พิจิตร - ชาวนาเมืองชาละวันเริ่มปรับเปลี่ยนพฤติกรรม หลัง อปท.เปิดห้องเรียนติวเข้ม 20 หลักสูตร ฟื้นวิถีชาวนาดั้งเดิม หนีสารพัดปัญหาที่เคยรุมเร้าทั้งเพลี้ยกระโดด-บั่วอาละวาด-ถูกโรงสีโกง ฯลฯ
ขณะที่ชาวนาในจังหวัดพิจิตร ต้องเผชิญกับสารพัดปัญหาทุกฤดูการผลิต ทั้งเรื่องถูกโรงสีโกง-เพลี้ยกระโดด บั่วระบาด-ภัยแล้ง น้ำท่วม รวมถึงปัจจัยการผลิต ไม่ว่าจะเป็นน้ำมัน ค่าแรงงาน ปุ๋ย ยาฆ่าแมลง เข้าแถวขึ้นราคากันถ้วนหน้า แต่ราคาข้าวกลับตกต่ำอยู่ในระดับไม่เกินหมื่นบาท/ตัน ทำให้หลายพื้นที่เริ่มหาทางออกด้วยการนำภูมิปัญญาดั้งเดิมของบรรพบุรุษมาใช้กันมากขึ้น
โดยที่ อบต.หัวดง อ.เมืองพิจิตร นายสุรพล วิบูรณ์ญาณ นายกฯ ที่เป็นชาวนาโดยกำเนิด บอกว่า ทางออกของปัญหาชาวนาก็คือ ต้องทำให้พวกเขาปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ซึ่งทาง อบต.จึงได้จัดตั้งโรงเรียนชาวนาขึ้นบนเนื้อที่ 2 ไร่ 2 งาน และงบอุตหนุนจาก อบต.สมทบกับชาวบ้าน สร้างอาคารเรียน ขุดสระพื้นที่เลี้ยงปลา ปลูกพืชผักต่างๆ ขณะที่ สสส.ก็ได้จัดงบมาจัดอบรมให้ชาวนาเรียนรู้ระบบนิเวศแปลงนา ทั้งสิ้น 20 หลักสูตร เรียนกันทุกวันจันทร์ เริ่มมาตั้งแต่เดือนมกราคม 2554 จนถึงขณะนี้มีชาวนา ต.หัวดง ผ่านหลักสูตรแล้ว 2 รุ่น 70 คน จากเป้าหมายการจัดอบรมทั้งสิ้น 9 รุ่น 350 คน
นางมะลิ สิงห์เถื่อน อายุ 54 ปี 1 ในนักเรียนชาวนา ที่ทำนา 25 ไร่ อยู่ที่หมู่ 8 ต.หัวดง อ.เมือง จ.พิจิตร เล่าว่า เป็นนักเรียนรุ่น 2 ของ ร.ร.ชาวนาหัวดง ได้เรียนวิชาวิถีชีวิตและวัฒนธรรมของชาวนา การใช้สมุนไพรชนิดต่างๆ ในการควบคุมแมลง การทำฮอร์โมนบำรุงต้นข้าว รวมถึงการทำปุ๋ยหมักและปุ๋ยน้ำไม่นึกว่าจะได้มีโอกาสเรียนตอนแก่
นางมะลิบอกว่า ทุกวันจันทร์จะมาโรงเรียนแต่เช้าช่วยรดน้ำต้นไม้ ตัดหญ้า ได้เข้าชั้นเรียนก็สนุก เพราะเรียนแบบธรรมชาติแถมได้เจอเพื่อนอาชีพเดียวกัน พูดคุยแลกเปลี่ยนสนุกเฮฮา ทุกวันนี้ทำนาสีข้าวเอาไว้กินเอง เพราะมั่นใจว่าข้าวที่ปลูกมากับมือ ปลอดสารพิษ เวลาผู้บริโภคซื้อไปกิน ก็ปราศจากโรคภัย
นายพุฒ เฮงไป๋ คุณตาวัย 63 ปี ทำนา 53 ไร่ เป็นนาเช่าเสีย 20 ไร่ เป็นนามรดกตกทอด 33 ไร่ เล่าว่า ตาแก่แล้ว ความจำก็ไม่ค่อยดีจัดเป็นนักเรียน 2 รุ่น คือตอนที่เค้าอบรมรุ่น 1 ใช้เวลาเรียน 20 สัปดาห์ ก็มาเรียนกับเค้า พอเค้าเปิดเรียนรุ่นที่ 2 ก็มาขอเรียนซ้ำชั้นอีก ความรู้จะได้แน่นที่สำคัญแก่แล้วอยู่บ้านมันเหงามาโรงเรียนชาวนา ได้เป็นทั้งครู เป็นทั้งนักเรียน เพราะนำประสบการณ์ไปแลกเปลี่ยน ได้รู้, ได้ฟัง, ได้เห็น, ได้ทำ ,ได้เล่า สิ่งที่แปลกใหม่ก็ได้เจอ ซึ่งล้วนแต่เป็นประโยชน์ต่อการทำนาทั้งสิ้น ทุกวันนี้ทำนาไม่ต้องซื้อปุ๋ย เพราะทำเองเป็นแล้ว สารเคมีกำจัดแมลงก็ใช้น้ำส้มควันไม้กับพืชสมุนไพรข้างรั้วบ้านและตามหัวไร่ปลายนา
นายพุฒบอกว่า การเข้าห้องเรียนชาวนา ทำให้รู้จริงถึงระบบนิเวศว่า แมลงชนิดไหนเป็นมิตรต่อชาวนา หรือแมลงชนิดใดเป็นศัตรูกับชาวนา ซึ่งเรียกว่าตัวห้ำ ตัวเวียน ตลอดจนวงจรชีวิตของแมลงศัตรูพืช เช่น เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล หนอนกอ แมลงบั่ว เป็นต้น
เช่นเดียวกับนางฉะอ้อน สายทอง อายุ 48 ปี ที่มาเรียนคู่กับ น.ส.จุฑามาศ สายทอง อายุ 19 ปี ซึ่งเป็นลูกสาว เล่าว่า มีอาชีพทำไร่และรับจ้างทั่วไป ในอดีตใช้สารเคมีฉีดพ่นก็ทำให้ต้องเจ็บป่วย พอเข้าหลักสูตรปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและมาเข้าโรงเรียนชาวนา ทำให้ตอนนี้มีความรู้เรื่องวิถีชีวิตและวัฒนธรรมชาวนา รวมถึงการฟื้นฟูดินทำให้ดินมีชีวิตด้วยการไม่เผาฟางในนาข้าว รวมถึงรู้จัก ทำเป็น ใช้เป็น ถึงการขยายเชื้อจุลินทรีย์จากจาวปลวกสำหรับย่อยสลายฟางในนาข้าวและการขยายเชื้อราเขียวโนมูเรีย สำหรับปราบหนอน เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลและแมลงบั่ว รวมถึงเข้าใจแนวเกษตรอินทรีย์อย่างถ่องแท้ทั้งแม่ทั้งลูก
โดยมั่นใจว่าหลังจากจบหลักสูตรนี้แล้ว ก็จะไปขยายผลต่อยังเพื่อนบ้านที่ไม่ได้มาเข้าเรียนให้เดินตามแนวเศรษฐกิจพอเพียงขององค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เช่นเดียวกับตนด้วย
นายสุรพล วิบูรณ์ญาณ นายก อบต.หัวดง อ.เมือง จ.พิจิตร ได้กล่าวทิ้งท้ายว่า โรงเรียนชาวนาแห่งนี้เป็นของชาวนาพิจิตร เพราะตนเองเปิดกว้างให้พื้นที่ข้างเคียงทั้ง 10 ทิศ มาเข้าเรียนได้ไม่ได้เก็บค่าใช้จ่ายมีความรู้ให้ มีข้าวกลางวันเลี้ยง เอาลูกหลานมาเรียนด้วย, เล่นด้วย, กินข้าวด้วยกัน ก็ไม่เกี่ยง ขอเพียงอย่างเดียวให้ช่วยให้ชาวนามีความรู้และหลุดพ้นจากความยากลำบากในการเป็นทาสของสารเคมี และลดต้นทุนการผลิตได้เตรียมตัวเตรียมใจ, เตรียมชุมชน พร้อมรับมือกับการเปิดการค้าเสรีของกลุ่ม 10 ประเทศอาเซียนที่จะมีการแข่งขันกันสูง เพราะฉะนั้นถ้าไม่ดีจริง หรือ ไม่เข้มแข็ง เราก็จะถูกสินค้า “ข้าว” จากประเทศเพื่อบ้านแย่งชิงตลาดแน่นอน
ดังนั้น วันนี้หากเพื่อนชาวพร้อมแล้วที่จะมาร่วมติดอาวุธทางปัญญาด้วยการเข้าเรียนกับโรงเรียนชาวนาหัวดง จังหวัดพิจิตร สามารถติดต่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ดูงาน ความสำเร็จของชาวนาพิจิตร ได้ที่โทร. 08-0506-7000 หรือ 08-1041-5883
