ปรัชญาการทำงานแบบ “เจแปนเวย์” ผ่านมุมมองของผู้บริหารชาวไทย ซึ่งผ่านประสบการณ์ทำงานกับชาวญี่ปุ่นมานานกว่า 10 ปี......โดย ดร.ธนศักดิ์ วหาวิศาล
กรรมการบริหาร บริษัทอิเดมิตสึ อพอลโล (ประเทศไทย) จำกัด
06
มีคำภาษาญี่ปุ่นคำหนึ่งที่ผมตกหลุมรักตั้งแต่ครั้งแรกที่ได้ยิน คำนั้นคือ “一期一会 (Ichigo Ichie)” คำนี้หากแปลตามตัว หมายถึง “หนึ่งช่วงชีวิต หนึ่งการพบกัน” หรือที่แปลเป็นภาษาไทยได้อย่างงดงามว่า
“ทุกการพบกัน คือโอกาสพิเศษที่อาจไม่มีวันเกิดขึ้นอีก”
ผมได้ยินคำนี้ครั้งแรกในพิธีชงชาที่ญี่ปุ่น ทุกอย่างในห้องเล็ก ๆ นั้นดูเรียบง่าย…แต่เต็มไปด้วยความตั้งใจ ท่าทางของผู้ชงชา การจัดวางถ้วยชา การเคลื่อนไหวแต่ละอย่างช้า…นิ่ง…และสวยงามราวกับบทกวีที่ถูกซ้อมมาแล้วนับพันครั้ง
ผมถามเขาว่าทำไมต้องทำทุกอย่างละเอียดขนาดนี้เจ้าบ้านตอบเพียงว่า
“เพราะพิธีชงชานี้ คือ Ichigo Ichie มันคือครั้งเดียวในชีวิต ที่ทุกองค์ประกอบจะตรงกันเช่นนี้ คนที่มา เวลานี้ อารมณ์แบบนี้…จะไม่มีวันกลับมาอีก” คำตอบนั้นฝังแน่นในใจผมจนถึงทุกวันนี้
เมื่อผมได้กลับมาทำงานกับทีมญี่ปุ่นในบริษัทที่ไทย คำว่า Ichigo Ichie ค่อย ๆ แสดงตัวให้เห็นในรูปแบบที่ต่างออกไป ไม่ใช่พิธีชงชาอีกต่อไป แต่กลายเป็นการประชุมครั้งหนึ่งที่คนฟังกันอย่างเงียบที่สุดเท่าที่ผมเคยเห็น กลายเป็นการทักทายสั้น ๆ ของผู้จัดการที่เดินผ่านพนักงาน พร้อมรอยยิ้มที่ไม่ได้เร่งรีบ กลายเป็นคำว่า “ขอบคุณครับ” ที่พูดออกมาช้า ๆ แต่เต็มไปด้วยน้ำหนัก
ผมเริ่มเข้าใจว่า คนญี่ปุ่นจำนวนมากมี “Ichigo Ichie” อยู่ในหัวใจ พวกเขาเชื่อว่า…ทุกการพบกันคือ “ครั้งเดียวในชีวิต“ ไม่ว่าจะเป็นลูกค้าที่มาเข้าประตูครั้งแรก หรือแม้แต่การทานอาหารกลางวันร่วมกับเพื่อนร่วมงานในวันที่ฟ้าฝนปกติ
ในชีวิตของผมเอง ผมก็เคยมีโอกาสได้พูดกับพนักงานรุ่นใหม่หลายคน ผมมักเล่าประโยคนี้ให้พวกเขาฟังว่า
“การพบกันในวันนี้…คือ Ichigo Ichie พรุ่งนี้เราอาจไม่ได้อยู่ที่เดิมแล้ว เพราะฉะนั้น หากวันนี้เราตั้งใจฟังกัน พูดกันดี ๆ มันอาจเป็นความทรงจำที่ดีไปตลอดชีวิต”
การเข้าใจ Ichigo Ichie ทำให้ผมมองคนรอบข้างช้าลง ผมไม่เร่งจะพูดให้จบ แต่ตั้งใจฟังมากขึ้น ผมไม่เร่งจะตัดสินใคร แต่เฝ้าดูด้วยความเมตตา และผมเริ่มรู้สึกว่า…การใช้ชีวิตแบบนี้ ไม่ได้ทำให้ผมช้าลง แต่ทำให้หัวใจของผม “ใหญ่ขึ้น”
โอกาสพิเศษในชีวิต มักซ่อนอยู่ในช่วงเวลาธรรมดา เราไม่รู้ว่าการประชุมในวันนี้ มื้ออาหารในวันนี้ หรือคำพูดหนึ่งประโยคในวันนี้ จะกลายเป็น “ครั้งสุดท้าย” หรือ “ความทรงจำล้ำค่า” หรือไม่ แต่หากเราเชื่อใน Ichigo Ichie เราจะไม่เร่งเร้า เราจะไม่เมินเฉย แต่จะใช้หัวใจทั้งหมดของเราในทุกการพบเจอ
“บางครั้ง…หนึ่งประโยค หนึ่งการพบเจอ อาจเปลี่ยนทั้งเส้นทางชีวิตของเรา จงใช้หัวใจทั้งหมดกับ ‘ครั้งเดียวในชีวิต’ ที่ผ่านเข้ามา”
กรรมการบริหาร บริษัทอิเดมิตสึ อพอลโล (ประเทศไทย) จำกัด
06
มีคำภาษาญี่ปุ่นคำหนึ่งที่ผมตกหลุมรักตั้งแต่ครั้งแรกที่ได้ยิน คำนั้นคือ “一期一会 (Ichigo Ichie)” คำนี้หากแปลตามตัว หมายถึง “หนึ่งช่วงชีวิต หนึ่งการพบกัน” หรือที่แปลเป็นภาษาไทยได้อย่างงดงามว่า
“ทุกการพบกัน คือโอกาสพิเศษที่อาจไม่มีวันเกิดขึ้นอีก”
ผมได้ยินคำนี้ครั้งแรกในพิธีชงชาที่ญี่ปุ่น ทุกอย่างในห้องเล็ก ๆ นั้นดูเรียบง่าย…แต่เต็มไปด้วยความตั้งใจ ท่าทางของผู้ชงชา การจัดวางถ้วยชา การเคลื่อนไหวแต่ละอย่างช้า…นิ่ง…และสวยงามราวกับบทกวีที่ถูกซ้อมมาแล้วนับพันครั้ง
ผมถามเขาว่าทำไมต้องทำทุกอย่างละเอียดขนาดนี้เจ้าบ้านตอบเพียงว่า
“เพราะพิธีชงชานี้ คือ Ichigo Ichie มันคือครั้งเดียวในชีวิต ที่ทุกองค์ประกอบจะตรงกันเช่นนี้ คนที่มา เวลานี้ อารมณ์แบบนี้…จะไม่มีวันกลับมาอีก” คำตอบนั้นฝังแน่นในใจผมจนถึงทุกวันนี้
เมื่อผมได้กลับมาทำงานกับทีมญี่ปุ่นในบริษัทที่ไทย คำว่า Ichigo Ichie ค่อย ๆ แสดงตัวให้เห็นในรูปแบบที่ต่างออกไป ไม่ใช่พิธีชงชาอีกต่อไป แต่กลายเป็นการประชุมครั้งหนึ่งที่คนฟังกันอย่างเงียบที่สุดเท่าที่ผมเคยเห็น กลายเป็นการทักทายสั้น ๆ ของผู้จัดการที่เดินผ่านพนักงาน พร้อมรอยยิ้มที่ไม่ได้เร่งรีบ กลายเป็นคำว่า “ขอบคุณครับ” ที่พูดออกมาช้า ๆ แต่เต็มไปด้วยน้ำหนัก
ผมเริ่มเข้าใจว่า คนญี่ปุ่นจำนวนมากมี “Ichigo Ichie” อยู่ในหัวใจ พวกเขาเชื่อว่า…ทุกการพบกันคือ “ครั้งเดียวในชีวิต“ ไม่ว่าจะเป็นลูกค้าที่มาเข้าประตูครั้งแรก หรือแม้แต่การทานอาหารกลางวันร่วมกับเพื่อนร่วมงานในวันที่ฟ้าฝนปกติ
ในชีวิตของผมเอง ผมก็เคยมีโอกาสได้พูดกับพนักงานรุ่นใหม่หลายคน ผมมักเล่าประโยคนี้ให้พวกเขาฟังว่า
“การพบกันในวันนี้…คือ Ichigo Ichie พรุ่งนี้เราอาจไม่ได้อยู่ที่เดิมแล้ว เพราะฉะนั้น หากวันนี้เราตั้งใจฟังกัน พูดกันดี ๆ มันอาจเป็นความทรงจำที่ดีไปตลอดชีวิต”
การเข้าใจ Ichigo Ichie ทำให้ผมมองคนรอบข้างช้าลง ผมไม่เร่งจะพูดให้จบ แต่ตั้งใจฟังมากขึ้น ผมไม่เร่งจะตัดสินใคร แต่เฝ้าดูด้วยความเมตตา และผมเริ่มรู้สึกว่า…การใช้ชีวิตแบบนี้ ไม่ได้ทำให้ผมช้าลง แต่ทำให้หัวใจของผม “ใหญ่ขึ้น”
โอกาสพิเศษในชีวิต มักซ่อนอยู่ในช่วงเวลาธรรมดา เราไม่รู้ว่าการประชุมในวันนี้ มื้ออาหารในวันนี้ หรือคำพูดหนึ่งประโยคในวันนี้ จะกลายเป็น “ครั้งสุดท้าย” หรือ “ความทรงจำล้ำค่า” หรือไม่ แต่หากเราเชื่อใน Ichigo Ichie เราจะไม่เร่งเร้า เราจะไม่เมินเฉย แต่จะใช้หัวใจทั้งหมดของเราในทุกการพบเจอ
“บางครั้ง…หนึ่งประโยค หนึ่งการพบเจอ อาจเปลี่ยนทั้งเส้นทางชีวิตของเรา จงใช้หัวใจทั้งหมดกับ ‘ครั้งเดียวในชีวิต’ ที่ผ่านเข้ามา”
