ปัจจุบันมีคนต่างชาติมากมายที่เข้ามาอยู่อาศัยที่ญี่ปุ่น ไม่ว่าจะมาเรียนหนังสือ ทำงาน หรือแต่งงานกับคนญี่ปุ่นแล้วมาใช้ชีวิตครอบครัวที่ญี่ปุ่น ซึ่งแน่นอนว่าคนที่มาจากต่างถิ่นต่างวัฒนธรรมเมื่อต้องเข้ามาอยู่ในสังคมแบบญี่ปุ่นที่มีทั้งความเครียดและกดดัน ย่อมต้องมีการปรับตัวอย่างมาก แล้วในมุมมองของคนต่างชาตินั้นเมื่อเห็นคนญี่ปุ่นดำเนินชีวิตอยู่ทุกวันๆ พวกเขารู้สึกอย่างไร มีเรื่องใดบ้างที่รู้สึกว่าแปลกและไม่เคยเห็นมาก่อนในสังคมประเทศตนเอง วันนี้มาสะท้อนให้เห็นในมุมมองคนต่างชาติในญี่ปุ่นกลุ่มหนึ่งที่เป็นกลุ่มตัวอย่างที่ทำการสำรวจมา กลุ่มตัวอย่างเหล่านี้เห็นอะไรในญี่ปุ่นและคิดอย่างไร
ครั้งนี้เป็นการสำรวจความคิดเห็นจากคนต่างชาติที่มาอาศัยในประเทศญี่ปุ่น เช่น คนจีน เกาหลี ไต้หวัน อินเดีย เป็นต้น ซึ่งความต่างทางวัฒนธรรมนั้นก็อาจจะมีข้อดีและข้อเสีย แต่เรื่องใดบ้างที่เห็นแล้วรู้สึกแปลกใจมาก ( ความคิดเห็นต่างๆ ดังกล่าวนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัว )
☀️ ทำไมคนญี่ปุ่นไม่ขัดถูตัวตอนไปลงบ่อออนเซ็น
รู้สึกตกใจว่าทำไมคนญี่ปุ่นไม่ขัดขี้ไคลตอนลงบ่อน้ำร้อน ที่เกาหลีเวลาไปอาบน้ำหรือลงบ่อน้ำร้อนต่างคนก็จะขัดถูดขี้ไคล อาจจะด้วยผ้าเช็ดตัวหรือหินขัด เพราะตอนนั้นผิวจะร่อนดีมาก ยิ่งขัดผิวก็จะนุ่มลื่น
ที่เกาหลีเรียกบ่ออาบน้ำสาธารณะว่า 「Bathhouse Mogyokutan 」ห้องอาบน้ำอุ่นสาธารณะ ผู้ชายมีห้องอาบน้ำชาย และหญิงแยกกัน มีโต๊ะสำหรับถูตัวที่มุมห้องน้ำ บ่ออาบน้ำสาธารณะแบบญี่ปุ่นก็มีสถานที่ที่สามารถกำจัดขี้ไคลได้ แต่ก็ไม่ค่อยเห็นใครขัดถูกันแบบจริงจังก็เลยรู้สึกไม่กล้าทำไปด้วย
☀️ คนญี่ปุ่นต้องถอดรองเท้าที่ทางเข้าบ้านแล้วกลับหัวรองเท้าออกนอกบ้านเพื่อเตรียมตอนจะกลับ
มารยาทอย่างหนึ่งก่อนเข้าบ้านคนญี่ปุ่นคือการถอดรองเท้าไว้ที่ทางเข้าบ้าน หลังจากถอดรองเท้าที่ทางเข้าตรงบริเวณที่วางรองเท้าแล้ว ต้องมีการเปลี่ยนทิศทางของรองเท้าเพื่อเตรียมไว้ตอนจะกลับบ้านด้วยนับว่าเป็นมารยาทอย่างหนึ่ง
「ที่เกาหลี ถอดรองเท้าแล้วก็วางไว้อย่างนั้นได้เลย ไม่ต้องเปลี่ยนทิศทางรองเท้า ไม่มีใครว่า คนก็จะไม่ได้มาใส่ใจอะไรกับทิศทางหรือการวางรองเท้ามากนัก แต่ก็อาจจะมีบางคนเหมือนกันที่ใส่ใจซึ่งก็คงไม่มากนัก แม้แต่ที่โรงเรียนรองเท้าก็วางกันอย่างกระจัดกระจาย แต่ตอนนี้ก็ไม่รู้เหมือนกันว่าเปลี่ยนไปหรือยัง 」
นอกจากนั้น ที่เกาหลี ถ้าแขกผู้มาเยือนเปลี่ยนทิศทางการวางรองเท้าแล้วจะหมายถึง "ไม่อยากอยู่ที่นี่นาน อยากรีบกลับ" แทนที่จะมองว่าเป็นเรื่องมารยาทแต่กลายเป็นความหมายที่แตกต่างออกไป
☀️ ญี่ปุ่นไม่มีของเผ็ด
ที่เกาหลีมีกิมจิ เป็นอาหารที่เป็นที่รู้จักดี รสชาติดี แซ่บๆ ประเภทผักดองหมักพริกสีแดง ส่วนใหญ่แล้วจะมีรสเผ็ด เปรี้ยว คือคนเกาหลีจะกินอาหารที่มีรสชาติเผ็ดเช่นนี้ทุกวัน พอมาอยู่ที่ญี่ปุ่นจึงรู้สึกว่าขาดรสชาติอะไรไปสักอย่าง
「ที่มาอยู่ญี่ปุ่นแล้วรู้สึกเหงา คือ ไม่มีของเผ็ดให้กินนั่นเอง ลองกินอาหารที่ได้ชื่อว่าเผ็ดมากของญี่ปุ่นแล้ว ก็ไม่ใช่รสชาติเผ็ดอย่างรสชาติพริก เพราะตามปกติของอาหารญี่ปุ่นจะไม่ใช่อาหารรสจัดหรือรสชาติเผ็ดร้อน 」ความเผ็ดของคนญี่ปุ่นและคนเกาหลีมีความแตกต่างกัน
☀️ อยากให้อาหารเช้าของญี่ปุ่นเพิ่มความน่าสนใจและน่าสนุก
「อาหารเช้าที่เมืองจีนก็จะเป็นพวกซาลาเปาใส้หมู หมั่นโถ ขนมปังทอด ติ่มซำ หรือเกี้ยวซ่าต่างๆ หรือพวกข้าวแล้วแต่บ้าน แค่ซาลาเปาใส้ก็มีมากกว่า 20 ชนิดแล้ว 」
ส่วนอาหารเช้าตามปกติที่ญี่ปุ่น ก็อาจจะเป็นเซ็ทข้าวและน้ำซุปมิโซ ปลาย่าง เต้าหู้ หรือพวกผลิตภัณฑ์จากทะเล สมัยนี้ก็อาจจะมีพวกขนมปัง กาแฟ อาหารง่ายๆ รวมอยู่ด้วย คือจะรู้สึกว่าอาหารเช้าญี่ปุ่นจะเป็นอาหารง่ายๆ ทั่วไป
เมื่อพูดเรื่องอาหารเช้า อีกอย่างหนึ่งที่คนจีนไม่ค่อยเหมือนญี่ปุ่นคือคนจีนจะไม่ค่อยทานอาหารเช้าที่บ้านเท่าไหร่นัก
「คนจีนมักจะทานอาหารเช้านอกบ้าน ร้านที่ขายอาหารเช้าก็จะเปิดกันแต่เช้า คนก็จะออกมาซื้อกินและไปทำงาน บางคนก็เดินไปกินไป 」
☀️ มีการคัดแยกและจัดการเรื่องขยะ
ที่ญี่ปุ่นเอง แม้ว่าอาจจะมีความแตกต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่น จะมีการคัดแยกและจัดการขยะที่เป็นระบบและมีมาตรฐาน มีการแยก 「ขยะที่เผาไหม้ได้」และ「ขยะที่เผาไหม้ไม่ได้」「ขยะรีไซเคิล」นอกจากแยกทิ้งแล้วยังมีการแยกวันจัดเก็บและสถานที่ทิ้งอีกด้วย
「ตอนที่อยู่เมืองจีนไม่เคยแยกขยะมาก่อน แต่ที่ญี่ปุ่นต้องแยกประเภทอย่างละเอียดรู้สึกว่าจริงจังมาก 」
ปัจจุบันมีประเภทของขยะที่ต้องคัดแยกมากขึ้นกว่าเดิม บางทีผมก็คิดว่า 「งานจัดการขยะเป็นของพนักงานเก็บขยะหรือเปล่า ถ้าพวกเราไปแยกให้พวกเขาจะไม่มีงานทำไหม ？」
☀️ ผักดิบที่ญี่ปุ่นอร่อยมาก
「เมื่อมาอยู่ที่ญี่ปุ่น ทานผักสลัดเยอะมาก ซึ่งอร่อยมากๆ เป็นรสชาติที่สดสะอาด และธรรมชาติมากๆ 」สอบถามใครๆ ก็เห็นเหมือนกันว่าผักญี่ปุ่นอร่อยมากๆ และอาหารญี่ปุ่นก็มีความสะอาดและปลอดภัยสูง ชอบเรื่องผักและอาหารมากที่สุด
☀️ ประตูกั้นรถไฟเทียบชานชาลามีน้อยมาก
「คนญี่ปุ่นโดยทั่วไปเดินทางโดยรถไฟ และเกิดปัญหารถไฟล่าช้าจากคนกระโดดฆ่าตัวตายที่รางรถไฟเยอะมาก เกิดปัญหานี้มากหลายครั้งแต่ก็ไม่มีประตูกั้นชานชาลาให้ครบสักที แม้ว่าอาจจะมีประตูกั้นบ้างบางที่แล้ว แต่ถ้าเทียบกับไต้หวันคิดว่าที่ญี่ปุ่นยังมีน้อยมาก 」
รถไฟใต้ดินที่ไต้หวันจะมีประตูกั้นชานชาลา และมีแผนจะสร้างประตูกั้นชานชาลาให้ครบทุกจุดด้วย และได้ยินมาว่าที่สิงคโปร์และกรุงเทพฯ ก็มีประตูกั้นชานชาลาครบ 100%
☀️ คิดว่าห้องน้ำที่ญี่ปุ่นสะอาดมาก
「ห้องน้ำที่ญี่ปุ่น มีความสะอาดและบางแห่งก็สวยมาก และเป็นระบบอัตโนมัติเสียส่วนใหญ่ แถมยังมีพื้นที่สำหรับแต่งหน้าด้วย ที่ไต้หวันมีห้องน้ำที่เป็นแบบนี้น้อยกว่า 」
ถ้าเทียบแล้วห้องน้ำที่ญี่ปุ่นค่อนข้างมีมาตรฐานและความสะอาดมาก เรื่องสุขอนามัยก็ดี มีการเตรียมเรื่องกระดาษทิชชูและแผ่นรองนั่งให้ กระดาษทิชชูก็สามารถทิ้งลงชักโครกได้เลยและสามารถย่อยสลายได้ไม่อุดตัน ระบบฉีดน้ำก็มีหลากหลายฟังก์ชั่นและมีน้ำอุ่นอีกด้วย เราจะเห็นห้องน้ำแบบนี้ทั่วไปซึ่งถือว่าเป็นเรื่องปกติ
☀️ ข้าวแกงกะหรี่ญี่ปุ่นเหมือนไม่ใช่แกงกระหรี่
ที่ญี่ปุ่นเรียกว่าแกงกระหรี่ แต่สำหรับคนอินเดียแล้วมันเหมือนไม่ใช่
「แกงกะหรี่ญี่ปุ่นนั้นไม่มีรสเผ็ดเลยสักนิดเดียว เครื่องเทศก็ไม่มี ที่อินเดียมีแกงกะหรี่หลายชนิดมาก ที่ญี่ปุ่นจะใช้ก้อนสำเร็จรูปมาปรุงรสชาติ ซึ่งมันต่างจากรสของเครื่องเทศมากๆ 」
ที่อินเดียแกงกะหรี่จะมีรสชาติ ถึงใจ มีกลิ่นเครื่องแกงที่แรง และมีหลากหลายชนิด แกงกระหรี่ที่ญี่ปุ่นดูเหมือนว่าจะออกแนวตะวันตกจะไม่เผ็ด ซึ่งคนอินเดียทานแล้วไม่ถึงใจ
นี่เป็นตัวอย่างความคิด และความต่างที่คนต่างชาติมองญี่ปุ่น ซึ่งมุมมองต่างๆ เหล่านี้เป็นเพียงความคิดเห็นส่วนตัวเท่านั้น ไม่ได้ระบุว่าสิ่งใดดีที่สุดและถูกต้องที่สุด เพราะแต่ละท้องถิ่นย่อมมีความแตกต่างกันทางสภาพแวดล้อม ความเป็นอยู่และความแตกต่างทางวัฒนธรรม
ครั้งนี้เป็นการสำรวจความคิดเห็นจากคนต่างชาติที่มาอาศัยในประเทศญี่ปุ่น เช่น คนจีน เกาหลี ไต้หวัน อินเดีย เป็นต้น ซึ่งความต่างทางวัฒนธรรมนั้นก็อาจจะมีข้อดีและข้อเสีย แต่เรื่องใดบ้างที่เห็นแล้วรู้สึกแปลกใจมาก ( ความคิดเห็นต่างๆ ดังกล่าวนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัว )
☀️ ทำไมคนญี่ปุ่นไม่ขัดถูตัวตอนไปลงบ่อออนเซ็น
รู้สึกตกใจว่าทำไมคนญี่ปุ่นไม่ขัดขี้ไคลตอนลงบ่อน้ำร้อน ที่เกาหลีเวลาไปอาบน้ำหรือลงบ่อน้ำร้อนต่างคนก็จะขัดถูดขี้ไคล อาจจะด้วยผ้าเช็ดตัวหรือหินขัด เพราะตอนนั้นผิวจะร่อนดีมาก ยิ่งขัดผิวก็จะนุ่มลื่น
ที่เกาหลีเรียกบ่ออาบน้ำสาธารณะว่า 「Bathhouse Mogyokutan 」ห้องอาบน้ำอุ่นสาธารณะ ผู้ชายมีห้องอาบน้ำชาย และหญิงแยกกัน มีโต๊ะสำหรับถูตัวที่มุมห้องน้ำ บ่ออาบน้ำสาธารณะแบบญี่ปุ่นก็มีสถานที่ที่สามารถกำจัดขี้ไคลได้ แต่ก็ไม่ค่อยเห็นใครขัดถูกันแบบจริงจังก็เลยรู้สึกไม่กล้าทำไปด้วย
☀️ คนญี่ปุ่นต้องถอดรองเท้าที่ทางเข้าบ้านแล้วกลับหัวรองเท้าออกนอกบ้านเพื่อเตรียมตอนจะกลับ
มารยาทอย่างหนึ่งก่อนเข้าบ้านคนญี่ปุ่นคือการถอดรองเท้าไว้ที่ทางเข้าบ้าน หลังจากถอดรองเท้าที่ทางเข้าตรงบริเวณที่วางรองเท้าแล้ว ต้องมีการเปลี่ยนทิศทางของรองเท้าเพื่อเตรียมไว้ตอนจะกลับบ้านด้วยนับว่าเป็นมารยาทอย่างหนึ่ง
「ที่เกาหลี ถอดรองเท้าแล้วก็วางไว้อย่างนั้นได้เลย ไม่ต้องเปลี่ยนทิศทางรองเท้า ไม่มีใครว่า คนก็จะไม่ได้มาใส่ใจอะไรกับทิศทางหรือการวางรองเท้ามากนัก แต่ก็อาจจะมีบางคนเหมือนกันที่ใส่ใจซึ่งก็คงไม่มากนัก แม้แต่ที่โรงเรียนรองเท้าก็วางกันอย่างกระจัดกระจาย แต่ตอนนี้ก็ไม่รู้เหมือนกันว่าเปลี่ยนไปหรือยัง 」
นอกจากนั้น ที่เกาหลี ถ้าแขกผู้มาเยือนเปลี่ยนทิศทางการวางรองเท้าแล้วจะหมายถึง "ไม่อยากอยู่ที่นี่นาน อยากรีบกลับ" แทนที่จะมองว่าเป็นเรื่องมารยาทแต่กลายเป็นความหมายที่แตกต่างออกไป
☀️ ญี่ปุ่นไม่มีของเผ็ด
ที่เกาหลีมีกิมจิ เป็นอาหารที่เป็นที่รู้จักดี รสชาติดี แซ่บๆ ประเภทผักดองหมักพริกสีแดง ส่วนใหญ่แล้วจะมีรสเผ็ด เปรี้ยว คือคนเกาหลีจะกินอาหารที่มีรสชาติเผ็ดเช่นนี้ทุกวัน พอมาอยู่ที่ญี่ปุ่นจึงรู้สึกว่าขาดรสชาติอะไรไปสักอย่าง
「ที่มาอยู่ญี่ปุ่นแล้วรู้สึกเหงา คือ ไม่มีของเผ็ดให้กินนั่นเอง ลองกินอาหารที่ได้ชื่อว่าเผ็ดมากของญี่ปุ่นแล้ว ก็ไม่ใช่รสชาติเผ็ดอย่างรสชาติพริก เพราะตามปกติของอาหารญี่ปุ่นจะไม่ใช่อาหารรสจัดหรือรสชาติเผ็ดร้อน 」ความเผ็ดของคนญี่ปุ่นและคนเกาหลีมีความแตกต่างกัน
☀️ อยากให้อาหารเช้าของญี่ปุ่นเพิ่มความน่าสนใจและน่าสนุก
「อาหารเช้าที่เมืองจีนก็จะเป็นพวกซาลาเปาใส้หมู หมั่นโถ ขนมปังทอด ติ่มซำ หรือเกี้ยวซ่าต่างๆ หรือพวกข้าวแล้วแต่บ้าน แค่ซาลาเปาใส้ก็มีมากกว่า 20 ชนิดแล้ว 」
ส่วนอาหารเช้าตามปกติที่ญี่ปุ่น ก็อาจจะเป็นเซ็ทข้าวและน้ำซุปมิโซ ปลาย่าง เต้าหู้ หรือพวกผลิตภัณฑ์จากทะเล สมัยนี้ก็อาจจะมีพวกขนมปัง กาแฟ อาหารง่ายๆ รวมอยู่ด้วย คือจะรู้สึกว่าอาหารเช้าญี่ปุ่นจะเป็นอาหารง่ายๆ ทั่วไป
เมื่อพูดเรื่องอาหารเช้า อีกอย่างหนึ่งที่คนจีนไม่ค่อยเหมือนญี่ปุ่นคือคนจีนจะไม่ค่อยทานอาหารเช้าที่บ้านเท่าไหร่นัก
「คนจีนมักจะทานอาหารเช้านอกบ้าน ร้านที่ขายอาหารเช้าก็จะเปิดกันแต่เช้า คนก็จะออกมาซื้อกินและไปทำงาน บางคนก็เดินไปกินไป 」
☀️ มีการคัดแยกและจัดการเรื่องขยะ
ที่ญี่ปุ่นเอง แม้ว่าอาจจะมีความแตกต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่น จะมีการคัดแยกและจัดการขยะที่เป็นระบบและมีมาตรฐาน มีการแยก 「ขยะที่เผาไหม้ได้」และ「ขยะที่เผาไหม้ไม่ได้」「ขยะรีไซเคิล」นอกจากแยกทิ้งแล้วยังมีการแยกวันจัดเก็บและสถานที่ทิ้งอีกด้วย
「ตอนที่อยู่เมืองจีนไม่เคยแยกขยะมาก่อน แต่ที่ญี่ปุ่นต้องแยกประเภทอย่างละเอียดรู้สึกว่าจริงจังมาก 」
ปัจจุบันมีประเภทของขยะที่ต้องคัดแยกมากขึ้นกว่าเดิม บางทีผมก็คิดว่า 「งานจัดการขยะเป็นของพนักงานเก็บขยะหรือเปล่า ถ้าพวกเราไปแยกให้พวกเขาจะไม่มีงานทำไหม ？」
☀️ ผักดิบที่ญี่ปุ่นอร่อยมาก
「เมื่อมาอยู่ที่ญี่ปุ่น ทานผักสลัดเยอะมาก ซึ่งอร่อยมากๆ เป็นรสชาติที่สดสะอาด และธรรมชาติมากๆ 」สอบถามใครๆ ก็เห็นเหมือนกันว่าผักญี่ปุ่นอร่อยมากๆ และอาหารญี่ปุ่นก็มีความสะอาดและปลอดภัยสูง ชอบเรื่องผักและอาหารมากที่สุด
☀️ ประตูกั้นรถไฟเทียบชานชาลามีน้อยมาก
「คนญี่ปุ่นโดยทั่วไปเดินทางโดยรถไฟ และเกิดปัญหารถไฟล่าช้าจากคนกระโดดฆ่าตัวตายที่รางรถไฟเยอะมาก เกิดปัญหานี้มากหลายครั้งแต่ก็ไม่มีประตูกั้นชานชาลาให้ครบสักที แม้ว่าอาจจะมีประตูกั้นบ้างบางที่แล้ว แต่ถ้าเทียบกับไต้หวันคิดว่าที่ญี่ปุ่นยังมีน้อยมาก 」
รถไฟใต้ดินที่ไต้หวันจะมีประตูกั้นชานชาลา และมีแผนจะสร้างประตูกั้นชานชาลาให้ครบทุกจุดด้วย และได้ยินมาว่าที่สิงคโปร์และกรุงเทพฯ ก็มีประตูกั้นชานชาลาครบ 100%
☀️ คิดว่าห้องน้ำที่ญี่ปุ่นสะอาดมาก
「ห้องน้ำที่ญี่ปุ่น มีความสะอาดและบางแห่งก็สวยมาก และเป็นระบบอัตโนมัติเสียส่วนใหญ่ แถมยังมีพื้นที่สำหรับแต่งหน้าด้วย ที่ไต้หวันมีห้องน้ำที่เป็นแบบนี้น้อยกว่า 」
ถ้าเทียบแล้วห้องน้ำที่ญี่ปุ่นค่อนข้างมีมาตรฐานและความสะอาดมาก เรื่องสุขอนามัยก็ดี มีการเตรียมเรื่องกระดาษทิชชูและแผ่นรองนั่งให้ กระดาษทิชชูก็สามารถทิ้งลงชักโครกได้เลยและสามารถย่อยสลายได้ไม่อุดตัน ระบบฉีดน้ำก็มีหลากหลายฟังก์ชั่นและมีน้ำอุ่นอีกด้วย เราจะเห็นห้องน้ำแบบนี้ทั่วไปซึ่งถือว่าเป็นเรื่องปกติ
☀️ ข้าวแกงกะหรี่ญี่ปุ่นเหมือนไม่ใช่แกงกระหรี่
ที่ญี่ปุ่นเรียกว่าแกงกระหรี่ แต่สำหรับคนอินเดียแล้วมันเหมือนไม่ใช่
「แกงกะหรี่ญี่ปุ่นนั้นไม่มีรสเผ็ดเลยสักนิดเดียว เครื่องเทศก็ไม่มี ที่อินเดียมีแกงกะหรี่หลายชนิดมาก ที่ญี่ปุ่นจะใช้ก้อนสำเร็จรูปมาปรุงรสชาติ ซึ่งมันต่างจากรสของเครื่องเทศมากๆ 」
ที่อินเดียแกงกะหรี่จะมีรสชาติ ถึงใจ มีกลิ่นเครื่องแกงที่แรง และมีหลากหลายชนิด แกงกระหรี่ที่ญี่ปุ่นดูเหมือนว่าจะออกแนวตะวันตกจะไม่เผ็ด ซึ่งคนอินเดียทานแล้วไม่ถึงใจ
นี่เป็นตัวอย่างความคิด และความต่างที่คนต่างชาติมองญี่ปุ่น ซึ่งมุมมองต่างๆ เหล่านี้เป็นเพียงความคิดเห็นส่วนตัวเท่านั้น ไม่ได้ระบุว่าสิ่งใดดีที่สุดและถูกต้องที่สุด เพราะแต่ละท้องถิ่นย่อมมีความแตกต่างกันทางสภาพแวดล้อม ความเป็นอยู่และความแตกต่างทางวัฒนธรรม
