ดรามาร้อน!! ยูทูบเบอร์สายสตรีท ทำคอนเทนต์ตระเวนถ่ายคนในที่สาธารณะ “แอบถ่าย-ไม่ขอ-ยิงแฟลชใส่หน้า” จนสร้างความไม่พอใจให้แก่วินที่ถูกแอบถ่าย แถมเจ้าตัวกลับมองนี่คือปัญหาของคนไทย นักสิทธิฯ ชี้ก่อนที่จะกดชัตเตอร์ต้องตระหนักถึงสิทธิเสรีภาพของผู้อื่น!!
แอบถ่าย-ยิงแฟลชใส่หน้า = ปัญหาของคนไทย?
“แล้วมึงมาถ่ายกูทำไมอ่ะ” ประโยคที่บอกถึงความไม่พอใจของวินมอเตอร์ไซค์บริเวณวัดแขก ที่ถูก “ซัน” ยูทูบเบอร์สายช่างภาพถ่ายภาพในคลิปวิดีโอชื่อ “พา Morvasu ลุยฝนถ่ายรูปวันพายุเข้า| Everybody Shoot EP.2 มอร์” ทางช่องยูทูบชื่อ Wolf in Sheep ซึ่งมีผู้ติดตาม 49,500 คน
จากการดูในคลิปจะเห็นว่า ในเหตุการณ์วินมอเตอร์ไซค์มีอาการแสดงความไม่พอใจอย่างมาก หลังจากที่ยูทูบเบอร์ได้เข้าไปถ่ายรูปเขา พร้อมเปิดแฟลช โดยในคลิปดังกล่าว ยังมีการแอบถ่ายผู้หญิงจากด้านหลัง ขณะเธอกำลังยืนรอรถอยู่ริมถนนอีกด้วย
ทำให้เกิดการวิพากษ์วิจารณ์อย่างกว้างขวางถึงความเหมาะสม และมองว่าเป็นการละเมิดสิทธิผู้อื่น ทั้งการกระทำและคำพูดที่โทษปัญหาของคนไทย “เป็นครั้งแรกที่มีเรื่องปกติพี่ไม่เคยเลย เพราะว่าจริงๆ แล้วพี่ไม่ขอนะ นี่คือปัญหาของคนไทยในการถ่ายรูป” ส่งให้เกิด#แอบถ่าย ร้อนระอุ บนโลกทวิตเตอร์ในที่สุด
“ไม่ว่ามึงจะขอถ่ายหรือยิ่งเป็นการแอบถ่าย ถ้าเจ้าตัวไม่ยินยอมมึงก็ไม่สมควรถ่ายไหมวะ ไม่โดนกระทืบก็บุญแล้ว กูไม่แปลกใจที่พี่วินเค้าหัวร้อนเลยนะ เพราะเค้าไม่ยินยอม มึงเดินไปกดชัตเตอร์พร้อมกับพูดว่าขอถ่าย นั่นคือการบังคับ ยิ่งช็อตที่ถ่ายข้างหลังผู้หญิงถือว่าระย_มาก #แอบถ่าย”
“สมควรอย่างยิ่งครับ เพื่อจะได้เป็นบรรทัดฐาน และเป็นบทเรียนให้เขาไม่นำเสนอแนวคิดที่ผิดเพี้ยนส่งต่อให้บุคคลอื่นๆ ในความเป็นจริง พี่วินก็คงจะปฏิเสธแน่ๆ เพราะคนไทยไม่ชอบขึ้นโรงขึ้นศาล เอาเวลาทำมาหากินดีกว่า แต่ถ้าทำได้จะเป็นผลดีต่อส่วนรวมมากๆ ครับ”
“เดี๋ยวนะ ถ่ายๆ คลิปมีการพูดด้วยความมั่นใจว่าปกติไม่ได้ขอถ่ายเลย และเสียง ผญ บอกใช่ยิ่งขอยิ่งทำไรไม่ได้ แล้วบอกเป็นปัญหาของคนไทย อีบ้า ลองไปทำยังงี้ต่างประเทศเค้าฟ้องคุณหมดตัวนะคะ มันละเมิดสิทธิเค้าโว้ย มาบอกอย่างมันส์ มันส์เหี้ยอะไรคะ #แอบถ่าย”
“แย่มาก เคยดูคลิปเขารีวิวกล้องอยู่สองสามครั้ง เขาเก่งจริงๆ แต่ไปถ่ายคนอื่นโดยที่ไม่ยินยอมแบบนี้ผิดนะคะ”
ทว่า เมื่อตรวจสอบวิดีโอคอนเทนต์ในช่องของเขา มักจะเป็นการถ่ายบุคคล และยังมีการสอนเทคนิคต่างๆ โดยหนึ่งในนั้นมีการสอนถ่ายบุคคลใกล้ๆ โดยไม่ได้รับอนุญาตจากผู้ถูกถ่ายอีกด้วย โดยใช้ชื่อคลิปวิดีโอ “สอนเทคนิคถ่ายสตรีทคน ถ่ายโคตรใกล้ แต่ไม่โดนด่า!?”
ทั้งนี้ ทีมข่าว MGR Live จึงได้ติดต่อไปยัง “รศ.ดร.เพิ่มศักดิ์ มกราภิรมย์” นักวิชาการอิสระด้านสิทธิมนุษยชนและสันติศึกษา เพื่อวิเคราะห์ถึงประเด็นดังกล่าว ผ่านทัศนะของผู้เชี่ยวชาญด้านสิทธิมนุษยชน โดยได้อธิบายถึงเรื่องนี้ไว้ว่า
เป็นการกระทำที่ละเมิดสิทธิของผู้อื่น ซึ่งจะมีผู้เกี่ยวข้องหลายฝ่าย นักยูทูบเบอร์จะต้องมีจรรยาบรรณ ต้องรักษา และต้องเคารพคนที่เป็นแหล่งข่าว
“การที่สื่อมันจะไปเกี่ยวโยงตัวละครทั้งหลายออกไปยังสาธารณะ โดยเฉพาะสื่อบางอย่างที่มันไปไกลกว่าแค่สังคมแคบๆ มันออกไปทั่วโลกอย่างนี้ มันเป็นสิ่งที่พึงจะต้องระมัดระวัง เพราะว่าบางเรื่อง บางอย่าง ถ้าไม่ได้รับความยินยอมจากผู้ที่ถูกถ่าย บันทึกข้อความ รูปภาพ มันก็ทำให้เขาเสียหาย
แล้วการเสียหายในลักษณะอย่างนี้ คนเล็กคนน้อยเขาไม่มีโอกาสที่จะเข้าไปต่อสู้ จะไปเรียกร้องขอความเป็นธรรม ฉะนั้นคนที่ทำหน้าที่สื่อ ไม่ว่าจะเป็นรูปสื่อทีวี สื่อหนังสือพิมพ์ ยูทูบเบอร์ จะต้องมีจรรยาบรรณ ต้องรักษา ต้องเคารพคนที่เป็นแหล่งข่าว คนที่อยู่ในเหตุการณ์ ไม่ควรที่จะไปบันทึกภาพข่าว หรือว่ากิจกรรมของเขาก่อนที่เขาจะอนุญาต
หรือแม้กระทั่งอนุญาตแล้ว ก็ต้องอยู่ในขอบเขต บางทีอนุญาต แต่เขาก็ไม่รู้ว่าเราถ่ายทำอะไร บางทีก็ไป Close หน้าเขา และมันอาจจะมีคำอธิบายบางอย่างที่ทำให้เขากลายเป็นจำเลยสังคม ซึ่งโอกาสที่จะอธิบายแก้ตัว มันแทบจะไม่มีเลย”
ไม่เพียงเท่านี้ ในฐานะนักสิทธิฯ เขาอยากจะเห็นการสื่อสารออกไปในทางที่เป็นความเป็นจริง และไม่ละเมิดสิทธิเสรีภาพของผู้ที่เกี่ยวข้องทั้งหมด
เทียบชัดๆ ไทย VS อเมริกา สิทธิ-เสรีภาพ!!
อีกหนึ่งสาเหตุ คือ คนไทยยังคงมีความเข้าใจผิด หรือไม่เข้าใจแนวคิดในเรื่องของพื้นที่สาธารณะ กับพื้นที่ส่วนตัว นักสิทธิฯ ยกตัวอย่างสิ่งที่เกิดขึ้นในสหรัฐอเมริกาพร้อมเปรียบเทียบให้ฟังว่า การถ่ายรูปผู้อื่นโดยไม่รับอนุญาต เป็นเรื่องที่ทำไม่ได้ แม้ว่าไม่มีเจตนาในด้านลบ แต่อาจจะส่งให้ผู้ถูกถ่าย สามารถฟ้องร้อง ดำเนินคดี และหมดอำนาจได้ทันที
“การละเมิดสิทธิของผู้ที่ถูกบันทึกหลักฐาน ลงในสื่อสาธารณะ แทบทุกประเทศที่เขาศิวิไลซ์แล้ว เขาจะเคารพต่อกฎกติกากฎหมายที่เกี่ยวข้องกับเรื่องอย่างนี้มาก
กฎหมายเขาไม่อนุญาตให้ทำ แต่เขาเคารพกฎเกณฑ์เรื่องอย่างนี้มาก ถ้าละเมิดนิดเดียว สื่อพังเลย สื่ออาจจะต้องจบอาชีพสื่อ ปิดบริษัทไปเลย ถ้าเขาฟ้องร้องเอาเรื่องเอาจริงเอาจัง แล้วสังคมก็จะต่อต้านถ้าสื่อกระทำในสิ่งที่พิสูจน์แล้วว่ามันขัดจริยธรรมสื่อ
เราจะเห็นว่าการละเมิดในลักษณะนี้มันจะเกิดขึ้นในประเทศ หรือสังคมที่พลเมืองถูกครอบงำ ถูกกดดันไม่ค่อยมีปากมีเสียง
ที่ไหนมันก็จะเจออย่างนี้ แต่ว่าประเทศที่เขามีประชาธิปไตย ประเทศที่เขาเคารพสิทธิเสรีภาพจะไม่ค่อยมีเห็นหรอก
อย่างในกรณีที่ประท้วงผิวดำในสหรัฐอเมริกา แต่ละภาพที่เขาสะท้อนออกมา เราเห็นจากการเสนอสื่อของเขา เขาจะค่อนข้างจะระมัดระวังอย่างมากๆ เลย
เรื่องของการปิดบังใบหน้า เรื่องการขออนุญาตเจ้าของภาพก่อน เขาก็จะคลุมอะไรต่างๆ สำหรับคนที่ละเมิดกฎอย่างนี้ โดนฟ้องหนักเลย”
ถามนักสิทธิฯ รายเดิมไปว่า ในกรณีภาพเป็นภาพจากกล้องฟิล์ม หรือลบออกไม่ได้ เขาให้คำตอบไว้ว่า ไม่ควรลงสื่อ หรือเปิดเผยภาพนี้ลงไปในสื่อตัวเอง พร้อมทั้งอธิบายถึงการครอบคลุมคนที่โดนละเมิดสิทธิเช่นนี้ว่าควรทำอย่างไร
“ตอนนี้มันมีทางเดียว คือ ต้องเอาหลักฐานออกมา 1.จะต้องรณรงค์ทางสังคม มาขอโทษ หรือว่าถ้าเสียหาย จะต้องชดใช้ค่าเสียหาย คือ อย่างนี้ก็เป็นการรณรงค์ทางสังคม ผมก็เชื่อว่ามันก็จะได้ผลค่อนข้างมาก เพราะว่าสื่อสังคมเขาก็ต้องระวังกระแสสังคม
ส่วนประเด็นที่ 2 ทางกฎหมาย ซึ่งผมไม่ค่อยแนะนำ เพราะว่าสำหรับวินมอเตอร์ไซค์ เขาต้องทำมาหากิน ฉะนั้นไม่มีโอกาสหรอกที่จะไปสู้กับยูทูบเบอร์ บริษัทข้ามชาติในลักษณะอย่างนี้
ผมคิดว่าคนที่มีใจรักในความเป็นธรรม ถ้าช่วยกันสื่อสารให้สังคมให้รับรู้ให้เขายอมรับ และให้เขารับผิดชอบต่อสิ่งที่เขากระทำ ผมคิดว่าจะเป็นวิธีที่น่าจะเหมาะ คือ ไม่ถึงกับไปทำลายตัวสื่อเขา แต่ก็ไม่ถึงกับปล่อยให้ละเลย แล้วมันก็เกิดเหตุการณ์อย่างนี้ขึ้นอีก…เขาต้องประกาศขอยุติ และขอยกเลิกนำภาพนี้ไปขยายต่อไปเผยแพร่ เขาต้องประกาศอย่างนี้”
ดูเหมือนว่าคนไทยต้องเข้าใจซะใหม่ เรื่องแอบถ่ายคนอื่นโดยไม่ได้รับอนุญาต ซึ่งเขาได้ทิ้งท้ายสำหรับคนที่ละเมิดสิทธิต่อผู้อื่น รวมถึงผู้ที่ถูกละเมิดสิทธิเอาให้ฟังว่า จะต้องตระหนัก รับผิดชอบต่อสิทธิ และเสรีภาพของตัวเอง
“ก่อนที่จะกดชัตเตอร์ ก่อนจะแพลนกล้องไปที่ไหน ต้องตระหนัก ผมคิดว่าเขามีสิทธิเสรีภาพ ในการแสดงออก การนำเสนอที่เขาแสดงออก ในสิ่งที่เขาไม่รับรู้มันต้องได้รับการอนุญาตจากทางเขา ฉะนั้น 1.ด้วยมารยาทของสื่อ
2.ด้วยจริยธรรมสื่อ 3.ด้วยหลักกฎหมาย จะต้องได้รับอนุญาตจากเขาก่อนที่จะกระทำ อย่ากระทำโดยพลการ โดยถือว่าเป็นคนเล็กคนน้อย ซึ่งสุดท้ายมันเป็นการกระทำที่ขัดกับหลักศีลธรรม และหลักกฎหมายครับ”
อย่างไรก็ดี เมื่อตรวจสอบคลิป “พา Morvasu ลุยฝนถ่ายรูปวันพายุเข้า | Everybody Shoot EP.2 มอร์” ทางช่องยูทูบ “Wolf in Sheep” ล่าสุด คลิปเนื้อหาบางส่วนได้ถูกตัดออกไป แต่ยังไม่มีการออกมาพูดถึงเหตุการณ์ดรามานี้
ข่าวโดย : ทีมข่าว MGR Live
** มาตามติด ไลฟ์สไตล์บันดาลใจ+ประเด็นสดใหม่ ได้ที่นี่!! **
