วิกฤตแรงงานต่างชาติในญี่ปุ่น ยอดผู้บาดเจ็บและเสียชีวิตจากอุบัติเหตุในที่ทำงานพุ่งสูงสุดเป็นประวัติการณ์ ทะลุ 6,000 รายครั้งแรก ชี้ช่องว่างสื่อสารและขาดการฝึกอบรมความปลอดภัย
โตเกียว (2 ธ.ค.) - จำนวนแรงงานต่างชาติที่ได้รับบาดเจ็บหรือเสียชีวิตจากอุบัติเหตุที่เกี่ยวข้องกับการทำงานในญี่ปุ่นพุ่งสูงเกิน 6,000 รายในปี 2567 เป็นครั้งแรก ตามข้อมูลของรัฐบาล ขณะที่ประเทศกำลังหันมาใช้แรงงานต่างชาติมากขึ้นเพื่อแก้ปัญหาการขาดแคลนแรงงาน
ตัวเลขนี้เพิ่มขึ้นทุกปีนับตั้งแต่ปี 2562 ซึ่งเป็นปีที่กระทรวงสาธารณสุข แรงงาน และสวัสดิการ ได้นำวิธีการนับแบบปัจจุบันมาใช้ ซึ่งในขณะนั้นตัวเลขอยู่ที่ต่ำกว่า 4,000 รายเล็กน้อย
เจ้าหน้าที่กระทรวงกล่าวว่า "เชื่อว่าการฝึกอบรมด้านความปลอดภัยและช่องว่างด้านการสื่อสารที่ไม่เพียงพอเป็นสาเหตุของปัญหา (แนวโน้มขาขึ้น)"
กระทรวงแรงงานญี่ปุ่นระบุว่า ในบรรดาแรงงานต่างชาติประมาณ 2.3 ล้านคนในปี พ.ศ. 2567 มีแรงงานต่างชาติได้รับบาดเจ็บสาหัสจนต้องหยุดงานสี่วันหรือมากกว่า หรือเสียชีวิตรวม 6,244 คน ผู้เสียชีวิตยังทำลายสถิติเดิมที่ 39 ราย
เมื่อพิจารณาสถานะการพำนักอาศัย ผู้มีถิ่นพำนักระยะยาว ผู้มีถิ่นพำนักถาวร และคู่สมรสของชาวญี่ปุ่น มีจำนวนสูงสุดที่ 2,283 คน รองลงมาคือแรงงานภายใต้โครงการฝึกงานด้านเทคนิคของญี่ปุ่นที่ 1,874 คน และแรงงานที่มีทักษะเฉพาะเจาะจงที่ 810 คน
โครงการฝึกงานด้านเทคนิคของญี่ปุ่นมีขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ. 2536 เพื่อพัฒนาทักษะทางเทคนิคของแรงงานต่างชาติจากประเทศกำลังพัฒนา โครงการนี้ถูกวิพากษ์วิจารณ์ว่าเป็นกลไกหลักในการนำเข้าแรงงานราคาถูก
ในขณะเดียวกัน โครงการแรงงานที่มีทักษะเฉพาะเจาะจง (Specified Skilled Worker) ได้เริ่มต้นขึ้นในปี พ.ศ. 2562 เพื่อนำแรงงานต่างชาติที่มีทักษะอยู่แล้วเข้ามาทำงานได้ทันทีโดยไม่ต้องผ่านการฝึกอบรมในญี่ปุ่น
การบาดเจ็บและเสียชีวิตจากการทำงานส่วนใหญ่อยู่ในกลุ่มอุตสาหกรรมการผลิต อยู่ที่ 2,979 ราย รองลงมาคืออุตสาหกรรมก่อสร้าง 1,165 ราย
เมื่อจำแนกตามประเภทของเหตุการณ์ กลุ่มอุบัติเหตุเป็นกลุ่มที่ใหญ่ที่สุดจำนวน 1,441 ราย ตามมาด้วยคนงานที่ทำงานกับเครื่องจักร ด้วยจำนวนที่ 797 ราย
อัตราการเกิดอุบัติเหตุจากการทำงานต่อคนงาน 1,000 คน รวมถึงชาวญี่ปุ่น อยู่ที่ 2.35 แต่เพิ่มขึ้นเป็น 2.71 เมื่อจำกัดเฉพาะแรงงานต่างชาติ อัตรานี้สูงอย่างเห็นได้ชัดในกลุ่มผู้ฝึกงานด้านเทคนิคที่ 3.98 และกลุ่มแรงงานที่มีทักษะเฉพาะทางที่ 3.91
ชาวเวียดนามมีอุบัติเหตุมากที่สุดถึง 1,594 ครั้ง รองลงมาคือชาวฟิลิปปินส์ 878 ครั้ง ชาวอินโดนีเซีย 757 ครั้ง และชาวบราซิล 673 ครั้ง
กระทรวงแรงงานตั้งเป้าที่จะลดอัตราการเกิดอุบัติเหตุต่อแรงงานต่างชาติ 1,000 คน ให้ต่ำกว่าค่าเฉลี่ยของแรงงานทั่วประเทศ และกำหนดให้สถานประกอบการอย่างน้อยครึ่งหนึ่งมีการฝึกอบรมป้องกันอุบัติเหตุและทรัพยากรด้านการแปลภายในปี 2570
โยชิฮิสะ ไซโตะ รองศาสตราจารย์ประจำมหาวิทยาลัยโกเบ ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายแรงงานต่างชาติ เตือนถึงความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของอุบัติเหตุที่เกี่ยวข้องกับการทำงาน ซึ่งมักเกี่ยวข้องกับชาวต่างชาติ โดยผู้ฝึกงานด้านเทคนิคและแรงงานที่มีทักษะมักถูกจ้างงานในตำแหน่งงานที่ถือว่าอันตราย
“ผมคิดว่าความจริงคือการรับต่างชาติเข้าทำงาน แม้ว่าจะมีความสามารถทางภาษาญี่ปุ่นจำกัด” เขากล่าว
หลายคนอาจไม่สามารถยื่นขอรับเงินชดเชยจากการทำงานได้โดยปราศจากความช่วยเหลือ เนื่องจากเห็นได้ชัดว่ามีปัญหาในการทำความเข้าใจกฎหมายแรงงาน เขากล่าว พร้อมเรียกร้องให้มีมาตรการเพื่อให้แน่ใจว่าแรงงานสามารถหางานที่มีการให้ความรู้ด้านความปลอดภัยอย่างถูกต้อง