ ดินแทน หินสี่ก้อน เพื่อปกปักรักษาหมู่บ้าน และร่วมมือร่วมใจรักษาป่าเพื่อเป็นป่าต้นน้ำ ใช้ดำรงชีวิต
นายสมบัติ ชิดทิด กำนันตำบลแสงภา ประธานสภาวัฒนธรรมอำเภอนาแห้ว เล่าว่า ครั้งเมื่อพระธุดงค์ ได้นำพาชาวบ้านก่อสร้างพระธาตุดินแทน ราว ปี 2090 และ ได้ให้ชาวบ้านเลิกนับถือผี เลิกฆ่าสัตว์บูชาผี ให้นับถือพระรัตนตรัยแทนได้ทำพิธีเชิญผีเจ้าบ้าน ให้ขี้นไปอยู่ที่หิน ๔ ก้อน และได้สร้างเจดีย์ทรายครอบที่อยู่ของผีเจ้าบ้านไว้
หลังจากสร้างพระธาตุดินแทนเสร็จ และ ได้ทำพิธีฉลององค์พระธาตุในเดือนเพ็ญเดือนสิบสอง ในเดือน 4 ปีถัดมา ท่านได้นำชาวบ้านขึ้นไปทำบุญหิน สี่ก้อนเป็นครั้งแรก โดยที่ชาวบ้านไม่มีใครรู้เลยว่าบริเวณภูสวนทรายมีหินสี่ก้อน วางตั้งเรียงอยู่เหมือนมีคนมาสร้างไว้ การเดินทางขึ้นไปทำบุญในสมัยก่อนจะเดินทางจากหมู่บ้านผ่านพระธาตุดินแทน ขึ้นไปภูแท้แล้ ถึงก่องเบิกทุกคนจะต้องทำกรวยใบไม้ด้วยตนเอง วางบนหิ้งที่จัดไว้ ให้ครบจำนวนคนที่ขึ้นไป
จำนวนหิน 4 ก้อน นี้วางตั้งอยู่บนสันเขาน้ำหนักแต่ละก้อนประมาณ 100 ตัน เปรียบเทียบว่าก้อนที่ 1 พระเจ้ากุกุสันทะ ก้อนที่ 2 พระเจ้าโกนาคมานะ ก้อนที่ 3 พระเจ้ากัสปะ ก้อนที่ 4 พระเจ้าโคตะมะ หรือเปรียบเทียบพรหมวิหาร 4 คือ๑ เมตตา 2 กรุณา 3 มุทิตา 4 อุเบกขา
ซึ่งในการทำบุญครั้งนี้ เชื่อว่า หากมีการได้ทำบุญ ในแต่ละปีแล้ว จะทำให้ หมู่บ้านนั้น จะมี ดิน น้ำ ที่อุดมสมบูรณ์ ในช่วงฤดูแล้ง โดยชาวบ้านนั้นจะเป็นผู้ปกปักษ์ รักษาป่าของเขาเอง และช่วยกันดูแลป่า ที่หวงแหนของพวกเขาไม่ให้ถูกทำลาย