เกษตรกรในจังหวัดคะงะวะของญี่ปุ่นเริ่มส่งแตงโมทรงสี่เหลี่ยมออกจำหน่ายทั่วญี่ปุ่น โดยเป็นผลงานที่สร้างสรรค์ขึ้นตั้งแต่เมื่อ 45 ปีที่แล้ว และพัฒนาต่อเนื่องอย่างไม่ย่อท้อ นับเป็นจิตวิญญาณแห่ง Start up รุ่นบุกเบิกของญี่ปุ่น
แตงโมทรงสี่เหลี่ยมเคยเป็นข่าวฮือฮาเมื่อหลายปีก่อน แต่หลายคนอาจคาดไม่ถึงว่าแตงโมทรงสี่เหลี่ยมนี้ได้รับการคิดค้นพัฒนาขึ้นตั้งแต่เมื่อ 45 ปีที่แล้วโดยเกษตรกรในเขตฟุเดะโอะกะของเมืองเซ็นสึจิ ถึงแม้จะพบกับอุปสรรคนานับประการ แต่เกษตรกร Start up รุ่นบุกเบิกของญี่ปุ่นก็ยืนหยัดพัฒนาต่อเนื่อง จนทุกวันนี้สามารถส่งขายในราคาลูกละราว 10,000 เยน หรือราว 3,000 บาท
แนวคิดในการปลูกแตงโมสี่เหลี่ยมไม่ใช่แค่สร้าง “ความแปลกใหม่” แต่เพื่อนำแตงโมแช่ในตู้เย็นได้ทั้งลูกอย่างสะดวก และยังเพิ่มประสิทธิภาพในทำบรรจุภัณฑ์เพื่อขนส่งด้วย
การทำแตงโมให้เป็นทรงสี่เหลี่ยมนั้น จะนำผลแตงโมที่ยังอ่อนใส่ลงกล่องพลาสติกเพื่อบังคับรูปทรงผลแตงโมที่กำลังเติบโต หลังจากผลแตงโมโตได้ที่ก็จะนำออกจากกล่องมาพึ่งลมราว 1 สัปดาห์ จากนั้นก็จะตรวจสอบว่าไม่มีความเสียหาย ก่อนที่จะส่งออกจำหน่ายทุกปีในช่วงปลายเดือนมิถุนายนจนถึงกลางเดือนกรกฎาคม
จับประเด็นความสำเร็จ “แตงโมสี่เหลี่ยม” กินไม่อร่อย แต่ขายได้แพงลิ่ว
1. ตลาดเฉพาะกลุ่ม ในตอนแรกมีการส่งแตงโมแบบนี้ออกจำหน่าย แตงโมแบบนี้รสไม่ค่อยหวานจึงไม่ค่อยเป็นที่นิยมของผู้บริโภค แต่เกษตรกร Start up ได้หาช่องทาง “ตลาดเฉพาะกลุ่ม” โดยมุ่งใช้แตงโมเหล่านี้เพื่อการตกแต่งและเป็นของกำนัล ขณะเดียวกันก็พัฒนาสายพันธุ์จนทุกวันนี้ความหวานของแตงโมสี่เหลี่ยมก็อยู่ในระดับที่ยอมรับได้
2.การสร้างความขาดแคลน ก็เป็นอีกปัจจัยความสำเร็จ เพราะตามหลักเศรษฐศาสตร์แล้ว “ของที่มีจำนวนน้อย ราคาย่อมแพงขึ้น” โดยแตงโมสี่เหลี่ยมจะมีปริมาณการผลิตเพียงปีละราว 420 ลูกเท่านั้น ถึงแม้เทคนิคการปลูกแตงโมสี่เหลี่ยมจะไม่ได้ซับซ้อนมากมาย แต่กลุ่มเกษตรกรที่ปลูกจะเป็นเกษตรกรที่เมืองเซ็นสึจิ จังหวัดคะงะวะเท่านั้น การปลูกจะมีการวางแผนปริมาณผลผลิตเป็นอย่างดี โดยจะไม่มีการแห่ปลูกตามๆกันจน “แข่งกันตาย” ในที่สุด
3.จังหวะเวลา แตงโมสี่เหลี่ยมจะะวางตลาดในช่วงก่อนฤดูร้อน ซึ่งชาวญี่ปุ่นนิยมทานแตงโมเย็นฉ่ำชื่นใจ และยังมีเทศกาลโอบง หรือเชงเม้งญี่ปุ่น ซึ่งชาวญี่ปุ่นจะมอบของขวัญแด่ญาติผู้ใหญ่และผู้มีอุปการะคุณ
4.แบ็คอัพคู่ใจ แน่นอนว่า Start up ทุกรายจำเป็นต้องมีผู้ที่สนับสนุนในช่วงล้มลุกคลุกคลาน เกษตรกรส่วนใหญ่ของญี่ปุ่นได้รับการสนับสนุนจาก JA หรือ สหกรณ์การเกษตรแห่งญี่ปุ่น ซึ่งมีเครือข่ายครบวงจรทั่วประเทศ ตั้งแต่การเงิน, การขนส่ง, การกระจายสินค้า ไปจนถึงร้านค้า ในอำเภอห่างไกลในชนบทของญี่ปุ่นก็ยังมีสำนักงานของ JA ตั้งอยู่
นอกจากนี้ ในช่วงที่แตงโมสี่เหลี่ยมออกวางตลาด สื่อมวลชนของญี่ปุ่นต่างรายงานข่าวเป็นประจำยาวนานถึง 45 ปีแล้ว การสนับสนุนจากภาคส่วนต่างๆ ทำให้เกษตรกร Start up ยุคบุกเบิกยืนหยัดได้ถึงทุกวันนี้
“แตงโมสี่เหลี่ยม” ที่ขายส่งได้ในราคาสูงถึงลูกละราว 10,000 เยนหรือราว 3,000 บาท ในวันนี้ เคยถูกประมาสว่าเป็นแค่ “ของดูเล่น” หรือ “ขายไอเดีย” แต่ทุกวันนี้เกษตรกรญี่ปุ่นสามารถสร้างสรรค์แตงโมได้สารพัดรูปทรง
อย่างไรก็ตาม แตงโมแบบนี้ยังคงมีกลุ่มลูกค้าจำกัดอยู่เฉพาะในกรุงโตเกียวและนครโอซากาเป็นส่วนใหญ่ แต่เกษตรกร Start up ยังยืนยันความฝันว่าต้องการเห็นแตงโมสี่เหลี่ยมแพร่หลายทั่วประเทศญี่ปุ่น.
