ต้นไม้มงคล ดอกสวย ลำต้นงาม พันธุ์หายาก... รับรองได้เลยว่าคุณสมบัติเหล่านี้สามารถปลุกกระแสความนิยมของคนรักต้นไม้เป็นอย่างดี ชวนให้หลายคนหลงใหลอยากจับจองความงดงามของพืชพันธุ์นานาชนิดนี้ ยิ่งถ้าได้รับการยอมรับถึงความเป็นที่สุดด้วยแล้ว จึงมักมาพร้อมกับราคาที่แพงลิบลิ่ว!
ถ้าใครอยากรู้จักพันธุ์ไม้ราคาแพงอันดับต้นๆ ของเมืองไทย วันนี้ M-feature จะพาตะลุยถึงพิพิธภัณฑ์พืชสิรินธร เพื่อขอความรู้จากกูรูต้นไม้ วินัย สมประสงค์ กองคุ้มครองพันธุ์พืช กรมวิชาการเกษตร รับรองว่าได้รู้คำตอบที่ถูกใจนักเลงต้นไม้ไทยอย่างแน่นอน
พันธุ์ไม้ราคาแพงที่คนนิยม
พันธุ์ไม้ราคาแพงและเป็นที่นิยมปลูกหลายชนิดในไทย บางครั้งนำมาจากแหล่งหายากเช่นกัน หรือไม่ก็ขยายพันธุ์ยาก แต่มีต้นและดอกที่สวยงาม ยิ่งสร้างความท้าทายแก่นักเลงต้นไม้ นอกจากจะอาศัยกระแสความนิยมเป็นที่ตั้งแล้ว เรื่องของราคาก็ไม่เบาเช่นกัน M-featureจึงได้จัด 10อันดับความนิยมไว้ดังนี้
1.ว่านเพชรหึง เป็นกล้วยไม้ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก สามารถสูงได้ถึง 3 เมตร มีดอกสีเหลือง หรือสีเขียวอ่อนและมีจุดสีน้ำตาล ราคาขึ้นอยู่กับขนาดของต้น ถ้าเป็นต้นไม้ที่มีความสูงเป็นเมตรจะมีราคาแพงเป็นพิเศษ เมื่อเทียบอายุประมาณ 10 ปี มีขนาดสูง 1 เมตร อาจมีราคาถึง 30,000 บาทเลยทีเดียว แต่ถ้าเป็นกอขนาดเล็กประมาณ 300-400 บาท
นอกจากราคาจะแพงไม่พอ ว่านเพชรหึงยังขยายพันธุ์ยากมาก ซึ่งต้องใช้เวลาเจริญเติบโตและให้ดอกปีละครั้งเท่านั้น สามารถอยู่ได้นานถึง 3 เดือนกว่าดอกจะร่วงโรย ด้วยความที่ดอกมีขนาดใหญ่และสวยงามมากจึงเป็นที่นิยมของผู้ชื่นชอบกล้วยไม้ ว่านเพชรหึงพบมากในพื้นที่ภาคใต้ เช่น จังหวัดชุมพร, ระนอง และในบางพื้นที่ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง ซึ่งล้วนมีสีสันที่แตกต่างกันออกไปตามพื้นที่ที่ปลูก
“ว่านเพชรหึงที่พิพิธภัณฑ์พืชสิรินธร เราปลูกมาเกือบ 20 ปีแล้ว ขนาดสูงประมาณ 200 ซม. ถือว่าโตช้ากว่าพืชอีกหลายชนิดในตระกูลเดียวกันและขยายพันธุ์ยากมาก ซึ่งแล้วแต่เทคนิคในการขยายพันธุ์ เนื่องจากว่านชนิดนี้ใช้การขยายพันธุ์แบบแยกกออย่างเดียว หรือไม่ก็มีวิธีการเอาเมล็ดไปเพาะพันธุ์เนื้อเยื่อเพื่อให้ได้ต้นขึ้นมา แต่ก็ยังไม่รู้ว่าจะมีผลเป็นอย่างไรบ้างเพราะส่วนใหญ่ทำได้ยาก”
2.รองเท้านารีเหลืองกาญจน์ เป็นพืชกล้วยไม้ที่หายากในธรรมชาติ มีดอกสีเหลืองสวยงามซึ่งอยู่ในบัญชีพืชการค้าของกรมวิชาการเกษตร ถ้าใครลักลอบเอาออกมาก็จะมีความผิดทางกฎหมาย ยกเว้นกล้วยไม้บางชนิดที่เกิดจากการเพาะเลี้ยงในสถานที่เพาะเลี้ยง และขึ้นบัญชีสถานเพาะเลี้ยงไว้เพื่อเป็นการรับรองว่าไม่ได้เอาออกมาจากป่าโดยตรง พบมากในจังหวัดกาญจนบุรี และมีคนเคยบอกว่าสามารถพบได้ในภาคเหนืออีกด้วย แต่ปัจจุบันนี้ไม่ค่อยมีแล้ว เพราะมีคนลักลอบเอาออกมาขาย ราคาเริ่มต้นตั้งแต่ 400 บาท เป็นต้นไป
3.เอื้องเขาพระวิหาร เป็นกล้วยไม้ให้ดอกสวย ต้องการแสงแดดน้อย ชอบขึ้นอยู่ตามหินหน้าผา ซอกหิน หรือท่อนซุง จะเติบโตอยู่ส่วนล่างๆของต้นไม้ที่เกาะอยู่ ได้รับอาหารจากซากอินทรียวัตถุ เช่นใบไม้ที่ร่วงและที่ทับถม ผุพัง รวมทั้งซากแมลงที่หล่นและน้ำฝนที่ชะล้างมาบริเวณโคนต้นกล้วยไม้ รากกล้วยไม้อากาศชอบการถ่ายเทอากาศและการระบายน้ำที่ดี
ดังนั้นจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องจัดสภาพแวดล้อมในการปลูกให้ใกล้เคียงกับสิ่งแวดล้อมจากต้นกำเนิดของกล้วยไม้ชนิดนี้ซึ่งมีอยู่ที่เขาพระวิหาร จังหวัดศรีสะเกษ ราคาขายอยู่ระหว่าง 200-300 บาท
4.ปรงทะเล เป็นไม้กอพุ่ม มีใบเรียงยาวถี่ๆ สีเขียวเข้ม ใบอ่อนสีแดงสวยงาม ปลูกเป็นไม้ประดับ ขนาดใหญ่ สามารถสูงได้ถึง 2 เมตร ต้นคล้ายพวกปาล์ม ถิ่นกำเนิด ริมทะเลแปซิฟิก เจริญเติบโตช้า ชอบแดด ต้องการน้ำปานกลาง ชอบขึ้นที่ดินที่เป็นทรายหรือตามซอกหิน พบมากในบริเวณเกาะหรือทางภาคใต้ที่ไม่ใช่พื้นที่ของเกาะก็จะกระจายพันธุ์อยู่แถวนั้นเช่นกัน คนมักจะเอามาปลูกเพราะกอสวย แต่โตช้า ขนาดหัวเล็กมีราคาอยู่ระหว่าง 100-500 บาท ถ้าขนาดสูง 1 เมตร จะมีราคา6,000 บาท (ประมาณ 10 ปี)
5.เฟิร์นต้น เป็นพืชที่มีขนาดใหญ่อีกชนิดหนึ่ง อาจสูงเท่าตึก 2-3 ชั้น จึงเหมาะสำหรับคนที่มีพื้นที่โรงเรือนส่วนตัวหรือมีบริเวณบ้านที่สามารถปลูกได้ พบหลากหลายสายพันธุ์ในประเทศไทย ซึ่งลำต้นขนาดใหญ่มีราคาแพงกว่า 3,000 บาทขึ้นไป
6.ปาล์มบังสูรย์ เป็นพืชปาล์มที่มีคนชอบและนิยมปลูกกันมาก เพราะตัวใบมีลักษณะสวยงามแตกต่างจากปาล์มชนิดอื่น มีรอยจีบของใบที่มีขนาดใหญ่สีเขียวสด จึงนิยมนำมาเป็นไม้ประดับ โดยปลูกไว้ในกระถางขนาดใหญ่หรือปลูกประดับลงสวนตามที่ร่มรำไร พบทางภาคใต้ของไทย เช่น จังหวัดนราธิวาส, ยะลา เป็นปาล์มที่คนไทยเพิ่งจะรู้จักกันเมื่อไม่นานมานี้ จึงเป็นปาล์มประดับชนิดหนึ่งที่มีราคาสูงมาก ตั้งแต่ 2,500-10,000บาท (300 บาท/นิ้ว วัดความกว้างสุดของใบ)
7.เฟิร์นเขากวางตั้ง เป็นเฟิร์นที่สวยงามแปลกตา มีลักษณะคล้ายเขากวาง อีกทั้งเป็นเฟิร์นหายากในป่าธรรมชาติ ในไทยพบทางภาคใต้ที่จังหวัดชุมพร, สุราษฎร์ธานี, นราธิวาส และยะลา เลี้ยงไม่ง่ายเท่าไหร่นัก ไม่ชอบน้ำชุ่มแฉะ ราคาเริ่มต้นประมาณ 500-600 บาท
8.จันทน์ผา เป็นไม้ประดับที่มีถิ่นกำเนิดในประเทศไทย โดยเฉพาะตามป่าเขาหรือภูเขาหินปูน สูงประมาณ 5 - 7 ฟุต ลำต้นมีความแข็งแกร่งมาก การแตกใบจะแตกออกบริเวณยอด ใบสีเขียวเข้ม เป็นรูปหอก ใบเรียวและยาว นิยมปลูกประดับไว้ตามสนามหญ้าหรือใช้ตกแต่งร่วมกับสวนหิน ราคาต้นเล็ก 300 บาท ถ้าสูง 5-6 เมตร มีราคาถึง 30,000 บาท
9.พลับพลึงธาร เป็นพืชถิ่นเดียวในประเทศไทยที่เอามาปลูกเป็นพันธุ์ไม้น้ำ มีทั้งพันธุ์ทั่วไปและพันธุ์ป่า มีดอกสีขาว กลิ่นหอม ซึ่งถือว่าเป็นพืชอีกชนิดหนึ่งที่หายากและใกล้สูญพันธุ์ สามารถพบเฉพาะที่จังหวัดพังงาตอนบน และระนองตอนล่างของประทศไทยเท่านั้น ราคาขายหัวเล็กไม่แพงมากนัก ประมาณ 100 บาทขึ้นไป
10.หม้อข้าวหม้อแกงลิง เป็นพืชกินแมลงประเภทหนึ่ง ที่ได้รับความสนใจ ในการเพาะเลี้ยงอันดับต้นๆ เนื่องจากเราสามารถพบเห็นหม้อข้าวหม้อแกงลิงได้ไม่ยากนักซึ่งมีอยู่ประมาณ 90 กว่าชนิดทั่วโลก ปัจจุบันได้มีการผสมเกสรหม้อข้าวหม้อแกงลิง ซึ่งทำให้เกิดหม้อข้าวหม้อแกงลิงลูกผสมใหม่ๆ ที่หลากหลาย มีสีสันสวยงาม และลักษณะแปลกๆ อยู่เสมอ ในประเทศไทยพบมากที่จังหวัดอุบลราชธานี, นราธิวาส, สุราษฎร์ธานี ฯลฯ ราคาก็ไม่แพงมาก เริ่มต้นที่ 100 บาทเท่านั้น
ทั้งหมดถือเป็นพันธุ์ไม้ราคาแพงที่คนนิยมปลูกอันดับต้นๆ ของเมืองไทย ซึ่งราคาขึ้นอยู่กับขนาดของต้นไม้นั้นด้วย ซึ่งจะเห็นว่าต้นไม้ที่มีขนาดใหญ่ก็ยิ่งมีราคาแพงถึงหลักหมื่นเลยทีเดียว
อัศจรรย์กล้วยไม้ไทย
ความสวยงามไม่ได้มาคู่กับราคาที่สูงลิบเสมอไป ยังคงมีพืชอีกหลายชนิดที่คนธรรมดาก็คว้ามาเชยชมได้เช่นกัน การปลูกพันธุ์ไม้ธรรมดาๆ บางชนิดมีความนิยมอยู่ทุกกาลสมัย อย่างพืชจำพวกปลง ปาล์ม เฟิร์นต้น และที่น่าสนใจที่สุดคือ กล้วยไม้ที่ยังครองอันดับพันธุ์ไม้ที่คนนิยมปลูกมากอีกชนิดหนึ่ง
“กล้วยไม้ยังคงเป็นที่นิยมปลูกของคนทั่วไป ไม่ว่าจะเป็น ช้างกระ ไอยเรศ เขาแกะ เอื้องดิน ฟ้ามุ่ย สามปอยหลวง เอื้องผึ้ง เอื้องคำ เอื้องมัจฉานุ เอื้องแซะ เอื้องเข็มม่วง รองเท้านารีคางกบ รองเท้านารีอินทนนท์ รองเท้านารีฝาหอย รวมถึง ว่านเพชรหึง ซึ่งถือเป็นกล้วยไม้ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในพันธุ์ไม้ตระกูลนี้ ด้วยความที่กล้วยไม้มีดอกสวยงามมากจึงมีคนชื่นชมและนิยมปลูกอยู่มาก”
กล้วยไม้ที่คนทั่วไปนิยมปลูกส่วนใหญ่จะมีราคาไม่แพงมากนัก สามารถหาซื้อมาปลูกได้ไม่ยาก แต่ก็มีบางชนิดเหมือนกันที่มีราคาสูงมาก ในกล้วยไม้บางชนิดที่มีลำต้นขนาดใหญ่และมีดอกเยอะก็จะมีราคาแพง อย่าง “ช้างกระ” ที่มีพุ่มดอกหนาสวยงามตระการตา
“ช้างกระ” เป็นกล้วยไม้พันธุ์ป่าดอกเล็กๆ สีขาว มีจุดม่วงอมชมพูแซมประปราย ดอกบานรวมกันเป็นช่อใหญ่แข็งแรง ห้อยระย้าลงมาเป็นพวงสวยงาม ส่งกลิ่นหอมไกล ขนาดใบค่อนข้างใหญ่และหนา ซ้อนกันสลับซ้ายขวา ต้นที่สมบูรณ์จะมีช่อดอกยาวประมาณ 20-40 ซ.ม. ดอกจะเรียงกันแน่น ใช้เวลาออกดอกปีละครั้ง แต่อยู่ทนนานประมาณ 3-4 เดือน ถือว่าเป็นพันธุ์ไม้หายากชนิดหนึ่ง กล้วยไม้พันธุ์ช้างกระที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ พบมากที่อำเภอมัญจาคีรี มีราคาขายขนาดต้นเล็กอยู่ที่ 400-500 บาท
“นอกจากนี้ยังมีกล้วยไม้พันธุ์ลูกผสมที่ทนต่อสภาพแวดล้อม เลี้ยงดูง่าย ออกดอกสวยทั้งปี ซึ่งไม่ใช่พันธุ์แท้จากป่า มีการผสมคัดเลือกมาแล้วจากพ่อแม่พันธุ์ที่มีดอกเยอะสีสันสวยงาม มีความคงทน จึงเหมาะสำหรับคนเมืองที่ไม่ค่อยมีเวลาดูแลและมีความอดทนน้อยที่จะรอดอกออก แต่ความสวยของลูกผสมเทียบไม่ได้เลยกับพันธุ์ป่าที่มีสีเป็นเอกลักษณ์ เพราะฉะนั้นนักเลงต้นไม้ยังคงชอบที่จะเลี้ยงสายพันธุ์ดั้งเดิมนี้ เพราะออกดอกปีละครั้งจึงดูมีคุณค่า มีดอกหอม และมีสีสันที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว”
กล้วยไม้พันธุ์พื้นเมือง หรือพันธุ์ไม้ป่า โดยมากจะพบปัญหาเรื่องการออกดอก ส่วนใหญ่สิ่งที่คนปลูกอยากรู้คือ จะออกดอกไหม อาจมีดอกยากหรือไม่มีเลย ซึ่งกล้วยไม้ป่ามักสวนทางกับคนปลูกที่อยากจะให้ออกดอก แต่ด้วยลักษณะของพันธุ์ป่าจะออกดอกเพียงปีละครั้งเท่านั้น ถ้าเลี้ยงไม่ดีกล้วยไม้จะไม่ค่อยออกดอก คนปลูกกล้วยไม้ป่าจึงต้องมีความอดทนที่จะเลี้ยงดูแลให้ดี
มือใหม่หัดปลูก
เอาใจคนเมืองที่ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ตามคอนโดฯ จึงมักเลี้ยงพืชไม้กระถางขนาดเล็ก อย่างเช่น ต้นกระบองเพชร หรือพรมกำมะหยี่ที่ใช้พื้นที่น้อยและสามารถปลูกในที่ร่มได้ บางคนอาจมีบริเวณหรือสถานที่ไม่กว้างมากนักก็อาจจะปลูกไม้ประดับที่นำเข้ามา อย่างเช่น เข็ม พันธุ์มาเลเซีย, อินเดีย และ ฮาวาย ซึ่งต้นไม้เหล่านี้ขยายพันธุ์ง่าย ไม่เกิดปัญหาเรื่องการเพาะพันธุ์แบบพันธุ์ไม้ป่า จึงเหมาะสำหรับมือใหม่หัดปลูกเป็นอย่างดี
“การเลือกปลูกพืชระหว่างคนที่มีพื้นที่น้อยกับคนที่มีพื้นที่มาก ถ้าเป็นกล้วยไม้ ต้นเข็ม ชบา ต้นแก้ว มะลิ กุหลาบ เฟื่องฟ้า บัวผัน บานบุรี พันธุ์ต่างๆ ต้นไม้เหล่านี้อาจปลูกในกระถางเล็กๆ ได้ ส่วนต้นโมก มะม่วง และหมาก เป็นพืชลงดินที่ต้องใช้พื้นที่บริเวณบ้านพอสมควร”
“เราต้องดูสภาพบ้านเรือนของเรานะว่าให้เหมาะสมกับต้นไม้ที่เราจะปลูก อย่างต้นไม้ที่ชอบแสงแดด แต่บ้านเราไม่ได้อยู่ในทิศทางที่แดดส่องถึงทั้งวัน หรือว่าอยู่ในที่ร่ม เราก็ไปเลือกพันธุ์ไม้ตามสภาพที่มันชอบ ยกเว้นว่าเราไปเลือกต้นไม้ในร่ม แต่บ้านเราแดดออกมาก เราต้องทำทิศทางแสงให้มัน หรือไม่ก็เอาไปปลูกในห้องเลย อาจเป็นไม้ใบในร่มที่เราชอบ และถ้าเป็นต้นไม้ที่ชอบแดดมากแต่บ้านเราไม่มีแดดเลย เราก็ต้องเลือกไม้ชอบแดดแล้วเราจะปลูกไหม ถ้าปลูกก็ไม่ได้ดอกเพราะมันต้องการแดดส่องตลอดทั้งวัน”
บางทีความชอบของคนปลูกไม่ไปด้วยกันกับสภาพแวดล้อม เพราะฉะนั้นทางที่ดีที่สุดของการเลือกปลูกต้นไม้จึงต้องดูลักษณะของพันธุ์ไม้ด้วย ถ้าใครชอบปลูกพืชในร่ม เฟิร์นก็เป็นทางเลือกหนึ่งที่สามารถปลูกได้ และถ้าพื้นที่บ้านมีบริเวณกว้าง แสงแดดส่องถึงตลอดทั้งวัน ก็ควรปลูกต้นหมาก มะยม มะม่วง รับรองว่าออกผลดก และสามารถเก็บกินได้ทุกปีแน่นอน
หลายคนอาจไม่ชอบข้อจำกัดในการปลูกต้นไม้ ก็สามารถเลือกปลูกพันธุ์ไม้ที่ขึ้นได้ในทุกสภาพแวดล้อม ซึ่งส่วนใหญ่เป็นต้นไม้แฟนซีชนิดต่างๆ ที่มีขายอยู่ทั่วไป เช่น กระบองเพชร สับปะรดสี เฟื่องฟ้า และโป๊ยเซียนที่สามารถออกดอกทนนาน และไม่ต้องดูแลมากนัก
อย่างที่กล่าวไว้ข้างต้นว่ามีต้นไม้หลายชนิดที่ปลูกได้เอนกประสงค์ ราคาไม่แพง เลี้ยงดูง่าย กล้วยไม้พันธุ์ลูกผสมก็เป็นอีกชนิดหนึ่งซึ่งเหมาะสำหรับคนเมืองที่ไม่ค่อยมีเวลา แต่สำหรับคนที่เป็นนักเลงต้นไม้ตัวจริงหรือคนทั่วไปที่อยากลองปลูกกล้วยไม้พันธุ์ป่าก็สามารถทดสอบกันได้ แต่จะออกดอกหรือไม่นั้น ไม่ขอรับประกัน แต่อย่าลืม! กล้วยไม้พันธุ์ลูกผสมก็ยังเป็นทางเลือกหนึ่งสำหรับคนรักต้นไม้เหมือนกัน
ความเชื่อในการปลูกต้นไม้ของคนไทย (ไม้มงคลตามชื่อพืช)
มะขาม - เป็นที่น่าเกรงขาม
ขนุน - การเกื้อหนุน หรือมีผู้สนับสนุน
พะยูง - การช่วยเหลือ ค้ำจุน
ทรงบาดาล - มีความมั่นคง
ไผ่สีสุก - มีความสุข ความเจริญ
กันเกรา - การป้องกันภัยอันตรายต่างๆ
ราชพฤกษ์ - การมีอำนาจ
มะยม - ความนิยมชมชอบ
ชัยพฤกษ์ - ความมีโชคชัย
สักทอง - มีทรัพย์สินเงินทอง
ทองหลาง - ความมั่งคั่ง มั่งมี
พันธุ์ไม้หายาก
พันธุ์ไม้หายาก ส่วนใหญ่เป็นไม้ยืนต้นที่อยู่ในป่า ในบางชนิดทั้งหายากและปลูกยากมาก ซึ่งล้วนขึ้นอยู่กับปัจจัยสภาพแวดล้อมที่จะทำให้ต้นไม้เจริญเติบโตได้ดี จึงเลือกแนะนำพันธุ์ไม้หายาก 6 อันดับแรก มีดังนี้
1.จันทน์หอม
2.จันทน์กระพ้อ
3.จันทน์แดง
4.เทพธาโร
5.โสกระย้า
6.ชมพูภูคา
ภาพโดย ธนารักษ์ คุณทน
ขอบคุณภาพจากอินเทอร์เน็ต
