ย้อนรอยสายราชสกุล…ในพระบรมราชจักรีวงศ์ (จบ)

ช่วงเวลา 226 ปีที่ผ่านมา ราชวงศ์จักรีเสด็จขึ้นครองราชสมบัติมาถึง 9 รัชกาล มีราชสกุลวงศ์สืบสายมาถึง 131 ราชสกุล ซึ่งในวันนี้ถือเป็นอีกหนึ่งวันสำคัญที่สมาชิกราชสกุลทั้งหมดจะมารวมกันในงานบำเพ็ญพระกุศลถวายพระศพ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอฯ อันเป็นการแสดงถึงความผูกพันใกล้ชิดในวงศ์ที่สืบเชื้อสายจากต้นราชสกุลเดียวกัน มาร่วมย้อนรอยประวัติศาสตร์ราชสกุลราชวงศ์จักรี

**สายราชสกุลวังหน้าในร.3

สำหรับกรมพระราชวังหน้าในสมัย รัชกาลที่ 3 คือ สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพกรมพระราชวังบวรสถานมงคล มีพระนามเดิม “พระองค์เจ้าอรุโณทัย” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 17 ในรัชกาลที่ 1 และเจ้าจอมมารดานุ้ยใหญ่ ในสมัยรัชกาลที่ 3 ทรงโปรดเกล้าให้ดำรงตำแหน่งพระมหาอุปราช กรมพระราชวังบวรสถานมงคล และประทับที่วังหน้าตลอดพระชนม์ชีพ ทรงมีพระราชโอรส 14 พระองค์ พระราชธิดา 6 พระองค์ และทรงมีพระราชทายาทสืบสายสกุลรวม 5 ราชสกุล ดังนี้

กำภู องค์ต้นราชสกุล คือ พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากำภู ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 6 ในเจ้าจอมมารดาคำ

เกสรา องค์ต้นราชสกุล คือ พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอานุภาพพิศาลศักดิ์ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าเกสรา” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 9 ในเจ้าจอมมารดาคุ้มเล็ก

อิศรศักดิ์ องค์ต้นราชสกุล คือ พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ เจ้าฟ้าอิศราพงษ์ ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 12 ในพระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดาราวดี

อนุชะศักดิ์ องค์ต้นราชสกุล คือ พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้านุช ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 14 และที่ 3 ในเจ้าจอมมารดาเฟือง

นันทิศักดิ์ องค์ต้นราชสกุล คือ พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเริงคนอง ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 18 ในเจ้าจอมมารดาเอม

**สายราชสกลุในรัชกาลที่ 4

ภายหลังการสวรรคตของรัชกาลที่ 3 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งเป็นพระอนุชาจจึงสด็จเสวยราชสมบัติแทน มีพระนามเดิมว่า “สมเด็จเจ้าฟ้ามงกุฎ สมมุติเทวาวงศ์ พงศาอิศวรกระษัตริย์ ขัตติยราชกุมาร” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 43 ในรัชกาลที่ 2 กับสมเด็จพระศรีสุริเยนทรา พระบรมราชินี พระองค์จึงได้เสด็จขึ้นเถลิงถวัลย์ราชสมบัติ ทรงเป็นกษัตริย์องค์ที่ 4 แห่งราชวงศ์จักรี ก่อนเสด็จสวรรคต ทรงมีพระราชโอรส 39 พระองค์ และพระราชธิดา 43 พระองค์ ถือว่าเป็นพระเจ้าแผ่นดินที่มีลูกเธอมากที่สุดในพระราชวงศ์จักรี โดยทรงมีพระราชโอรสสืบสายราชสกุลรวม 27 ราชสกุลดังนี้

จักรพันธุ์ องค์ต้นราชสกุลคือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระจักรพรรดิพงษ์ มีพระนามเดิมว่า “สมเด็จเจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 28 และที่ 3 ในสมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี

ภาณุพันธุ์ องค์ต้นราชสกุลคือ จอมพล สมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงษาภิมุข เจ้าฟ้ากรมพระยาภาณุพันธุวงษ์วรเดช มีพระนามเดิมว่า “สมเด็จเจ้าฟ้าภาณุรังสีสว่างวงษ์” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 45 และที่ 4 ในสมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี

จิตรพงศ์ องค์ต้นราชสกุลคือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าจิตรเจริญ” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 62 และที่ 2 ในพระสัมพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพรรณราย

นพวงษ์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหมื่นมเหศวรศิววิลาศ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้านพวงษ์” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 1 และที่ 1 ในเจ้าจอมมารดาน้อย

สุประดิษฐ์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นวิษณุนาถนิภาธร มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าสุประดิษฐ์” พระราชโอรสลำดับที่ 2 และที่ 2 ในเจ้าจอมมารดาน้อย

กฤดากร องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้ากฤษดาภินิหาร” พระราชโอรสลำดับที่ 17 ในเจ้าจอมมารดากลิ่น

คัคณางค์ องค์ต้นราชกสุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงพิชิตปรีชากร มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าคัดนางคยุคล” พระราชโอรสลำดับที่ 20 และที่ 2 ในเจ้าจอมมารดาพึ่ง

ศุขสวัสดิ์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงอดิศรอุดมเดช มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าศุขสวัสดิ์” พระราชโอรสลำดับที่ 23 และที่ 3 ในเจ้าจอมมารดาจันทร์

ทวีวงศ์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหมื่นภูธเรศธำรงศักดิ์ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าทวีถวัลยลาภ” พระราชโอรสลำดับที่ 24 และที่ 2 ในเจ้าจอมมารดาตลับ

ทองใหญ่ องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าทองกองก้อนใหญ่” พระราชโอรสลำดับที่ 25 และที่ 1 ในเจ้าจอมมารดาสังวาลย์

เกษมสันต์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าเกษมสันต์โสภาคย์” พระราชโอรสลำดับที่ 26 และที่ 3 ในเจ้าจอมมารดาแพ

กมลาศน์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นราชศักดิ์สโมสร มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้ากมลาสเลอสรรค์” พระราชโอรสลำดับที่ 27 และที่ 4 ในเจ้าจอมมารดาเที่ยง

เกษมศรี องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นทิวากรวงษ์ประวัติ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าเกษมศรีศุภโยค” พระราชโอรสลำดับที่ 30 และที่ 4 ในเจ้าจอมมารดาจันทร์

ศรีธวัช องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมขุนสิริธัชสังกาศ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าศรีสิทธิธงไชย” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 33 และที่ 2 ในเจ้าจอมมารดาบัว

ทองแถม องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสรรพศาสตรศุภกิจ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าทองแถมธวัลยวงษ์” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 34 และที่ 2 ในเจ้าจอมมารดาสังวาลย์

ชุมพล องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าชุมพลสมโภช” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 37 และที่ 3 ในเจ้าจอมมารดาพึ่ง

เทวกุล องค์ต้นราชสกุลคือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงษ์วโรปการ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าเทวัญอุไทยวงษ์” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 42 และที่ 2 ในสมเด็จพระปิยมาวดีศรีพัชรินทรมาตา (เจ้าคุณจอมมารดาเปี่ยม)

สวัสดิกุล องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระสมมติอมรพันธุ์ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าสวัสดิประวัติ” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 49 ในเจ้าจอมมารดาหุ่น (ภายหลังได้รับโปรดเกล้าแต่งตั้งเป็นท้าวทรงกันดาล)

จันทรทัต องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นวิวิธวรรณปรีชา มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าจันทรทัตจุฑาธาร” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 51 และที่ 2 ในเจ้าจอมมารดาโหมด

ชยางกูร องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหมื่นพงษาดิศรมหิป มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าไชยานุชิต”ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 54 และที่ 7 ในเจ้าจอมมารดาเที่ยง

วรวรรณ องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงษ์ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าวรวรรณากร” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 56 ในเจ้าจอมมารดาเขียน

ดิศกุล องค์ต้นราชสกุลคือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชนุภาพ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าดิศวรกุมาร” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 57 ในเจ้าจอมมารดาชุ่ม

โศภางค์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีเสาวภางค์ พระราชโอรสลำดับที่ 59 ในเจ้าจอมมารดาเหม (ภายหลังได้เลื่อนตำแหน่งขึ้นเป็นท้าวสมศักดิ์)

โสณกุล องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมขุนพิทยลาภพฤฒิธาดา มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าโสณบัณฑิต” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 61 ในเจ้าจอมมารดาวาด (ภายหลังได้เลื่อนตำแหน่งขึ้นเป็นท้าววรจันทร์)

วัฒนวงศ์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมขุนมรุพงษ์สิริพัฒน์ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าวัฒนานุวงศ์” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 63 และที่ 4 ในเจ้าจอมมารดาบัว

สวัสดิวัตน์ องค์ต้นราชสกุลคือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าสวัสดิโสภณ” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 75 และที่ 6 ในสมเด็จพระปิยมาวดีศรีพัชรินทรมาตา (เจ้าคุณจอมมารดาเปี่ยม)

ไชยันต์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหมื่นมหิศรราชหฤทัย มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าไชยันตมงคล” ทรงเป็นพระราชโอรสองค์สุดท้ายลำดับที่ 76 ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และที่ 2 ในเจ้าจอมมารดาห่วง

**สายราชสกุลวงศ์วังหน้าในร.4

ส่วนสายราชสกุลที่สืบเชื้อสายในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว กรมพระราชวังบวรสถานมงคง (วังหน้า) นั้นกิตติพงษ์ วิโรจน์ธรรมากูรอธิบายว่า พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระนามเดิมว่า “สมเด็จเจ้าฟ้าจุฑามณี” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 50 ในรัชกาลที่ 2 และที่ 3 ในสมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี อีกทั้งยังทรงเป็นสมเด็จพระอนุชาธิราชร่วมพระบรมราชชนนีในรัชกาลที่ 4 อีกด้วย

เมื่อรัชกาลที่ 4 ได้เสด็จขึ้นเถลิงถวัลยราชสมบัติแล้ว จึงทรงโปรดเกล้าฯสถาปนาสมเด็จพระอนุชาธิราชฯ ขึ้นเป็นพระมหาอุปราชโดยทรงเฉลิมพระเกียรติยศเสมอเหมือนพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ที่ 2 ดังปรากฏพระนามในแผ่นสุพรรณบัฏว่า “พระบาทสมเด็จพระปวเรนทราเมศวร์ มหิศเรศรังสรรค์ พระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว” และได้เสด็จดำรงสิริราชาสมบัติรวมระยะเวลา 15 ปี ทรงมีพระราชโอรส 29 พระองค์ และพระราชธิดา 29 พระองค์ ทรงมีพระราชทายาทสืบสายสกุลรวม 11 ราชสกุลดังนี้

สุธารส องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุธารส หรือที่บรรดาเจ้านายทั่วไปเอ่ยพระนามว่า “พระองค์วัน” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 10 และที่ 2 ในเจ้าจอมมารดากุหลาบ

วรรัตน์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิศาลบวรศักดิ์ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าวรรัตน์” หรือ “พระองค์โตใหญ่” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 12 ในเจ้าจอมมารดารเกศ

ภาณุมาศ องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุมาศ ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 18 และที่ 1 ในเจ้าจอมมารดาเอี่ยม

หัสดินทร องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นบริรักษ์นรินทรฤทธิ์ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าหัสดินทร์” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 19 และที่ 1 ในเจ้าจอมมารดาหนู

นวรัตน์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นสถิตธำรงสวัสดิ์ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าเนาวรัตน์” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 20 และที่ 4 ในเจ้าคุณจอมมารดเอม

ยุคนธรานนท์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ายุคุนธร ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 23 ในเจาจอมมารดาแย้ม

โตษะณีย์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโตสินี ชาววังทั่วไปเรียกว่า “พระองค์โตเล็ก” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 34 และที่ 5 ในเจ้าจอมมารดากลีบ

นันทวัน องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้านันทวัน ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 36 และที่ 2 ในเจ้าจอมมารดาหนู

พรหเมศ องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพรหเมศ ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 50 ในเจ้าจอมมารดาพรหมา

จรูญโรจน์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นจรัสพรปฏิภาณ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าจรูญโรจน์เรืองศรี” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 53 และที่ 2 ในเจ้าจอมมารดาช้อย

สายสนั่น องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสนั่น ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 55 ในเจ้าจอมมารดาอ่อน

**สายราชสกุลในรัชกาลที่ 5

เมื่อสมเด็จพระบรมราชชนกเสด็จสวรรคต พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระนามเดิมว่า “สมเด็จเจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์” พระราชโอรสลำดับที่ 9 ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และที่ 1 ในสมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี จึงเสด็จขึ้นเสวยราชย์เป็นกษัตริย์องค์ที่ 5 แห่งราชวงศ์จักรี ทรงมีพระราชโอรส 32 พระองค์ และพระราชธิดา 44 พระองค์ และที่ได้รับพระราชทานนามสกุลแล้วมีทั้งสิ้น 15 ราชสกุลดังนี้

บริพัตร องค์ต้นราชสกุลคือ จอมพล สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์วรพินิต มีพระนามเดิมว่า “สมเด็จเจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์”ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 33 และที่ 2 ในสมเด็จพระปิตุจฉาเจ้าสุขุมมาลมารศรี พระอัครราชเทวี

จักรพงษ์ องค์ต้นราชสกุลคือ จอมพล สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ มีพระนามเดิมว่า “สมเด็จเจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนารถ” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 40 และที่ 4 ในสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถฯ

มหิดล องค์ต้นราชสกุลคือ สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก มีพระนามเดิมว่า “สมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดช” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 69 และที่ 7 ในสมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี

จุฑาธุช องค์ต้นราชสกุลคือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราไชย มีพระนามเดิมว่า “สมเด็จเจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 72 และที่ 8ในสมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระบรมราชินีนาถ

ยุคล องค์ต้นราชสกุลคือ นายพลโท สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงลพบุรีราเมศวร์ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้ายุคลทิฆัมพร” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 41 และที่ 1 ในพระวิมาดาเธอ กรมพระสุทธาสินีนาฏฯ

กิติยากร องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระจันทรบุรีนฤนาถ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้ากิติยากรวรลักษณ์” พระราชโอรสลำดับที่ 12 ในเจ้าจอมมารดาอ่วม

รพีพัฒน์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้ารพีพัฒนศักดิ์” พระราชโอรสลำดับที่ 14 และที่ 2 ในเจ้าจอมมารดาตลับ

ประวิตร องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหลวงปราจิณกิติบดี มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าประวิตรวัฒโนดม” พระราชโอรสลำดับที่ 15 ในเจ้าจอมมารดาแช่ม

จิรประวัติ องค์ต้นราชสกุลคือ จอมพลพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงนครไชยศรีสุรเดช มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าจิรประวัติวรเดช” พระราชโอรสลำดับที่ 17 และที่ 1 ในเจ้าจอมมารดาทับทิม

อาภากร องค์ต้นราชสกุลคือ นายพล.ร.อ.พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงชุมพรเขตรอุดมศักดิ์ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าอาภากรเกียรติวงษ์” พระราชโอรสลำดับที่ 28 และที่ 1 ในเจ้าจอมมารดาโหมด

ฉัตรชัย องค์ต้นราชสกุลคือ นายพลเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระกำแพงเพ็ชรอัครโยธิน มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 35 ในเจ้าจอมมารดาวาด

เพ็ญพัฒน์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าเพ็ญพัฒนพงษ์” พระราชโอรสลำดับที่ 38 และที่ 2 ในเจ้าจอมมารดามรกฎ

วุฒิชัย องค์ต้นราชสกุลคือ นายพล.ร.อ.พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสิงหวิกรมเกรียงไกร มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าวุฒิไชยเฉลิมลาภ” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 42 และที่ 3 ในเจ้าจอมมารดาทับทิม

สุริยง องค์ต้นราชสกุลคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหมื่นไชยาศรีสุริโยภาส มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้าสุริยงประยูรพันธุ์” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 46 และที่ 3 ในเจ้าจอมมารดาโหมด

รังสิต องค์ต้นราชสกุลคือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาไชยนาทนเรนทร มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 52 และที่ 2 ในเจ้าจอมมารดา ม.ร.ว.เนื่อง (สนิทวงศ์)

**สายราชสกุลวงศ์วังหน้า ในร.5

ส่วนผู้ที่สืบเชื้อสายมาจากวังหน้า สมเด็จกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ หรือ “หม่อมเจ้ายอชวอชิงตัน” แต่บรรดาเจ้านายทั่วไปเอ่ยพระนามว่า “หม่อมเจ้ายอด” ทรงเป็นพระราชโอรสองค์ใหญ่ลำดับที่ 3 ในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว และที่ 2 ในเจ้าจอมมารดาเอม

กิตติพงษ์ให้ความรู้เพิ่มเติมว่า สมเด็จกรมพระราชวังบรววิไชยชาญ ถือเป็นวังหน้าพระองค์สุดท้ายแห่งกรุงรัตนโกสินทร์...ทรงมีพระราชโอรส 16 พระองค์ และพระราชธิดา 13 พระองค์ ทรงมีพระราชทายาทสืบสายสกุลรวม 9 ราชสกุลดังนี้

วิไลยวงศ์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิไลยวรวิลาศ ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 4 ในเจ้าจอมมารดาเข็ม

กาญจนะวิชัย องค์ต้นราชสกุลคือ พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นชาญไชยบวรยศ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้ากาญจนโนภาสรัศมี” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 5 ในเจ้าจอมมารดาปริกเล็ก

กัลยาณะวงศ์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นกวีพจน์สุปรีชา มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้ากัลยาณประวัติ” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 9 ในเจ้าจอมมารดาเลี่ยมใหญ่

สุทัศนีย์ องค์ต้นราชสกุลคือ พระราชวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าสุทัศนนิภาธร ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 14 ในเจ้าจอมมารดา ม.ล.นวม ปาลกะวงศ์

วรวุฒิ องค์ต้นราชสกุลคือ พระราชวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าวรวุฒิอาภรณ์ราชกุมาร ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 15 ในเจ้าจอมมารดาป้อม

รุจวิชัย องค์ต้นราชสกุลคือ พระราชวรวงศ์เธอพระองค์เจ้ารุจาวรฉวี ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 19 ในเจ้าจอมมารดาสมบุญ

วิบูลยพรรณ องค์ต้นราชสกุลคือ พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิบูลยพรรณรังษี (มิได้ทรงกรม) ทรงพระราชโอรสลำดับที่ 21 ในเจ้าจอมมารดาเขียวเล็ก

รัชนี องค์ต้นราชสกุลคือ พระราชวรวงศ์เธอกรมหมื่นพิทยาลงกรณ มีพระนามเดิมว่า “พระองค์เจ้ารัชนีแจ่มจรัส” ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 22 และที่ 2 ในเจ้าจอมมารดาเลี่ยมเล็ก

วิสุทธิ องค์ต้นราชสกุลคือ พระราชวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าบวรวิสุทธิ์ ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 27 ในเจ้าจอมมารดาสอาด

**สายราชสกุลในรัชากาลที่ 6

สำหรับสายราชสกุลในแผ่นดินของ พระบาทสมเด็จพระ มงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว นั้นกิตติพงษ์ เล่าว่าเนื่องรัชกาลที่ 6 พระองค์ทรงมีพระมเหสีเทวีน้อย รวมทั้งสิ้น 3 พระองค์กับอีก 1 ท่าน แต่ไม่มีพระราชโอรสมาสืบเชื้อสายราชสกุล ทรงมีพระราชธิดา 1 พระองค์ที่ประสูติจากพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี คือ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดาฯ

**สายราชสกุลในรัชกาลที่ 7

เมื่อรัชกาลที่ 6 เสด็จสวรรคตแล้ว พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งเป็นพระอนุชาทรงขึ้นครองราชย์ต่อมาเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์ที่ 7 แห่งราชวงศ์จักรี ทรงมีพระนามเดิมว่า “สมเด็จเจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์” ทรงเป็นพระโอรสลำดับที่ 76 ในรัชกาลที่ 5 และพระองค์ที่ 8 ในสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี พันปีหลวง

เป็นที่น่าเสียดายว่า พระองค์ไม่มีพระราชโอรส-ธิดา ไว้สืบราชสกุล แม้แต่พระองค์เดียว แต่ทรงมีพระราชโอรสบุญธรรมที่ทรงพระเมตตาขอ เรืออากาศโท พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจิรศักดิสุประภาต มีพระนามเดิมว่า “หม่อมเจ้าจิรศักดิสุประภาต” มาเลี้ยงดูตั้งแต่ทรงพระเยาว์ ถึงแม้ว่าจะไม่ใช่สายพระโลหิตก็ตาม แต่พระองค์ทรงรักมากดุจดังพระราชโอรส ถึงกับพระราชทานนามสกุลส่วนพระองค์ “ศักดิเดชน์” ร่วมกับราชสกุลเดิม “ภาณุพันธ์” เป็น “ศักดิเดชน์ ภาณุพันธ์”ให้กับพระราชโอรสบุญธรรม

เรืออากาศโท พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจิรศักดิสุประภาต เป็นพระโอรสในจอมพล สมเด็จเจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงษ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงษ์วรเดช กับหม่อมเล็ก ภาณุพันธุ์ ณ อยุธยา และจึงถือได้ว่าพระองค์ทรงเป็นสายราชสกุลเพียงหนึ่งเดียวของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว และเป็นองค์ต้นราชสกุล ศักดิเดชน์ ภาณุพันธ์ ด้วย

**สายราชสกุล ร. 8 และ ร. 9

ต่อมารัชกาลที่ 7 ทรงสละราชสมบัติ เมื่อวันที่ 7 มี.ค. พ.ศ.2477 สภาผู้แทนราษฎรในขณะนั้นจึงมีมติให้อัญเชิญพระวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าอานันทมหิดล (พระยศในขณะนั้น) ขึ้นครองราชย์สมบัติเป็นพระมหากษัตริย์องค์ที่ 8 แห่งราชวงศ์จักรีด้วยพระชนมายุเพียง 9 พรรษาเท่านั้น ทรงพระนามว่า พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล ทรงเป็นโอรสองค์ที่ 2 ของพระมหิตลาธิเบศอดุลยเดชวิกรมพระบรมราชชนก และสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี

รัชกาลที่ 8 เสด็จสวรรคตเมื่อพระชนม์ได้ 21 พรรษาและไม่ได้ทรงอภิเษกสมรสจึงไม่มีพระราชโอรสสืบสายสกุล

วันที่ 9 มิถุนายน 2489 สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าภูมิพลอดุลยเดช สมเด็จพระราชอนุชาธิราชได้เสด็จขึ้นเสวยราชสมบัติ เป็นพระมหากษัตริย์ องค์ที่ 9 แห่งราชวงศ์จักรี ทรงมีพระราชโอรสและพระราชธิดา รวม 4 พระองค์ คือ ทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนฯ , สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ์ฯ สยามมกุฎราชกุมาร , สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี , สมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ฯ

******************