สวัสดีครับผม Mr. Leon มาแล้ว เพื่อนๆ เคยทำงานอาสาสมัครไหมครับ งานอาสาสมัครเป็นงานที่เกิดจากผู้ที่มีจิตอาสา มีเมตตากรุณาต่อเพื่อนมนุษย์ เป็นการบำเพ็ญประโยชน์ต่อสังคมและส่วนรวม ซึ่งเป็นเรื่องที่ดีมากๆ ถ้าใครยังจำได้ว่าเมื่อวันที่ 11 มีนาคม ค.ศ. 2011 เกิดเหตุการณ์แผ่นดินไหวใหญ่และสึนามิถล่มที่ภูมิภาคโทโฮกุของประเทศญี่ปุ่น ผ่านมาถึงเดือนนี้ก็ครบรอบ 10 ปีของโศกนาฏกรรมครั้งนั้น
แม้ว่าเวลาที่ผ่านไปจะช่วยทำให้สถานการณ์เลวร้ายและความเศร้าหมองผ่อนคลายขึ้น หลายๆ อย่างกลับฟื้นตัวขึ้นมาใหม่ แต่ปี 2020 เป็นต้นมาโลกเราก็ต้องเผชิญกับเหตุการณ์โรคระบาดโควิด-19 ที่มีผลกระทบต่อเศรษฐกิจในวงกว้าง และเปลี่ยนวิถีชีวิตของคนอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ เดือนนี้หลายๆ สถานีโทรทัศน์ของญี่ปุ่นมีการนำเสนอข่าวรำลึกถึงเหตุการณ์สึนามิกัน ถ้ามองย้อนกลับไปที่เหตุการณ์ในตอนนั้นจะเห็นว่ามีองค์กรสาธารณะและองค์กรต่างๆ รวมทั้งทีมงานจิตอาสามากมายเข้าไปร่วมให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัยกันอย่างล้นหลาม โดยเฉพาะต้องยกความดีให้ทีมพนักงานดับเพลิงและทีมทหารที่เข้าไปช่วยเหลือและฟื้นฟูพื้นที่อย่างขยันขันแข็ง นอกจากนี้ยังมีทีมจิตอาสาสมัครกู้ภัยที่เรียกกันว่า 消防団 shobodan ด้วย
★消防団 shobodan คืออะไร? คืออาสาสมัครกองดับเพลิง สังกัดอาสาสมัครของหน่วยงานดับเพลิง เป็นผู้ที่มีจิตอาสาที่ต้องผ่านการอบรมตามกระบวนการ พวกเขาจะเป็นอาสาสมัครช่วยป้องกันภัยพิบัติของชุมชนตนเอง ในขณะที่ยังต้องทำหน้าที่การงานของตนเองด้วย บางคนอาจจะเป็นพนักงานของบริษัทต่างๆ บางคนประกอบอาชีพอิสระ หรือยังเป็นนักศึกษาที่กำลังเรียนอยู่ อาสาสมัครกองดับเพลิงจะมีกิจกรรมช่วยเหลือในกรณีที่เกิดภัยพิบัติต่างๆ เช่น เกิดเพลิงไหม้ แผ่นดินไหว พายุไต้ฝุ่นและภัยพิบัติอื่นๆ ซึ่งจะร่วมมือกับแผนกดับเพลิงเพื่อดําเนินการดับเพลิงและกู้ภัยอย่างรวดเร็วเพื่อปกป้องภัยในชุมชุนและช่วยเหลือประชาชน
กิจกรรมการฝึกอบรมประจําวันสำหรับอาสาสมัครกองดับเพลิง ต้องใช้ความเชี่ยวชาญและความรู้ปรับปรุงความสามารถในการบรรเทาภัยพิบัติต่างๆ อาสาสมัครกองดับเพลิงต้องผ่านการฝึกซ้อมดับเพลิงจากหน่วยกู้ภัยและผ่านการฝึกซ้อมกู้ภัยอย่างเข้มงวด ปัจจุบันประมาณ 70% ของอาสาสมัครกองดับเพลิงทั่วประเทศเป็นพนักงานของบริษัทเอกชนทั่วไป และยังมีบทบาทสําคัญในทีมช่วยเหลือในเมืองขนาดเล็กด้วยครับ
ซึ่งบางครั้งก็เป็นเรื่องยากสําหรับพนักงานของบริษัทที่จะรักษาสมดุลการทํางานและทำกิจกรรมอาสาสมัครด้วย อย่างไรก็ตามการฝึกอบรมจะดําเนินการในช่วงวันหยุดหรือช่วงหลังเลิกงาน หลังจากที่เกิดแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ทางโทโฮกุของญี่ปุ่นเมื่อ 10 ปีก่อน งานอาสาสมัครกองดับเพลิงได้รับความสนใจเพิ่มขึ้น เพื่อการป้องกันภัยพิบัติของชุมชนในฐานะสมาชิกในชุมชน เพื่อให้ความช่วยเหลือไม่เพียงแต่สําหรับครอบครัวแต่ยังสําหรับผู้อยู่อาศัยในท้องถิ่นนั้นๆ ด้วยครับ
คุณพ่อของผมเล่าว่า สมัยก่อนแต่งงานกับแม่ของผม พ่อก็เคยเป็นจิตอาสากู้ภัยท้องถิ่น ช่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวกับการช่วยเหลือผู้ประสบภัยของท้องถิ่น ครั้งหนึ่งเคยช่วยในเหตุการณ์ไฟไหม้ และช่วยอพยพคนที่อยู่ในเหตุการณ์ด้วยความตื่นเต้น ก็เป็นเรื่องที่น่าสนใจดีนะครับ นอกจากนี้หัวหน้าเก่าของผมท่านก็เป็นหนึ่งในทีมงานจิตอาสากู้ภัยเหมือนกัน นอกจากมีจิตใจเข้มแข็งแล้วร่างกายยังแข็งแรงมาก ครั้งหนึ่งหลังจากเลิกงานในเย็นวันศุกร์พวกเรานัดกันไปกินเลี้ยงปาร์ตี้และคาราโอเกะ กว่าจะเลิกก็ประมาณเที่ยงคืนตีหนึ่ง แกบอกว่าเดี๋ยวตีห้าต้องไปซ้อมอบรมจิตอาสาดับเพลิง!! ( ﾟдﾟ) คือทุกคนที่อยู่ในคาราโอเกะวันนั้นตกใจมากว่าแกนี่อึดจริงๆ เลย บางคนอาจจะคิดว่างานอาสาเป็นงานที่หนักและเหนื่อยและไม่อยากทำ แต่จริงๆ แล้ว การที่มีทีมจิตอาสากู้ภัยในแต่ละท้องถิ่นเป็นเรื่องที่ดีมากครับ
★นอกจากนี้ยังมีทหารญี่ปุ่น 自衛隊 Jieitai ที่มาช่วยเหลือภัยพิบัติในครั้งนั้น คงเป็นเพราะการช่วยเหลือสังคมในยามที่เกิดภัยพิบัติถือเป็นหน้าที่อย่างหนึ่งของทหารญี่ปุ่นด้วย
ทหารญี่ปุ่นเป็นกองกําลังป้องกันตนเอง และหน่วยงานที่จัดตั้งขึ้นภายใต้พระราชบัญญัติกองกําลังป้องกันตนเองเพื่อรักษาสันติภาพและความเป็นอิสระของญี่ปุ่นและเพื่อปกป้องความมั่นคงของชาติ งานหลักของกองกําลังป้องกันตนเอง คือการปกป้องประเทศและรักษาความสงบเรียบร้อยของประชาชน "การป้องกันการและรักษาความสงบเรียบร้อย" "รักษาความปลอดภัย" และ "การช่วยเหลือและบรรเทาภัยพิบัติ" และกิจกรรมอื่นๆ ภายในขอบเขตที่ไม่ขัดขวางกฎหมาย
ในกรณีที่เกิดภัยพิบัติทางธรรมชาติหรือภัยพิบัติที่เกิดจากมนุษย์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมหรือบุคลากรที่ได้รับการแต่งตั้ง (ผู้บัญชาการกองบัญชาการภูมิภาคผู้บัญชาการกองกําลังป้องกันตนเอง ฯลฯ ) จะสั่งให้กองกําลังเข้าดําเนินการช่วยเหลือตามคําร้องขอของผู้ว่าราชการจังหวัด ในกรณีที่เกิดภัยพิบัติ เพื่อช่วยเหลือผู้ประสบภัยพิบัติรวมถึงภัยพิบัติขนาดใหญ่และภัยพิบัตินิวเคลียร์ แผ่นดินไหว, พายุไต้ฝุ่นที่เกิดจากฝนตกหนัก, การปะทุของภูเขาไฟ และอุบัติเหตุ นอกจากนี้ช่วยขนส่งอุปกรณ์ฉุกเฉินและการค้นหาผู้ต้องหา เป็นต้น ช่วงที่เกิดในแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ที่โทโฮกุของญี่ปุ่น มีทหารมากกว่า 100,000 คน ถูกส่งไปช่วยเหลือในพื้นที่กว่า 50 วันติดต่อกัน บางคนบอกว่าทหารญี่ปุ่นฝึกหนัก ส่วนใหญ่เป็นทหารตั้งแต่ยังหนุ่มแล้วทำถึงอายุ 30- 35 ปี ก็เริ่มลาออกแต่ก็แล้วแต่คนครับบางคนก็ยังอยู่ยาว
ซึ่งทั้งสองหน่วยงานด้านบนก็มาช่วยเป็นอาสาสมัครกู้ภัยที่ช่วยเหลืองานอย่างขยันขันแข็งและเอาจริงเอาจังมาก ในช่วงนั้นมีอีกอาชีพหนึ่งที่ได้ใจคนญี่ปุ่นมากๆ คือนักผจญเพลิง หรือพนักงานดับเพลิงเพราะพวกเขาทุ่มเทงานกู้ภัยมากที่สุด ต้องยอมรับในน้ำใจของทีมงานดับเพลิงมาก และทั้งพนักงานดับเพลิง ทหาร และจิตอาสาต่างๆ ไม่เคยแสดงความหงุดหงิดออกมาให้เห็นเลย และค่อยไม่มีการลักขโมย นอกจากนั้นฝั่งผู้ประสบภัยเองต่างก็มีน้ำใจและเสียสละต่อกัน เช่น หลังจากที่เหตุการณ์ผ่านไปหลายวันแล้วมีคนที่ติดค้างอยู่ตามหลังคาบ้านอยู่หลายวันที่อิดโรยเพราะไม่ได้กินข้าวกินน้ำหลายวัน หลังจากที่ทีมช่วยเหลือขับเฮลิปคอปเตอร์มาพบ พวกเขากลับพยายามชี้ให้ทีมช่วยเหลือรีบไปช่วยคนอื่นที่อยู่ในรถด้านล่างก่อนตนเอง เพราะว่าลำบากกว่าพวกตน ต่างคนต่างไม่ยื้อแย่งกันเอาตัวรอด แต่ว่าให้ช่วยคนที่ลำบากมากกว่าตน
หลังจากที่ช่วยเหลือผู้ประสบเหตุภัยพิบัติไปรวมกันที่ศูนย์ช่วยเหลือผู้ประสบภัยและเข้าไปพักในศูนย์อพยพก็ไม่ค่อยเห็นภาพข่าวที่น่าประทับใจมากนัก เพราะว่าบางแห่งยังไม่มีน้ำและไฟฟ้าบ้างก็ว่ามีการลักขโมยเกิดขึ้น แต่ทีมที่ต้องอำนวยความสะดวกให้ประชาชนอย่างทีมตำรวจกลับไม่ได้รับความชื่นชมจากคนญี่ปุ่น เพราะอะไร เพราะทำงานต่างจากทีมดับเพลิงและทีมอาสานั้นเอง จึงไม่มีภาพประทับใจของทีมตำรวจเท่าไหร่นัก คนญี่ปุ่นหลายคนพูดว่าอย่าเอาตำรวจมาเปรียบเทียบกับพนักงานดับเพลิง ที่มีความเป็นสุภาพบุรุษ มีความเก่ง สมาร์ท พนักงานดับเพลิงมักจะมีร่างกายกำยำแข็งแรงต้องออกกำลังกายเสมอและมีไหวพริบและทักษะการช่วยเหลือเอาตัวรอดขั้นสูง
ตำรวจมีหน้าที่โดยย่อคือ การดําเนินการบริหารตามอํานาจการกํากับดูแลของรัฐ รักษาความสงบเรียบร้อยของประชาชน รวมทั้งการดูแลปกป้องชีวิตของผู้คน ร่างกายและทรัพย์สิน การตรวจสอบและป้องกันอาชญากรรม การจับกุมผู้ต้องสงสัยและการรักษาความปลอดภัยของประชาชน บางคนบอกว่าดูจากพฤติกรรมในคดี ดูเหมือนผู้ร้ายจะเก่งกว่าตำรวจญี่ปุ่นเสียอีก คนร้ายบางคดีมีความเก่งเชี่ยวชาญมากการเอาตัวรอดนี่ชนะตำรวจ ฉลาดกว่าเยอะ เพราะดูจากสถิติของการจับกุมผู้ร้ายในแต่ละปี พบว่ามีสถิติการจับผู้ร้ายได้และปิดคดีได้น้อยลงทุกปี นอกจากนี้เรื่องสวัสดิการก็มีคนบ่นว่าไม่ค่อยพอเลี้ยงชีพ มีสาวคนหนึ่งตั้งคำถามว่าเธอมีสามีเป็นตำรวจ อายุ 31 ปีเป็นเจ้าหน้าที่ตํารวจ มีเงินเดือนคือ 170,000 เยน ( ประมาณ 56,xxx บาท) เธออยากมีลูกเร็วๆ แต่ดูเหมือรายได้ไม่อำนวยต่อการใช้ชีวิตในครอบครัวเลย แม้ว่าทำงานทั้งสองคน แต่ต้องส่งเงินให้กับพ่อแม่ของเขา (40,000 เยนต่อเดือน) และต้องผ่อนสินเชื่อรถยนต์ ทำให้ไม่สามารถออมเงินได้เลย เธอกลัวว่าเธอจะหลงทางในอนาคตที่ขัดสนเช่นนี้ ก็ว่ากันไป
เพราะถ้าพูดถึงพนักงานดับเพลิงและนายตำรวจแล้ว ทั้งสองอาชีพแม้ว่าจะไม่สามารถระบุได้อย่างชัดเจนว่าวันไหนจะเกิดเหตุการณ์หรือเกิดปัญหาอะไรขึ้น จึงต้องตื่นตัวและเตรียมความพร้อมอยู่เวลา ไม่ใช่ว่าจะไม่มีข้อดีนะครับ แต่ถ้าเปรียบเทียบกันแล้วจะเห็นว่าสวัสดิการต่างกันอย่างมาก เรื่องเงินเดือนและสวัสดิการมีผลต่อแรงจูงใจในการทำงานนะครับ เพราะคนเราต่างก็ต้องมีรายจ่ายที่ต้องรับผิดชอบใช้ชีวิตความเป็นอยู่ การที่สวัสดิการต่างกันจึงมีผลต่อแรงกระตุ้นในการทำงานด้วย และบริษัทที่มีสวัสดิการดีมักจะคัดได้บุคลากรที่เก่ง ฉลาด มีความคิดมุมมอง และความสามารถ ที่มีส่วนช่วยทำให้องค์กรเจริญรุ่งเรืองได้ แต่บริษัทที่สวัสดิการไม่ค่อยดีนัก อาจมีส่วนทำให้พนักงานถดถอย ทำงานแบบเช้าชามเย็นชามก็ได้ซึ่งตรงนี้เองก็มีคนบอกว่าในส่วนของพนักงานดับเพลิงที่มีสวัสดิการที่ดีมาก มีวันหยุดพักผ่อนค่อนข้างเยอะ สมมุติว่าทำงานหนึ่งวัน วันรุ่งขึ้นก็จะต้องก็เป็นวันหยุด จึงมีหลายคนพูดว่าอาชีพนี้ก็เป็นอาชีพในฝันเหมือนกัน แต่ตำรวจนี่สิ มีหลายคนบ่นว่าทำงานอะไรของเขาเหมือนไม่ได้ทำงาน บางคดีความก็จับผู้ร้ายไม่ได้สักที ทั้งๆ ที่น่าจะหาหลักฐานได้ไม่ยาก คราวหน้าผมจะยกตัวอย่างคดีสะเทือนขวัญที่ตำรวจตามจับผู้ร้ายไม่ได้จนวันนี้
วันนี้ก็ย้อนรำลึกถึงเหตุการณ์แผ่นดินไหวและสึนามิเมื่อ 10 ปีที่แล้ว จากเหตุการณ์นั้นทำให้มีความตื่นตัวเรื่องงานกู้ภัยจิตอาสากันมากเหมือนกัน เพื่อนๆ มีความสนใจในงานจิตอาสาบ้างไหมครับ ในชุมชุมมีทีมงานกู้ภัยหรือเปล่า งานจิตอาสาเป็นงานที่น่ายกย่องมากครับ วันนี้เล่าสู่กันฟังครับ สวัสดีครับ
