เชียงราย - เตรียมพัฒนา “เวียงหนองล่ม” ฟื้นตำนานเมืองล่มจากเหตุแผ่นดินไหวใหญ่บนรอยเลื่อนแม่จัน เมื่อ 1,500 ปีก่อน พร้อมดันขึ้นชั้นแหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ วิถีชีวิต และวัฒนธรรม เผยเคยพบโบราณวัตถุเพียบ
นายทนงศักดิ์ ทองแสน นายกเทศมนตรี ต.จันจว้า กล่าวว่า สภาพปัจจุบันของเวียงหนองหล่มหรือ หนองล่ม ตั้งอยู่บนเนื้อที่ประมาณ 2,000 ไร่ เขตติดต่อ ต.ท่าข้าวเปลือก อ.แม่จัน ต.โยนก อ.เชียงแสน และ ต.จันจว้า อ.แม่จัน ยังรกด้วยวัชพืชและไม่มีการกำหนดขอบเขตให้มั่นคง จึงมีคนพยายามจะรุกล้ำเข้าไปครอบครองอย่างต่อเนื่อง
ดังนั้น เทศบาลจึงพยายามเข้าไปปรับปรุงในหลายด้าน เช่น พัฒนาแหล่งน้ำ ปรับภูมิทัศน์ พัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ วิถีชีวิตและวัฒนธรรม การจัดทำพิพิธภัณฑ์โบราณวัตถุ ฯลฯ
โดยเฉพาะตำนานของเวียงหนองหล่ม และประวัติศาสตร์ความเป็นเมืองเก่าแก่ที่ล่มสลายลงจนกลายเป็นหนองน้ำขนาดใหญ่ ซึ่งเกี่ยวข้องทั้งตำนานและหลักธรณีวิทยาเรื่องแผ่นดินไหวครั้งใหญ่อันเกิดจากรอยเลื่อนแม่จันด้วย ซึ่งขณะนี้ได้มีการจัดทำแผนและรอการสนับสนุนด้านงบประมาณโดยร่วมกับจังหวัดต่อไป
พ่อหนานเป็ง ปิ่นธรรมา มัคทายกวัดป่าหมากหน่อซึ่งเป็นมัคทายกของวัดมานานกว่า 36 ปี กล่าวว่า เวียงหนองหล่มเป็นสถานที่กว้างขวาง ที่มีผู้คนพบโบราณวัตถุต่างๆ เป็นประจำ และนำไปเก็บไว้ที่วัด ปัจจุบันจึงถูกเก็บรักษาไว้มากมาย แต่ยังไม่เป็นสัดเป็นส่วนมากนัก โดยถ้วย โถ โอ ชาม โลหะ ฯลฯ ที่เก็บได้นำไปไว้ที่ศาลาหลังเล็กๆ ส่วนดาบหรือพระแสง เศียรพญานาค เก็บไว้ในพระวิหารของวัด เป็นต้น
นอกจากนี้ ทางวัดได้มีการอนุรักษ์เวียงหนองหล่มด้วยการกำหนดให้พื้นที่รอบเกาะห่างออกไปในหนองน้ำประมาณ 50 เมตร ห้ามไม่ให้มีการล่าสัตว์ เพื่อให้เป็นเขตอภัยทานของสัตว์น้ำและนก
“เมืองแห่งนี้มีเรื่องปาฏิหาริย์มากมาย เช่น คืนวันพระจะมีเสียงฆ้องกลอนแห่แหนทางทิศเหนือของทุ่งหนองคำซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของเวียงหนองหล่ม หรือบางครั้งก็มีผู้พบพระพุทธรูปองค์ใหญ่หน้าตักกว้าง 9 ศอกในน้ำแต่ก็หายไป เป็นต้น” พ่อหนานเป็ง กล่าว
รายงานข่าวแจ้งอีกว่า เวียงหนองหล่มนั้นมีตำนาน หรือพงศาวดารหลายเล่มเล่าตรงกันว่า เจ้าชายสิงหนวัติ พาผู้คนมาหาที่ตั้งเมือง พอมาถึงแม่น้ำโขง ก็พบนาคจำแลงเป็นชายมาบอกสถานที่สร้างเมือง จึงตั้งเมืองโยนกนาคพันสิงหนวัติ จนถึงสมัยพระเจ้ามหาไชยชนะ มีผู้คนจับปลาไหลเผือกได้ และนำมาแบ่งกันกินทั่วเมือง เว้นแต่หญิงม่ายนางหนึ่งไม่มีใครให้กิน ตกกลางคืนเกิดแผ่นดินไหว เมืองถล่มลงเหลือแต่บริเวณเกาะแม่ม่าย และเรียกเมืองนั้นว่าเวียงหนองล่ม
แต่ตามหลักฐานปัจจุบันสันนิษฐานว่า เกิดแผ่นดินไหวจากรอยเลื่อนแม่จันเมื่อประมาณ 1,500 ปีก่อนวัดได้ 6.6 ริกเตอร์ จนทำให้เมืองล่มลงจนมีสภาพเป็นเมืองใต้หนองน้ำ ที่มีวัชพืชอยู่เต็มพื้นที่
