ญี่ปุ่นเรียกร้องให้จีนคืนสิทธิ “ฟรีวีซ่า” ให้นักท่องเที่ยวชาวญี่ปุ่น หลังจากประเทศไทยและจีนลงนามในข้อตกลงยกเว้นการตรวจลงตราซึ่งกันและกัน
ฟรีวีซ่าไทย-จีนเดินหน้าแล้วหลังจากทั้ง 2 ฝ่ายลงนามในข้อตกลงร่วมกันเมื่อวันที่ 28 ม.ค. แต่ญี่ปุ่นซึ่งเคยได้รับสิทธิฟรีวีซ่าเข้าประเทศจีนก่อนหน้านี้แต่ถูกระงับอยู่จนถึงขณะนี้ ตั้งข้อสังเกตว่าจีนกำลังใช้เรื่องฟรีวีซ่าเป็น “หมากต่อรอง” ให้ญี่ปุ่นเปิดทางให้นักท่องเที่ยวจีนเข้าประเทศญี่ปุ่นโดยไม่ต้องขอวีซ่าเช่นเดียวกัน
ทั้งนี้ จีนอนุญาตให้ชาวญี่ปุ่นเข้าประเทศได้โดยไม่ต้องขอวีซ่านานสูงสุด 15 วัน ระหว่างปี 2546 ถึง 2563 ในขณะที่ญี่ปุ่นกำหนดให้นักท่องเที่ยวชาวจีนทุกคนต้องขอวีซ่าก่อนจะเดินทางเข้าญี่ปุ่น โดยเมื่อเกิดการระบาดของโรคโควิด-19 จีนได้ระงับมาตรการฟรีวีซ่า และจนถึงขณะนี้ที่จีนให้สิทธิฟรีวีซ่ากับหลายประเทศ แต่นักธุรกิจและชาวญี่ปุ่นยังต้องเผชิญกับความยุ่งยากที่ต้องต้องขอวีซ่าเข้าประเทศจีน
ในการแถลงข่าวที่กระทรวงการต่างประเทศจีน เมื่อวันที่ 29 มกราคม ผู้สื่อข่าวชาวญี่ปุ่นได้ตั้งคำถามกับนายวัง เหวินปิง โฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีนว่า “รัฐบาลไทยและจีนได้ลงนามในข้อตกลงยกเว้นวีซ่าระหว่างกัน เหตุใดรัฐบาลจีนจึงยังไม่ได้คืนสิทธิฟรีวีซ่าให้ชาวญี่ปุ่น ซึ่งยังถูกระงับอยู่ถึงแม้การระบาดของโรคโควิด-19 ยุติลงแล้ว นักธุรกิจชาวญี่ปุ่นจำนวนมากคาดหวังที่จะได้สิทธิฟรีวีซ่าในเร็ววันนี้ และมีเงื่อนไขใดที่ทางการจีนจะพิจารณาคืนสิทธิฟรีวีซ่าให้ชาวญี่ปุ่น”
นายวัง เหวินปิง โฆษกกระทรวงการต่างประเทศ ตอบว่า จีนให้ความสำคัญอย่างยิ่งกับการอำนวยความสะดวกให้ชาวต่างชาติที่จะเดินทางมาประเทศจีน รวมถึงชาวญี่ปุ่นด้วย เราจะพิจารณาอย่างจริงจังถึงข้อเสนอจากทุกฝ่ายของญี่ปุ่นที่จะคืนสิทธิฟรีวีซ่าที่จะเดินทางมายังประเทศจีน โดยฝ่ายจีนหวังว่า ญี่ปุ่นจะทำงานในทิศทางเดียวกันเพื่อให้การเดินทางระหว่างสองประเทศสะดวกมากขึ้น
คำตอบของโฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีนสื่อนัยว่า ฝ่ายจีนต้องการให้ญี่ปุ่นให้สิทธิฟรีวีซ่าสำหรับนักท่องเที่ยวจีนเช่นเดียวกัน ทำให้ผู้สื่อข่าวชาวญี่ปุ่นตั้งคำถามต่อว่า จีนได้ให้สิทธิฟรีวีซ่าฝ่ายเดียวกับเยอรมนี ฝรั่งเศส อิตาลี และประเทศอื่นๆ ในยุโรป แต่ประเทศเหล่านั้นไม่ได้ให้สิทธิฟรีวีซ่ากับนักท่องเที่ยวจีน แสดงเห็นว่า การให้สิทธิฟรีวีซ่าทั้ง 2 ฝ่ายไม่ใช่เงื่อนไขที่จำเป็น?
นายวัง เหวินปิง โฆษกกระทรวงการต่างประเทศ ตอบว่า แต่ละประเทศมีสิทธิตัดสินใจเกี่ยวกับนโยบายวีซ่าของตัวเอง จีนยินดีที่จะทำงานร่วมกับประเทศต่างๆ ในการอำนวยความสะดวกในการเดินทาง พร้อมยกตัวอย่าง สิงคโปร์ และประเทศไทย ที่ยกเว้นวีซ่าทั้ง 2 ฝ่าย ฝรั่งเศสและสวิตเซอร์แลนด์ก็ประกาศอำนวยความสะดวกมากขึ้นในการขอวีซ่าสำหรับประชาชนจีน ฝ่ายจีนเชื่อว่า มาตรการเหล่านี้จะส่งเสริมการเดินทางระหว่างกัน และเป็นผลดีต่อความร่วมมือระหว่างจีนกับประเทศที่เกี่ยวข้อง
เจ้าหน้าที่อาวุโสพรรคคอมมิวนิสต์จีน บอกกับผู้แทนของญี่ปุ่นเมื่อต้นเดือนนี้ว่า แม้ปักกิ่งจะให้สิทธิยกเว้นวีซ่าฝ่ายเดียวสำหรับชาวญี่ปุ่นทุกคนก่อนเกิดโรคระบาด แต่โตเกียวก็ไม่ได้ให้การปฏิบัติเป็นพิเศษกับผู้ถือหนังสือเดินทางทูตของจีน แม้แต่หนังสือเดินทางราชการของจีนก็ยังต้องขอวีซ่าเข้าประเทศญี่ปุ่น
อย่างไรก็ตาม แหล่งข่าวในรัฐบาลญี่ปุ่นกล่าวว่าไม่ใช่เรื่องง่ายที่จะปฏิบัติตามคำขอของจีน เนื่องจากญี่ปุ่นกังวลว่าการยกเว้นวีซ่าอาจนำไปสู่การเพิ่มจำนวนชาวจีนที่อยู่เกินวีซ่า และส่งผลกระทบต่อสังคมญี่ปุ่น
