สถานศึกษาในญี่ปุ่นจำนวนมากกำลังประสบปัญหาทางการเงินเนื่องจากสังคมผู้สูงอายุและขาดแคลนเด็ก ทำให้จำนวนนักเรียนลดลงอย่างมาก โดยโรงเรียนมากกว่า 20 แห่งอาจต้องปิดตัวในปี 2019
สมาคมโรงเรียนเอกชนแห่งญี่ปุ่น ระบุว่า โรงเรียนและมหาวิทยาลัยเอกชนในญี่ปุ่น 112 แห่งจากทั้งหมด 660 แห่ง หรือร้อยละ 17 กำลังประสบปัญหาทางการเงิน และหากไม่ได้รับความช่วยเหลือ โรงเรียนราว 21 แห่งอาจต้องปิดตัวในปี 2019 เนื่องจากตั้งแต่ปี 2018 เป็นต้นไป ประชากรญี่ปุ่นในวัยเรียนจะลดลงอย่างต่อเนื่อง
สมาคมโรงเรียนเอกชนแห่งญี่ปุ่นเป็นหน่วยงานพิเศษภายในการกำกับของกระทรวงการศึกษา วัฒนธรรม กีฬา วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของญี่ปุ่น โดยตั้งแต่ปี 2007 ทางสมาคมฯ จะวิเคราะห์ฐานะทางการเงินของโรงเรียนและมหาวิทยาลัยเอกชนทั่วประเทศ โดยใช้ข้อมูลย้อนหลังสามปี แต่ผลการวิเคราะห์ได้ถูกเก็บเป็นความลับ เพราะเกรงว่าจะส่งผลกระทบด้านลบต่อการบริหารงานของสถานศึกษาต่างๆ
ในเดือนมกราคม ปี 2017 หนังสือพิมพ์โยมิอุริ ชิมบุนได้ยื่นขอต่อคณะกรรมการของกระทรวงการสื่อสารและกิจการภายในเพื่อให้เปิดเผยข้อมูลสถานะการเงินของสถานศึกษาต่างๆ เป็นครั้งแรก
ข้อมูลที่เปิดเผยออกมาพบว่า สมาคมโรงเรียนเอกชนแห่งญี่ปุ่นได้สำรวจสถาบันการศึกษา 660 แห่งซึ่งดำเนินงานมหาวิทยาลัย 599 แห่ง และโรงเรียนมัธยม331แห่งทั่วประเทศญี่ปุ่นในปี 2016 โดยมีเกณฑ์หลัก 3 อย่าง ได้แก่ 1) ผลการดำเนินงานเมื่อนำค่าใช้จ่ายต่างๆ หักลบกับรายได้จากค่าเล่าเรียน 2) หนี้สินและเงินกู้เมื่อเทียบกับสินทรัพย์ และ 3) จำนวนปีที่คาดว่าจะขาดแคลนเงินทุน
ผลการวิเคราะห์พบว่า สถานศึกษา 21 แห่งหรือร้อยละ 3.2 อยู่ในขั้น “วิกฤตหนัก” เสี่ยงที่จะล้มละลายภายในสิ้นปี 2019 และอีก 91 แห่งหรือร้อยละ 13.8 อยู่ในขั้นที่มีความเสี่ยงจะพบวิกฤตในปี 2020 เป็นต้นไป และสถานศึกษา 175 แห่งหรือร้อยละ26.5 อยู่ในสถานะการเงินที่ย่ำแย่ลง โดยมีสถานศึกษา 373 แห่งหรือร้อยละ 56.5 เท่านั้นที่ยังไม่มีปัญหาทางการเงิน อย่างไรก็ตาม ไม่มีการเปิดเผยชื่อสถานศึกษาที่กำลังเผชิญวิกฤตทางการเงิน
สมาคมโรงเรียนเอกชนแห่งญี่ปุ่น ระบุว่า การวิเคราะห์นี้ไม่ได้รวมมูลค่าของที่ดินและอาคารของสถานศึกษา ซึ่งหมายความว่าสถานศึกษาที่กำลังเผชิญวิกฤตทางการเงินนั้นอาจไม่ล้มละลายลงโดยทันที แต่มหาวิทยาลัยขนาดกลางและขนาดเล็กในท้องถิ่น รวมทั้งโรงเรียนขนาดเล็กในเมืองจะมีความเสี่ยงด้านสถานะทางการเงินอย่างมาก
สังคมญี่ปุ่นที่เต็มไปด้วยผู้สูงอายุและขาดแคลนเด็ก ทำให้สถานศึกษาต่างๆ มีนักเรียนลดลงอย่างมาก และมีแนวโน้มที่จะรุนแรงเข้าขั้นวิกฤต ขณะที่โรงเรียนอาชีวะและโรงเรียนสอนภาษาที่เปิดรับนักศึกษาต่างชาติมากขึ้นนั้นยังพอประคับประคองตัวอยู่ได้ แต่ก็เผชิญการแข่งขันที่สูงมาก จากคู่แข่งทั้งภายในประเทศญี่ปุ่นเอง และความนิยมของนักศึกษาต่างชาติที่เลือกศึกษาต่างในประเทศอื่นๆมากขึ้น เช่น จีนและเกาหลีใต้.
