เชียงใหม่ – คณะอนุกรรมการสิทธิฯ ลงพื้นที่เชียงใหม่ ตรวจสอบโครงการสร้างเขื่อน 500 ล้านบาท กลางน้ำปิงแก้ปัญหาน้ำท่วม หลังชาวบ้านโวยทำประชาพิจารณ์มั่ว คาด 2 เดือนสรุปก่อสร้างได้หรือไม่
นายวสันต์ พานิช รองประธานคณะอนุกรรมการสิทธิในทรัพยากรน้ำ ชายฝั่ง แร่ และสิ่งแวดล้อม เปิดเผยว่า ตามที่คณะอนุกรรมการได้ลงพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ เพื่อตรวจสอบข้อมูลกรณีประชาชนออกมาคัดค้านกรณีกรมชลประทานเตรียมสร้างเขื่อนในแม่ปิง โดยให้หน่วยราชการ และประชาชนในพื้นที่เข้ามาชี้แจงข้อมูลแล้วนั้น
ในส่วนของคณะอนุกรรมการ เตรียมนำข้อมูลของทุกภาคส่วนทั้งในส่วนของภาคราชการ และประชาชน ไปตรวจสอบว่า การดำเนินงานของกรมชลประทานที่ผ่านมาเข้าข่ายละเมิดสิทธิของชุมชนหรือ ซึ่งคาดว่าจะใช้เวลาประมาณ 2 เดือนถึงจะสรุปได้ และหากพบว่าผิดตามรัฐธรรมนูญ ชาวบ้านที่ออกมาคัดค้านสามารถนำเรื่องไปยื่นฟ้องต่อศาลปกครอง หรือมอบหมายให้คณะอนุกรรมการเป็นตัวแทนยื่นฟ้องต่อไปได้
“คาดว่า ไม่เกิน 2 เดือน จะหาข้อสรุปได้ ซึ่งหากพบว่าการดำเนินงานที่ผ่านมาไปเป็นไปตามรัฐธรรมนูญ แผนการก่อสร้างฝายเขื่อนในแม่น้ำปิงก็ต้องหยุดทันที หากยังเดินหน้าต่อก็ต้องยื่นเรื่องฟ้องร้องศาลปกครองต่อไป แต่หากในอนาคตกรมชลประทาน หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต้องการก่อสร้างใหม่ ก็สามารถทำได้ แต่กระบวนการการทำประชาพิจารณ์ เพื่อให้ชาวบ้านมีส่วนร่วมรวมทั้งการศึกษาผลกระทบสิ่งแวดล้อมต้องโปร่งใส และให้ทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมมากกว่านี้” นายวสันต์ กล่าว
นายวสันต์ กล่าวต่ออีกว่า ทางคณะอนุกรรมการไม่สามารถบอกได้ว่าการก่อสร้างเขื่อนในแม่น้ำปิง แทนฝายเดิมทั้ง 3 แห่ง สามารถแก้ไขปัญหาน้ำท่วมได้หรือไม่ เพียงแต่สามารถบอกว่าได้ว่าขัดต่อเจตนารมณ์รัฐธรรมนูญ สิทธิการมีส่วนร่วมของชุมชนหรือไม่
โดยที่ผ่านมา คณะอนุกรรมการมีข้อสงสัย อาทิเช่น กระบวนการรับฟังความคิดเห็นจากประชาชน เป็นการดำเนินงานโดยกรมชลประทาน ซึ่งไม่เหมาะสมที่หน่วยงานเป็นเจ้าของโครงการสำรวจความคิดเห็นเอง รวมทั้งกรณีการให้จังหวัดเชียงใหม่ทำประชาพิจารณ์แทนนั้น ก็ไม่น่าจะทำได้เพราะเป็นหน่วยงานของรัฐเช่นเดียวกัน อีกทั้งที่ผ่านมาการทำประชาพิจารณ์ประชาชนที่มีส่วนได้ส่วนเสียไม่ได้เข้าร่วมรับฟัง และการเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารก็ไม่ทั่วถึง
นอกจากนี้ ฝาย 3 แห่ง เป็นโบราณสถานซึ่งสามารถรื้อ ทำลาย หรือสร้างสิ่งก่อสร้างในรัศมี 100 เมตร ได้ ซึ่งหากสร้างเขื่อนขึ้นมาจริงก็น่าจะใกล้เกิน 100 เมตรอย่างแน่นอน อีกทั้งหากก่อสร้างเสร็จอาจเกิดน้ำท่วมในพื้นที่สองริมตลิ่งน้ำปิงได้
ด้าน ผศ.ดร.ยงยุทธ สุขวนาชัยกุล อาจารย์คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เปิดเผยว่า ไม่เห็นด้วยกับการก่อสร้างเขื่อนในแม่น้ำปิง เพื่อที่มาของโครงการไม่โปร่งใส พบว่าเป็นการก่อสร้างเพื่อแก้ปัญหาน้ำท่วม แต่จากการศึกษาพบว่าไม่สามารถแก้ปัญหาน้ำท่วมได้ แต่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องยังพยายามผัลักดันให้ก่อสร้างอีก
ทั้งนี้ งบประมาณในการสร้างเขื่อนประมาณ 500 กว่าล้านบาท หากต้องการแก้ไขปัญหาน้ำท่วมจริง น่าจะนำไปสร้างเขื่อนหรือฝายขนาดเล็กตามลำน้ำสาขาในพื้นที่ทางฝั่งตะวันออก และฝั่งตะวันตกของสองฝั่งแม่น้ำปิงมากกว่า ซึ่งเชื่อว่าจะแก้ไขปัญหาน้ำท่วมเมืองเชียงใหม่ได้ดีกว่า
“งบประมาณกว่า 500 ล้านบาทหากสร้างเขื่อนในตัวเมืองจริงเป็นที่น่าเสียดายมาก เพราะไม่สามารถแก้น้ำท่วมได้ แต่ยังจะก่อให้เกิดปัญหาตามมาทั้งในเรื่องตลิ่งพัง รวมทั้งงบประมาณที่ต้องใช้ในการบริหารจัดการเพิ่มเติมในภายหลังอีก ซึ่งจะมีอย่างแน่นอน” ผศ.ดร.ยงยุทธ กล่าว
ผศ.ดร.ยงยุทธ กล่าวต่ออีกว่า จากการศึกษาพบว่าโอกาสน้ำท่วมครั้งใหญ่จะมีประมาณ 2% เท่านั้น เมื่อเทียบกับงบประมาณมหาศาล น่าจะนำไปบริหารจัดการในรูปแบบอื่นซึ่งมีอีกหลายวิธีในการป้องกันปัญหาน้ำท่วม แต่หน่วยงานภาครัฐไม่มีการพูดถึง มุ่งแต่จะสร้างเขื่อนอย่างเดียว
นายวสันต์ พานิช รองประธานคณะอนุกรรมการสิทธิในทรัพยากรน้ำ ชายฝั่ง แร่ และสิ่งแวดล้อม เปิดเผยว่า ตามที่คณะอนุกรรมการได้ลงพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ เพื่อตรวจสอบข้อมูลกรณีประชาชนออกมาคัดค้านกรณีกรมชลประทานเตรียมสร้างเขื่อนในแม่ปิง โดยให้หน่วยราชการ และประชาชนในพื้นที่เข้ามาชี้แจงข้อมูลแล้วนั้น
ในส่วนของคณะอนุกรรมการ เตรียมนำข้อมูลของทุกภาคส่วนทั้งในส่วนของภาคราชการ และประชาชน ไปตรวจสอบว่า การดำเนินงานของกรมชลประทานที่ผ่านมาเข้าข่ายละเมิดสิทธิของชุมชนหรือ ซึ่งคาดว่าจะใช้เวลาประมาณ 2 เดือนถึงจะสรุปได้ และหากพบว่าผิดตามรัฐธรรมนูญ ชาวบ้านที่ออกมาคัดค้านสามารถนำเรื่องไปยื่นฟ้องต่อศาลปกครอง หรือมอบหมายให้คณะอนุกรรมการเป็นตัวแทนยื่นฟ้องต่อไปได้
“คาดว่า ไม่เกิน 2 เดือน จะหาข้อสรุปได้ ซึ่งหากพบว่าการดำเนินงานที่ผ่านมาไปเป็นไปตามรัฐธรรมนูญ แผนการก่อสร้างฝายเขื่อนในแม่น้ำปิงก็ต้องหยุดทันที หากยังเดินหน้าต่อก็ต้องยื่นเรื่องฟ้องร้องศาลปกครองต่อไป แต่หากในอนาคตกรมชลประทาน หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต้องการก่อสร้างใหม่ ก็สามารถทำได้ แต่กระบวนการการทำประชาพิจารณ์ เพื่อให้ชาวบ้านมีส่วนร่วมรวมทั้งการศึกษาผลกระทบสิ่งแวดล้อมต้องโปร่งใส และให้ทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมมากกว่านี้” นายวสันต์ กล่าว
นายวสันต์ กล่าวต่ออีกว่า ทางคณะอนุกรรมการไม่สามารถบอกได้ว่าการก่อสร้างเขื่อนในแม่น้ำปิง แทนฝายเดิมทั้ง 3 แห่ง สามารถแก้ไขปัญหาน้ำท่วมได้หรือไม่ เพียงแต่สามารถบอกว่าได้ว่าขัดต่อเจตนารมณ์รัฐธรรมนูญ สิทธิการมีส่วนร่วมของชุมชนหรือไม่
โดยที่ผ่านมา คณะอนุกรรมการมีข้อสงสัย อาทิเช่น กระบวนการรับฟังความคิดเห็นจากประชาชน เป็นการดำเนินงานโดยกรมชลประทาน ซึ่งไม่เหมาะสมที่หน่วยงานเป็นเจ้าของโครงการสำรวจความคิดเห็นเอง รวมทั้งกรณีการให้จังหวัดเชียงใหม่ทำประชาพิจารณ์แทนนั้น ก็ไม่น่าจะทำได้เพราะเป็นหน่วยงานของรัฐเช่นเดียวกัน อีกทั้งที่ผ่านมาการทำประชาพิจารณ์ประชาชนที่มีส่วนได้ส่วนเสียไม่ได้เข้าร่วมรับฟัง และการเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารก็ไม่ทั่วถึง
นอกจากนี้ ฝาย 3 แห่ง เป็นโบราณสถานซึ่งสามารถรื้อ ทำลาย หรือสร้างสิ่งก่อสร้างในรัศมี 100 เมตร ได้ ซึ่งหากสร้างเขื่อนขึ้นมาจริงก็น่าจะใกล้เกิน 100 เมตรอย่างแน่นอน อีกทั้งหากก่อสร้างเสร็จอาจเกิดน้ำท่วมในพื้นที่สองริมตลิ่งน้ำปิงได้
ด้าน ผศ.ดร.ยงยุทธ สุขวนาชัยกุล อาจารย์คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เปิดเผยว่า ไม่เห็นด้วยกับการก่อสร้างเขื่อนในแม่น้ำปิง เพื่อที่มาของโครงการไม่โปร่งใส พบว่าเป็นการก่อสร้างเพื่อแก้ปัญหาน้ำท่วม แต่จากการศึกษาพบว่าไม่สามารถแก้ปัญหาน้ำท่วมได้ แต่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องยังพยายามผัลักดันให้ก่อสร้างอีก
ทั้งนี้ งบประมาณในการสร้างเขื่อนประมาณ 500 กว่าล้านบาท หากต้องการแก้ไขปัญหาน้ำท่วมจริง น่าจะนำไปสร้างเขื่อนหรือฝายขนาดเล็กตามลำน้ำสาขาในพื้นที่ทางฝั่งตะวันออก และฝั่งตะวันตกของสองฝั่งแม่น้ำปิงมากกว่า ซึ่งเชื่อว่าจะแก้ไขปัญหาน้ำท่วมเมืองเชียงใหม่ได้ดีกว่า
“งบประมาณกว่า 500 ล้านบาทหากสร้างเขื่อนในตัวเมืองจริงเป็นที่น่าเสียดายมาก เพราะไม่สามารถแก้น้ำท่วมได้ แต่ยังจะก่อให้เกิดปัญหาตามมาทั้งในเรื่องตลิ่งพัง รวมทั้งงบประมาณที่ต้องใช้ในการบริหารจัดการเพิ่มเติมในภายหลังอีก ซึ่งจะมีอย่างแน่นอน” ผศ.ดร.ยงยุทธ กล่าว
ผศ.ดร.ยงยุทธ กล่าวต่ออีกว่า จากการศึกษาพบว่าโอกาสน้ำท่วมครั้งใหญ่จะมีประมาณ 2% เท่านั้น เมื่อเทียบกับงบประมาณมหาศาล น่าจะนำไปบริหารจัดการในรูปแบบอื่นซึ่งมีอีกหลายวิธีในการป้องกันปัญหาน้ำท่วม แต่หน่วยงานภาครัฐไม่มีการพูดถึง มุ่งแต่จะสร้างเขื่อนอย่างเดียว
