ปรัชญาการทำงานแบบ “เจแปนเวย์” ผ่านมุมมองของผู้บริหารชาวไทย ซึ่งผ่านประสบการณ์ทำงานกับชาวญี่ปุ่นมานานกว่า 10 ปี......โดย ดร.ธนศักดิ์ วหาวิศาล ที่ปรึกษาคณะกรรมการบริหาร บริษัทอิเดมิตสึ อพอลโล (ประเทศไทย) จำกัด

14
ในวัฒนธรรมญี่ปุ่น มีคำหนึ่งที่ผมได้ยินบ่อยมากเมื่อเริ่มทำงานกับชาวญี่ปุ่น คำคำนั้นคือ
段取り (だんどり | Dandori) ซึ่งแปลว่า “การวางแผนล่วงหน้าอย่างเป็นระบบ” แต่เมื่อได้สัมผัสจริง ผมพบว่า
Dandori ไม่ได้หมายถึงแค่การวางแผนบนกระดาษ แต่มันคือ “วิธีคิด” ที่ละเอียด ลึก และรอบด้าน เหมือนการเตรียมเวทีให้พร้อมก่อนการแสดงจะเริ่ม เพื่อให้ทุกอย่างดำเนินไปได้โดยไม่มีคำว่า “ขอโทษครับ ขอแก้ใหม่ครับ”
ผมเริ่มซึมซับแนวคิดนี้ เมื่อต้องร่วมจัดการประชุมใหญ่กับทีมญี่ปุ่นครั้งหนึ่ง กำหนดประชุมคือวันจันทร์ 10 โมงเช้า
แต่สิ่งที่เกิดขึ้นคือ…วันพุธก่อนหน้า เอกสารประชุมทั้งหมดถูกรวบรวมเรียบร้อย วันศุกร์ มีการซ้อมลำดับการพูดของแต่ละฝ่าย และเช้าวันจันทร์ ทีมญี่ปุ่นมาถึงก่อนเวลา 45 นาที เพื่อเช็กไมโครโฟน เช็กจอโปรเจกเตอร์ และตรวจสอบเก้าอี้ว่าอยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสมหรือไม่
ในสายตาของใครบางคน นี่อาจดูเกินจำเป็น แต่เมื่อประชุมเริ่ม…ทุกอย่างดำเนินไปอย่างราบรื่นไม่มีสะดุด จนผมอดถามตัวเองไม่ได้ว่า
“เราทำงานแบบเตรียมพร้อมขนาดนี้บ้างหรือยัง?”
ผมนึกถึงคำที่ผู้บริหารชาวญี่ปุ่นคนหนึ่งเคยพูดไว้กับผมว่า “ผลลัพธ์ที่ดี…เริ่มต้นจาก Dandori ที่ดี ถ้าทำทุกอย่างให้พร้อมล่วงหน้า ปัญหาจะมาไม่ทันเรา” ประโยคนี้ฟังเรียบง่าย แต่เมื่อผมได้ทำงานกับทีมญี่ปุ่นนานขึ้น ผมเริ่มเข้าใจว่ามันจริงแทบทุกคำ
ที่ญี่ปุ่น ผมได้เห็นแม้แต่การนัดทานข้าวธรรมดา ก็ยังมีการระบุเวลาอย่างชัดเจน เช่น 18.30 น. ไม่ใช่ “ราว ๆ หกโมงเย็น”
หรือแม้แต่การเดินสายเยี่ยมโรงงาน จะมีการแจกตารางล่วงหน้า พร้อมรายละเอียดการเดินในพื้นที่ ว่าใช้กี่นาทีระหว่างแต่ละจุด และมีเวลาพักตรงไหน ในวัฒนธรรมแบบญี่ปุ่น “ความราบรื่น” ไม่ใช่เรื่องบังเอิญ แต่มันคือผลลัพธ์ของการ Dandori อย่างมีวินัย
ผมเริ่มนำแนวคิดนี้กลับมาใช้กับทีมในประเทศไทย โดยเริ่มจากเรื่องง่าย ๆ เช่น ก่อนประชุม เราต้องส่งวาระให้ผู้เข้าร่วมก่อน 1 วัน ก่อนจัดกิจกรรม ต้องมีการซ้อมล่วงหน้า แม้กระทั่งการนำเสนองานภายใน ต้องมี “ผู้ตรวจล่วงหน้า” ที่ช่วยให้เห็นช่องโหว่ก่อนนำเสนอจริง ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นคือ ทีมเริ่มทำงานอย่างมีระบบมากขึ้น คนทำงานรู้จักคำว่า “เตรียม” มากกว่าคำว่า “แก้ไข”
การเตรียมตัวอย่างละเอียด คือการให้เกียรติทั้งคนทำงาน และคนที่รอรับผลของงานนั้น
段取り (だんどり | Dandori) ไม่ใช่แค่เรื่องของประสิทธิภาพ แต่มันคือเครื่องหมายของ “ความเคารพ” เคารพงาน เคารพเวลา เคารพคนร่วมทีม และเคารพคนที่เราจะส่งงานให้เขาใช้ต่อ
“คนที่เตรียมตัวก่อนล่วงหน้า คือคนที่ไม่ต้องพูดคำว่า ‘ขอโทษครับ ขอเวลาอีกนิด’
เพราะเขาให้เวลาคนอื่นไว้ในใจ ตั้งแต่ยังไม่เริ่ม”
14
ในวัฒนธรรมญี่ปุ่น มีคำหนึ่งที่ผมได้ยินบ่อยมากเมื่อเริ่มทำงานกับชาวญี่ปุ่น คำคำนั้นคือ
段取り (だんどり | Dandori) ซึ่งแปลว่า “การวางแผนล่วงหน้าอย่างเป็นระบบ” แต่เมื่อได้สัมผัสจริง ผมพบว่า
Dandori ไม่ได้หมายถึงแค่การวางแผนบนกระดาษ แต่มันคือ “วิธีคิด” ที่ละเอียด ลึก และรอบด้าน เหมือนการเตรียมเวทีให้พร้อมก่อนการแสดงจะเริ่ม เพื่อให้ทุกอย่างดำเนินไปได้โดยไม่มีคำว่า “ขอโทษครับ ขอแก้ใหม่ครับ”
ผมเริ่มซึมซับแนวคิดนี้ เมื่อต้องร่วมจัดการประชุมใหญ่กับทีมญี่ปุ่นครั้งหนึ่ง กำหนดประชุมคือวันจันทร์ 10 โมงเช้า
แต่สิ่งที่เกิดขึ้นคือ…วันพุธก่อนหน้า เอกสารประชุมทั้งหมดถูกรวบรวมเรียบร้อย วันศุกร์ มีการซ้อมลำดับการพูดของแต่ละฝ่าย และเช้าวันจันทร์ ทีมญี่ปุ่นมาถึงก่อนเวลา 45 นาที เพื่อเช็กไมโครโฟน เช็กจอโปรเจกเตอร์ และตรวจสอบเก้าอี้ว่าอยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสมหรือไม่
ในสายตาของใครบางคน นี่อาจดูเกินจำเป็น แต่เมื่อประชุมเริ่ม…ทุกอย่างดำเนินไปอย่างราบรื่นไม่มีสะดุด จนผมอดถามตัวเองไม่ได้ว่า
“เราทำงานแบบเตรียมพร้อมขนาดนี้บ้างหรือยัง?”
ผมนึกถึงคำที่ผู้บริหารชาวญี่ปุ่นคนหนึ่งเคยพูดไว้กับผมว่า “ผลลัพธ์ที่ดี…เริ่มต้นจาก Dandori ที่ดี ถ้าทำทุกอย่างให้พร้อมล่วงหน้า ปัญหาจะมาไม่ทันเรา” ประโยคนี้ฟังเรียบง่าย แต่เมื่อผมได้ทำงานกับทีมญี่ปุ่นนานขึ้น ผมเริ่มเข้าใจว่ามันจริงแทบทุกคำ
ที่ญี่ปุ่น ผมได้เห็นแม้แต่การนัดทานข้าวธรรมดา ก็ยังมีการระบุเวลาอย่างชัดเจน เช่น 18.30 น. ไม่ใช่ “ราว ๆ หกโมงเย็น”
หรือแม้แต่การเดินสายเยี่ยมโรงงาน จะมีการแจกตารางล่วงหน้า พร้อมรายละเอียดการเดินในพื้นที่ ว่าใช้กี่นาทีระหว่างแต่ละจุด และมีเวลาพักตรงไหน ในวัฒนธรรมแบบญี่ปุ่น “ความราบรื่น” ไม่ใช่เรื่องบังเอิญ แต่มันคือผลลัพธ์ของการ Dandori อย่างมีวินัย
ผมเริ่มนำแนวคิดนี้กลับมาใช้กับทีมในประเทศไทย โดยเริ่มจากเรื่องง่าย ๆ เช่น ก่อนประชุม เราต้องส่งวาระให้ผู้เข้าร่วมก่อน 1 วัน ก่อนจัดกิจกรรม ต้องมีการซ้อมล่วงหน้า แม้กระทั่งการนำเสนองานภายใน ต้องมี “ผู้ตรวจล่วงหน้า” ที่ช่วยให้เห็นช่องโหว่ก่อนนำเสนอจริง ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นคือ ทีมเริ่มทำงานอย่างมีระบบมากขึ้น คนทำงานรู้จักคำว่า “เตรียม” มากกว่าคำว่า “แก้ไข”
การเตรียมตัวอย่างละเอียด คือการให้เกียรติทั้งคนทำงาน และคนที่รอรับผลของงานนั้น
段取り (だんどり | Dandori) ไม่ใช่แค่เรื่องของประสิทธิภาพ แต่มันคือเครื่องหมายของ “ความเคารพ” เคารพงาน เคารพเวลา เคารพคนร่วมทีม และเคารพคนที่เราจะส่งงานให้เขาใช้ต่อ
“คนที่เตรียมตัวก่อนล่วงหน้า คือคนที่ไม่ต้องพูดคำว่า ‘ขอโทษครับ ขอเวลาอีกนิด’
เพราะเขาให้เวลาคนอื่นไว้ในใจ ตั้งแต่ยังไม่เริ่ม”